Malarstwo religijne we współczesnej katechezie w gimnazjum

• Authors: Chałupniak Radosław

Title variants

EN

Religious painting in contemporary catechesis of lower secondary school

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Pole badawcze przedstawionego artykułu obejmuje edukację religijną i estetyczną. Szeroka definicja malarstwa religijnego pozwala na odnalezienie wielu punktów stycznych między szkolną katechezą i wychowaniem plastycznym. Zasadniczy problem tekstu można wyrazić w pytaniu: Jakie obrazy są wykorzystywane we współczesnych materiałach do szkolnego nauczania religii na poziomie gimnazjalnym? Malarstwo religijne obecne jest w wielu szkolnych podręcznikach. W trzech analizowanych seriach najnowszych podręczników do gimnazjum z reguły sięgano po arcydzieła malarskie znanych mistrzów, choć autorzy i redaktorzy odwoływali się także do reprodukcji obrazów mniej znanych. Zdarzały się również odniesienia do obrazów o niewielkim znaczeniu estetycznym. Malarstwo religijne jest okazją do wizualizacji katechetycznych treści, do głębszej refleksji nad wiarą i odniesień do życia. Wykorzystanie obrazów religijnych w katechezie daje możliwość wychowania integralnego, także na płaszczyźnie intelektualnej, emocjonalnej, wolitywnej i działaniowej. W nowszych podręcznikach do nauczania religii katolickiej pojawia się pozytywny trend do coraz częstszego sięgania przez ich twórców do różnych dzieł malarskich. Wykorzystanie bogactwa, jakie niesie ze sobą całe dziedzictwo sztuki, wiąże się z okazją do korelacji oddziaływań nauczycieli religii i plastyki. Wzajemne poznawanie i pogłębianie treści zaprogramowanych na oba przedmioty może przynieść istotne korzyści w postaci większej wiedzy, rozwiniętych umiejętności i dojrzałych postaw samych uczniów.

EN

The research field of text is wide and includes questions related to both religious education and aesthetic education. A wide definition of religious painting gives the possibility to find numerous common points between school catechesis and art education. A research question taken up in this article is: What religious paintings are used in school textbooks for lower secondary school and how are they used? In school textbooks various religious paintings have been used. Three series of textbooks for the Catholic religion lessons referred to the reproductions of lesser-known paintings and sometimes even promoted completely unknown works. From time to time references to the paintings of lesser value and of little aesthetic significance also appeared. Still, they were exceptions and in general it can be stated that in textbooks for religious education the masterpieces of world and Polish painting, of recognized and indisputable aesthetic value, can be found. Religious paintings created the opportunity to visualize catechetical information, go deeper in reflection, and relate it to life. Paintings in the catechetical message are included in the widely formulated integral education understood as the development of different human abilities: intellectual, emotional, volitional, or acting. They teach how to discover beauty, be sensitive to its various manifestations, maintain and share it. In newer textbooks for the Catholic religion one can notice a positive trend to more frequent references to various works of art, including painting depictions. The use of the richness brought about by the whole heritage of art is connected to the opportunity to correlate the impacts of teachers of religion and art education. Mutual learning, referring, and deepening of those contents which are programmed for the two subjects can benefit in the form of greater knowledge, developed skills, and mature attitudes of students themselves.

Keywords

PL

wychowanie religijne i estetyczne; współczesna katecheza; gimnazjum; malarstwo religijne

EN

religious and aesthetic education; contemporary catechesis; lower secondary school; religious painting

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
• Year: 2016
• Volume: 22
• Issue: 48
• Pages: 551-567

Contributors

author

Chałupniak Radosław

• Opole, UO

References

• CHAŁUPNIAK R., Arcydzieła malarstwa w katechezie, Opole 2013.
• CHAŁUPNIAK R., Malarstwo religijne w podręcznikach szkolnych, Opole 2014.
• DOUGLAS-SCOTT M., Malarstwo religijne, w: A. STURGIS (red.), Zrozumieć malarstwo. Najważniejsze tematy w sztuce, tłum. E. Hornowska, Poznań 2006, s. 18–69.
• GÄRTNER C., Ästhetisches Lernen. Eine Religionsdidaktik zur Chrystologie in der gymnasialen Oberstufe, Freiburg 2011.
• HILGER G., Ästhetisches Lernen, w: G.HILGER, S.LEIMGRUBER,H.-G.ZIEBERTZ (red.), Religionsdidaktik, München 2010, s. 334–343.
• KAWECKI W., Teologia piękna. Poszukiwanie locus theologicus w kulturze współczesnej, Poznań 2013.
• KLAUZA K., Teokalia. Piękno Boga. Prolegomena do estetyki dogmatycznej, Lublin 2008.
• KOLLENBERG M., Ästhetisches Lernen im Religionsunterricht: Ästhetische Bildung und Pädagogik, München 2010.
• KOMISJA WYCHOWANIA KATOLICKIEGO KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI, Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, Kraków 2010.
• KONFERENCJA EPISKOPATU POLSKI, Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 2010.
• MAZZARELLO M.L., TRICARICO M.F., Arte e catechesi. Note per avviare la riflessione, w: ASSOCIAZIONE ITALIANA CATECHETI,D.MARIN (red.), Vie del bello in catechesi. Estetica ed educazione alla fede, Torino 2013, s. 173–191.