Deklaracja Dignitatis humanae a współczesne społeczeństwo liberalno-demokratyczne

• Authors: Węgrzecki Janusz

Title variants

EN

Declaration Dignitatis humanae and the modern, liberal and democratic society

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia stanowisko amerykańskiego jezuity Johna Courtneya Murraya, którego koncepcja legła u podstaw soborowej Deklaracji O wolności religijnej. Wolność religijna, jako wolność negatywna, czyli nienapotykanie przeszkód ze strony władz publicznych w wolnym praktykowaniu religii, zostaje ogłoszona fundamentem wszelkich wolności i praw ludzkich. Murray formułuje swoją koncepcję w kontekście Amerykańskiej Propozycji, czyli budowania ładu politycznego o charakterze republikańsko-demokratycznym. Ład ten w istotny sposób opiera się na aksjologii chrześcijańskiej. W USA trwa spór czy projekt Murraya jako swoiste schrystianizowanie liberalizmu jest udany. Jedni, jak Weigel czy Novak, uznają, że tak. Inni, jak Burns, twierdzą, że projekt Murraya opiera się na błędzie zawartym w interpretacji Amerykańskiej Propozycji, jak i nadinterpretacji stanowiska katolickiego. Na rozwiązanie sporu rzuca światło pogłębiona interpretacja współczesnej liberalnej demokracji dokonana przez papieży Jana Pawła II i Benedykta XVI. Papieże dowodzą, że współczesny liberalizm porzuca aksjologiczne fundamenty, na których został zbudowany. Z kolei chrześcijaństwo stanowi istotny wkład w formowanie się ładu aksjologicznego, z którego czerpie liberalizm.

EN

At the root of the Declaration Dignitatis humanae lies a concept of the American Jesuit, John Cortney Murray. Freedom of religion is the negative liberty, concerned with freedom from the interference by public authorities in religious practice. It is hailed as the foundation of all other liberties and human rights. Murray defined his concept in the context of the American proposition, that is, building a political order characterised by republicanism and democracy. This order is chiefly based on Christian axiology. There is an argument in the USA whether Murray’s project, a kind of christianisation of liberalism, has been successful. Some, like Weigel or Novak, think it has. Others, like Burns, maintain that Murray’s project was based on an erroneous interpretation of the American proposition, and the overinterpretation of the Catholic position. In solving the problem one can consult the detailed interpretations of the modern liberal democracy by the recent popes, John Paul II and Benedict XVI. They demonstrate that the modern liberalism abandons its axiological foundations. Liberalism takes a lot from the axiological order; Christianity is a serious contributor into the formation of the latter.

Keywords

PL

Deklaracja Dignitatis humanae; liberalism; John Courtney Murray; George Weigel; Michael Novak; Jan Paweł II; Benedykt XVI

EN

Declaration Dignitatis humanae; John Cortney Murray; George Weigel; Michael Novak; John Paul II; Benedict XVI

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 437-449

Dates

published

2017-12-31

Contributors

author

Węgrzecki Janusz

References

• Deklaracja o wolności religijnej. Dignitatis humanae, nr 7, [w:] Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, nowe tłumaczenie, Poznań 2002
• G. Weigel, Truth still held? John Courtney Murray`s „American Proposition” fifty years later, [w:] M.L. Lamb (red.), Catholicism and America. Challenges and Prospects, Ave Maria 2012
• J.C. Murray, Bridging the Sacred and the Secular. Selected writings, J. Leon Hooper (red.), Washington 1994
• M.D. Guerra, Christians as Political Animals. Taking the Measure of Modernity and Modern Democracy, Wilmington 2010
• R. Legutko, Traktat o wolności, Gdańsk 2007
• T.W. Burns, John Courtnay Murray, Religious Liberty, and Modernity. Part II: Modern Constitutional Democracy, „Logos. A Journal of Catholic Thought and Culture”, nr 17, 2014
• Th.R. Rourke, The Social and Political Thought of Benedict XVI, Lexington Books, Lanham 2014
• Y.R. Simon, Freedom of Choice, New York 1992

Identifiers

ISSN

1233-9717