Orientalizmy jako elementy trzeciej kultury w tłumaczeniu „Sonetów krymskich” na język niemiecki

• Authors: Gąska Michał

Title variants

EN

Orientalisms as third culture elements in the translation of The Crimean Sonnets into German

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

“The Crimean Sonnets” written by Adam Mickiewicz, which are the literary fruit of the poet’s journey to the Crimea, express his admiration of the peninsula, which the poet called “the East in miniature”. The fascination with the Orient in the Crimean cycle manifests itself not only in applying oriental motifs, which were taken from Arabic or Persian literature, but also in rich vocabulary referring to elements of Turkish, Arabic, Tatar, and Persian culture. Given the fact that in the translation process of “The Crimean Sonnets” from Polish into German these elements are foreign to both the source and target culture, they can be defined as the third culture elements according to Dorota Urbanek. The purpose of this article is to analyse translation techniques used to convey selected orientalisms in “The Crimean Sonnets” in the rendering by Martin Remané and Dirk Strauch. The analysis of the techniques allows to determine whether the translators retained the local colour of the oriental Crimea by preserving the foreign elements or whether they tried to domesticate their rendering.

Keywords

EN

The Crimean Sonnets; third culture elements; orientalism; translation technique; rendering

• Publisher: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
• Journal: Studia Translatorica
• Year: 2019
• Issue: 10
• Pages: 205-221

Contributors

author

Gąska Michał

• Uniwersytet Wrocławski/ Polska

References

• Mickiewicz, Adam (1928). „Sonety krymskie”. W: Mickiewicz, A. Poezje. Tom II. Kraków. S. 71–93.
• Mickiewicz, Adam (1978). „Krim-Sonette”. W: Mickiewicz, A. Lyrik. Prosa. Leipzig. (tłum. Martin Remané). S. 87–123.
• Mickiewicz, Adam (1994). „Krim-Sonette”. W: Dedecius, K. (red.) Mickiewicz Dichtung und Prosa. Ein Lesebuch von Karl Dedecius. Frankfurt a. M. (tłum. Martin Remané). S. 135–156.
• Mickiewicz, Adam (2005). Krim-Sonette. Burgdorf. (tłum. ZaunköniG = Dirk Strauch). http://www.sonett-central.de/zkg/mickiewicz.htm, dostęp 12.09.2018 r.
• Aixelá, Javier Franco (1996). „Culture-specific Items in Translation”. W: Álvares, R./ Vidal, M. C.-Á. (red.) Translation, Power, Subversion. Clevedon/ Philadelphia/ Adelaide. S. 52–78.
• Bachmann-Medick, Doris (2012). Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze. Warszawa. (tłum. Krystyna Krzemieniowa).
• Bachórz, Józef (1991). „Egzotyzm”. W: Bachórz, J./ Kowalczykowa, A. (red.) Słownik literatury polskiej XIX wieku. Wrocław/ Warszawa/ Kraków. S. 215–217.
• Hrehorowicz, Uta (1997). „Przypisy tłumacza: to be or not to be?”. W: Filipowicz--Rudek, M./ Konieczna-Twardzikowa, J./ Stoch, M. (red.) Między oryginałem a przekładem III. Czy zawód tłumacza jest w pogardzie? Kraków. S. 109–116.
• Kielar, Barbara Z. (1992). „O wzorach kulturowych i tekstowych w tłumaczeniu i w dydaktyce translacyjnej”. W: Grucza, F. (red.) Język, kultura – kompetencja kulturowa. Materiały z XIII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW. Zaborów, 5–8 listopada 1987 r. Warszawa. S. 229–242.
• Kubacki, Wacław (1977). Z Mickiewiczem na Krymie. Warszawa.
• Lewicki, Roman (2015). „O nazwach realiów i ich tłumaczeniu – próba rewizji”. W: Lewicki, R. (red.) Przekład – Język – Kultura. Lublin. S. 109–121.
• Lewicki, Roman (2017). Zagadnienia lingwistyki przekładu. Lublin.
• Luboń, Arkadiusz (2017). „Zmagania tłumacza z przypisem. Redukcja paratekstów translatorskich jako proces poezjotwórczy – przypadek Stanisława Barańczaka”. W: Sztuka Edycji 2/2017. S. 99–106.
• Lukas, Katarzyna (2008). Obraz świata i konwencja literacka w przekładzie. O niemieckich tłumaczeniach dzieł Adama Mickiewicza. Wrocław.
• Makowski, Stanisław (1969). Świat sonetów krymskich Adama Mickiewicza. Warszawa.
• Małgorzewicz, Anna (2006). „Przekład jako medium rozumienia kultury i międzykulturowej integracji w kontekście językoznawstwa kognitywnego“. W: Rocznik Przekładoznawczy 2. Toruń. S. 169–179.
• Małgorzewicz, Anna (2008). „Kognitive und übersetzerische Strategien des Translators im transkulturellen Verstehens- und Kommunikationsprozess am Beispiel literarischer Übersetzungen“. W: Bartoszewicz, I./ Szczęk, J./ Tworek, A. (red.) Linguistische Treffen in Wrocław 2. Wrocław/ Dresden. S. 419–430.
• Mocarz, Maria (2008). „Elementy trzeciej kultury jako przejaw interkulturowości w przekładzie tekstów użytkowych“. W: Slavia Orientalis. LVII (3). S. 395–403.
• Müller, Wolfgang/ Köster, Rudolf/ Trunk, Marion (1983). Duden. Fremdwörterbuch. Mannheim/ Wien/ Zürich.
• Piwińska, Marta (1991). „Orientalizm”. W: Bachórz, J./ Kowalczykowa, A. (red.) Słownik literatury polskiej XIX wieku. Wrocław/ Warszawa/ Kraków. S. 655–660.
• Skibińska, Elżbieta (2007). „Ten trzeci, ta trzecia w przekładzie. Smaki Prowansji Anglikom opisane, Polakom wytłumaczone”. W: Kubińska, O./ Kubiński, W. (red.) Przekładając nieprzekładalne II. Materiały z II Międzynarodowej Konferencji Translatorycznej. Gdańsk. S. 195–215.
• Skibińska, Elżbieta (2009). „O przypisach tłumacza: wprowadzenie do lektury”. W: Skibińska, E. (red.) Przypisy tłumacza. Wrocław/ Kraków. S. 7–19.
• Sławkowa, Ewa/ Watchoł, Jadwiga (2000). Współczesne przekłady utworów Mickiewicza (studia kulturowo-literackie). Katowice.
• Sosnowski, Roman (2008). „Kilka uwag o poezji Katullusa w przekładzie Grzegorza Franczaka”. W: Przekładaniec 18–19/2008. S. 104–112.
• Świdziński, Jerzy (1999). „Z dziejów tłumaczeń Mickiewicza na języki obce”. W: Świdziński, J. (red.) Z problematyki współczesnych przekładów twórczości Mickiewicza na języki obce. Materiały ze spotkania tłumaczy Mickiewicza zorganizowanego przez Komisję Filologiczną PTPN w dniu 30 maja 1995 w Śmiełowie. Poznań. S. 11–29.
• Tabakowska, Elżbieta (1997). „O tłumaczeniu wiersza – perspektywa językoznawcy”. W: Filipowicz-Rudek, M./ Konieczna-Twardzikowa, J./ Stoch, M. (red.) Między oryginałem a przekładem III. Czy zawód tłumacza jest w pogardzie? Kraków. S. 29–43.
• Urbanek, Dorota (2002). „Elementy trzeciej kultury w procesie przekładu”. W: Lewicki, R. (red.): Przekład – Język – Kultura. Lublin. S. 61–70.
• Urbanek, Dorota (2004). Pęknięte lustro. Tendencje w teorii i praktyce przekładu na tle myśli humanistycznej. Warszawa.
• Vermeer, Hans J. (1986). „Übersetzen als kultureller Transfer“. W: Snell-Hornby, M. (red.) Übersetzungswissenschaft. Eine Neuorientierung. Tübingen. S. 30–55.

Identifiers

DOI

10.23817/strans.10-14