Implikacje glottodydaktyczne antropocentrycznej teorii języków

• Authors: Olpińska Magdalena

Title variants

EN

Glottodidactic implications of the Anthropocentric Language Theory

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article deals with the implications of the anthropocentric language theory by F. Grucza for foreign/second language teaching and learning process design. In the first part the anthropocentric language theory is presented in connection with other modern linguistic theories such as the model of language processing by W.J.M. Levelt and discourse theory. The first part is also concerned with the problem of the linguistic and nonlinguistic knowledge humans need to perform and to understand language utterances. In the second part conclusions for the didactic process are drawn. In accordance with the theoretical issues some principles for the shaping of didactic materials (e.g. „authentic" texts), teaching forms and activities, adequate tasks and contents of a language lesson are described. One of the main issues of this part is also the range of communicative skills that should be developed by foreign/second language learners.

Keywords

PL

antropocentryczna teoria języków; dyskurs; glottodydaktyka; język ludzki; język obcy; kompetencja komunikacyjna; materiały glottodydaktyczne; przetwarzanie wypowiedzi językowych; umiejętności językowe; wiedza

• Publisher: Instytut Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej
• Journal: Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
• Year: 2009
• Issue: 1
• Pages: 187-201

Dates

published

2009

Contributors

author

Olpińska Magdalena

• Uniwersytet Warszawski

References

• ---
• BACH G. (2005) Bilingualer Unterricht: Lernen – Lehren – Forschen, w: BACH G., NIEMEIER S. (red), Bilingualer Unterricht. Grundlagen, Methoden, Praxis, Perspektiven, Frankfurt am Main, s. 9–22.
• BÖRNER W., VOGEL K. (1996) Zu Fragen der Wechselwirkung von Textrezeption und Textpro- duktion beim Fremdsprachenerwerb. Eine Einleitung, w: BÖRNER W., VOGEL K. (red.), Texte im Fremdsprachenerwerb. Verstehen und Produzieren, Tübingen, s. 1–20.
• BUTZKAMM W. (2002) Psycholinguistik des Fremdsprachenunterrichts, Tübingen und Basel.
• DAKOWSKA M. (1998) Glottodydaktyka u progu XXI wieku, w: „Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics„, t. XXVI, Poznań, s. 43–56.
• DAKOWSKA M. (2001) Psycholingwistyczne podstawy dydaktyki języków obcych, Warszawa. DUSZAK A. (1998) Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.
• ESKEY D.E. (1997) Syllabus Design in Content-Based Instruction, w: SNOW M.A., BRINTON D.M, (red.), The Content-Based Classroom. Perspectives on Integrating Language and Content, New York, s. 132–141.
• EVEN S. (2003) Drama Grammatik. Dramapädagogische Ansätze für den Grammatikunterricht Deutsch als Fremdsprache, München.
• FRIES N. (2005) Textkompetenz: ein Essay über ausgewählte sprachspezifische und interkulturelle Aspekte, w: GRUCZA F. et al. (red.), Germanistische Erfahrungen und Perspektiven der Interkul- turalität, Warszawa.
• GLAUDINI ROSEN N., SASSER L. (1997) Sheltered English: Modifying Content Delivery for Sec- ond Language Learners, w: SNOW M.A., BRINTON D.M, (red.), The Content-Based Classroom. Perspectives on Integrating Language and Content, New York, s. 35–45.
• GROEBEN N., CHRISTMANN U. (1996) Textverstehen und Textverständlichkeit aus sprach-/den- kpsychologischer Sicht, w: BÖRNER W., VOGEL K. (red.), Texte im Fremdsprachenerwerb. Verste- hen und Produzieren, Tübingen, s. 68-90.
• GRUCZA F. (1983) Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowa- na, Warszawa.
• GRUCZA F. (1988) Zum Begriff der Sprachkompetenz, Kommunikationskompetenz und Kultur- kompetenz, w: HONSZA N., ROLOFF H.-G. (red.), Daß eine Nation die andere verstehen möge. Festschrift für Marian Szyrocki zu seinem 60. Geburtstag, Beihefte zu Daphnis t. 7, Amsterdam.
• GRUCZA F. (1993a) Zagadnienia ontologii lingwistycznej: o językach ludzkich i ich (rzeczywistym) istnieniu, w: Opuscula logopedica in honorem Leonis Kaczmarek, Lublin, s. 25–47.
• GRUCZA F. (1993b) Język, ludzkie właściwości językowe, językowa zdolność ludzi, w: PIONTEK J., WIERCIŃSKA A. (red.), Człowiek w perspektywie ujęć biokulturowych, Poznań, s. 151–174.
• GRUCZA F. (1996) O przeciwstawności ludzkich interesów i dążeń komunikacyjnych, interkulturowym porozumiewaniu się oraz naukach humanistyczno-społecznych, w: GRUCZA F., CHOMICZ- JUNG K. (red.), Problemy komunikacji interkulturowej: Jedna Europa – wiele języków i wiele kultur, Warszawa, s. 11–31.
• GRUCZA F. (1997) Języki ludzkie a wyrażenia językowe, wiedza a informacja, mózg a umysł ludzki, w: GRUCZA F., DAKOWSKA M. (red.), Podejścia kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce, Warszawa, s. 7–21.
• GRUCZA F. (2005) Wyrażenie „upowszechnianie nauki” – jego status i znaczenie w świetle teorii aktów komunikacyjnych i lingwistyki tekstów, w: GRUCZA F., WIŚNIEWSKI W. (red.), Teoria i praktyka upowszechniania nauki wczoraj i jutro, Warszawa, s. 41–76.
• GRUCZA F. (2006) Glottodydaktyka: nauka – praca naukowa – wiedza, w: „Przegląd Glottodydak- tyczny”, t. 20, Warszawa, s. 5–48.
• GRUCZA F. (2007) Lingwistyczne uwarunkowania i implikacje glottodydaktyki, w: KORDELA H., ZYGMUNT T. (red.), Rola językoznawstwa w metodyce nauczania języka obcego, Chełm, s. 12–24.
• GRUCZA F. (2008) Lingwistyka stosowana. Historia – Zadania – Osiągnięcia, Warszawa.
• GRUCZA S. (2000) Kommunikative Adäquatheit glottodidaktischer Texte – zur Kritik des sog. Au- thentizitätspostulats. Adekwatność komunikacyjna tekstów glottodydaktycznych – krytyka tzw. postulatu autentyczności, w: „Niemiecki w Dialogu / Deutsch im Dialog” 2/1/2000, Warszawa, s. 73–103.
• GRUCZA S. (2004) Od lingwistyki tekstu do lingwistyki tekstu specjalistycznego, Warszawa.
• GRUCZA S. (2005) Autentyczność i oryginalność tekstów a glottodydaktyczne nieporozumienia w tej sprawie, w: „Przegląd Glottodydaktyczny”, t. 19, Warszawa, s. 75–83.
• HYMES D. (1979) Soziolinguistik, Frankfurt a.M.
• INDEFREY P. (2003) Hirnaktivierungen bei syntaktischer Sprachverarbeitung: eine Meta-Analyse, w: MÜLLER H.M, RICKHEIT G. (red.), Neurokognition der Sprache, Tübingen, s. 31-50.
• JAKOBS E.-M. (2005) Texte im Berufsalltag: Schreiben, um verstehen zu werden?, w: BLÜHDORN H., BREINDL E., WASSNER U.H, (red.), Text – Verstehen. Grammatik und darüber hinaus, Berlin, New York, s. 315–331.
• JAŃSKA M.U. (2006) Interkulturelles Lernen in der bilingualen deutsch-polnischen Erziehung. Evaluation der Unterrichtsmaterialien fü den frühen fremdsprachlichen Deutschunterricht in Polen, Wrocław-Dresden.
• KNOBLOCH C. 2005, „Sprachverstehen„ und „Redeverstehen„, w: „Sprachreport„ 1/2005, Mann- heim, s. 5–15.
• KOMOROWSKA H. (1999) Metodyka nauczania języków obcych, Warszawa.
• KRUMM H.-J. (1993) Gramatyka w nauczaniu języka niemieckiego ukierunkowanego na komunika- cję, w: „Przegląd Glottodydaktyczny”, t. 12, Warszawa, s. 5–24.
• KURCZ I. (2000) Psychologia języka i komunikacji, Warszawa.
• MOHR I. (2005) „Deutsch ist zwischen uns einfach ein Thema gewesen. Immer!„. Untersuchung zu Sprach- und Textkompetenz in der Zweitsprache von SchülerInnen mit Migrationshintergrund in der Oberschule, Wien.
• RICKHEIT G., SICHELSCHMIDT L., STROHNER H. (2004) Psycholinguistik, Tübingen.
• SCHMITT B.M., SCHILLER N.O., RODRIGUEZ-FORNELLS A., MÜNTE TH.F. (2003) Elektrophysiologische Studien zum Zeitverlauf von Sprachprozessen, w: MÜLLER H.M, RICKHEIT G. (red.), Neurokognition der Sprache, Tübingen, s. 51–70.
• SCHMÖLZER-EIBINGER S. (2006) In der Zweitsprache lernen, w: „ÖdaF-Mitteilungen„ 1/2006, Wien, s. 16–28.
• SCHNOTZ W. 2005, Was geschieht im Kopf des Lesers? Mentale Konstruktionsprozesse beim Textverstehen aus der Sicht der Linguistik und der Psychologie, w: BLÜHDORN H., BREINDL E., WASSNER U.H, (red.), Text – Verstehen. Grammatik und darüber hindus, Berlin, New York, s. 222–238.
• SIKORSKA M. (2005) O tworzeniu wypowiedzi słownych w języku obcym, w: „Przegląd Glottody- daktyczny”, t. 19, Warszawa, s. 53–64.
• SROLE C. (1997) Pedagogical Responses from Content Faculty: Teaching Content and Language in History, w: SNOW M.A., BRINTON D.M, (red.), The Content-Based Classroom. Perspectives on Integrating Language and Content, New York, s. 104–116.
• STROHNER H. (2005) Textverstehen aus psycholinguistischer Sicht, w: BLÜHDORN H., BREINDL E., WASSNER U.H, (red.), Text – Verstehen. Grammatik und darüber hindus, Berlin, New York, s. 187–204.
• SZCZODROWSKI M. (2004) Glottokodematyka a nauka języków obcych, Gdańsk.
• VOLLMER H. J. (2005) Bilingualer Sachfachunterricht als Inhalts- und als Sprachlernen, w: BACH G., NIEMEIER S. (red), Bilingualer Unterricht. Grundlagen, Methoden, Praxis, Perspektiven, Frankfurt am Main, s. 47–70.

Identifiers

ISSN

2080-4814