Profesjonalna grupa odniesienia w opiniach polskich księgowych tworzących informację sprawozdawczą

• Authors: Korzeniowska Dominika , Jaworska Elżbieta , Maruszewska Ewa Wanda , Artienwicz Nelli

Title variants

EN

The professional reference group in the opinions of Polish accountants who prepare financial reporting information

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel: Celem artykułu jest prezentacja istniejących w świadomości księgowych profesjonalnych grup odniesienia, które stanowią źródło wartości, norm i ocen własnych zachowań księgowych. Metodyka/podejście badawcze: Badanie jakościowe przeprowadzono w formie wywia-dów pogłębionych z 38 księgowymi posiadającymi minimum trzyletni staż pracy w biurach rachunkowych lub na samodzielnych stanowiskach w przedsiębiorstwach. Wyniki: Opinie respondentów wskazują na równoczesne występowanie trzech płaszczyzn, które stanowią podstawę identyfikacji profesjonalnych grup odniesienia: pozytywnego i negatywnego, grupa starszych (doświadczonych) i młodszych (niedoświadczonych) księ-gowych oraz odmienne postrzeganie księgowych pracujących w biurach rachunkowych i zatrudnionych w działach księgowości w przedsiębiorstwach samodzielnie prowadzących rachunkowość. Zidentyfikowane grupy odniesienia mają jednocześnie charakter normatywny i porównawczy, choć aspekt normatywny zdaje się dominować. Ograniczenia/implikacje badawcze: Ograniczenia badania wynikają z zastosowanej meto-dy (badanie jakościowe) oraz z charakterystyk respondentów, którymi byli księgowi pracujący w Polsce. Ponadto, identyfikacja grup odniesienia była prowadzona jedynie pod kątem profesjo-nalnych grup odniesienia, z pominięciem szerzej rozumianych społecznych grup odniesienia. Oryginalność/wartość: w artykule opisano pierwsze badanie, którego celem jest identy-fikacja grup odniesienia wśród księgowych, co otwiera kolejny wymiar badania zachowań księgowych w ramach nurtu behawioralnego badań w rachunkowości.

EN

Purpose: The purpose of the study is to present professional reference groups that exist in accountants' minds. These groups are the source of values, norms, and behaviours. Methodology/approach: The qualitative research was conducted in the form of in-depth interviews with 38 accountants with at least three years of professional experience in account-ing offices or who were in charge of preparing financial information in non-financial entities. Findings: The respondents' opinions indicate the presence of three dimensions that consti-tute the basis for identifying the professional reference groups: 1) positive and negative, 2) a group of older (more experienced) and younger (less experienced) accountants, and 3) different perceptions of accountants who work in accounting service offices and those employed in accounting departments in non-financial entities. The identified reference groups are both normative and comparative, although the normative aspect seems to dominate. Research limitations/implications: Limitations of the study result from the method used (qualitative research) and the characteristics of the respondents, who were account-ants working in Poland. Moreover, the reference groups were identified only in terms of professional reference groups, disregarding broader social reference groups. Originality/value: The article describes the first study to identify reference groups among accountants, which opens a new dimension to behavioral research in accounting.

Keywords

PL

grupa odniesienia; księgowi; zachowania; sprawozdanie finansowe; rachunkowość behawioralna

EN

reference groups; accountants; behaviour; financial statements; behavioral accounting

• Publisher: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP), Zarząd Główny, Rada Naukowa
• Journal: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Year: 2022
• Issue: 46(3)
• Pages: 59-73

Contributors

author

Korzeniowska Dominika

• Społeczna Akademia Nauk w Łodzi, Katedra Finansówi Rachunkowości

author

Jaworska Elżbieta

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Ekonomii i Rachunkowości

author

Maruszewska Ewa Wanda

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katedra Informatyki i Rachunkowości Międzynarodowej

author

Artienwicz Nelli

• Centrum Interdyscyplinarnych Badań Rachunkowości

References

• Amaldoss W., Jain S. (2010), Reference Groups and Product Line Decisions: An Experimental Investigation of Limited Editions and Product Proliferation, „Management Science”, 56 (4), s. 621–644.
• Artienwicz N., Jaworska E., Korzeniowska D., Maruszewska E. (2021), Kognitywne i społeczne uwarunkowania podejmowania decyzji z zakresu tworzenia informacji sprawozdawczej, Wydawnictwo Ius Publicum, Katowice.
• Cruces G., Perez-Truglia R., Tetaz M. (2013), Biased perceptions of income distribution and preferences for redistribution: Evidence from a survey experiment, „Journal of Public Economics”, 98, s. 100–112.
• Gruza M., Hordyjewicz T. (2014), Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Tworzenie i stosowanie, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Rynku Pracy, Warszawa.
• Hoonsopon D. (2019), The Impact of Reference Groups on the Purchase Intentions of Sporting Products: The Case for Spectatorship and Participation, „Asian Academy of Management Journal”, 24 (1), s. 1–23.
• Jackling B., Keneley M. (2009), Influences on the supply of accounting graduates in Australia: a focus on international students, „Accounting and Finance”, 49, s. 141–159.
• Konecki K.T. (2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Korzeniowska D. (2016), Beliefs of Liquidity Managers about Behavioural Decision-making Determinants in their Professional Reference Group, „Entrepreneurship And Manage-ment”, XVII (1), s. 63–75.
• Maciejewski J., Dojwa K. (2010), Struktura zawodowa i społeczna percepcja profesji w Polsce. Ujęcie socjologiczne, „Rozprawy Społeczne”, 4 (2), s. 41–58.
• McDonald I., Nikiforakis N., Olekalns N., Sibly H. (2013), Social comparisons and reference group formation: Some experimental evidence, „Games & Economic Behavior”, 79, s. 75–89.
• Merton R. (2002), Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Palczewski W. (1988), Wokół problematyki grup odniesienia, „Rocznik Naukowo-Dydaktycznyˮ, 120, Prace Psychologiczne II, s. 101–122.
• Ramsza M. (2015), Market choices driven by reference groups. An evolutionary approach, „Journal of Evolutionary Economics”, 25 (3), s. 611–622.
• Risi D., Paetzold F., Kellers A. (2021), Wealthy Private Investors and Socially Responsible Investing: The Influence of Reference Groups, „Sustainability”, 13 (22), 12931; https:// doi.org/10.3390/su132212931.
• Sen S., Gürhan-Canli Z., Morwitz V. (2001), Withholding Consumption: A Social Dilemma Perspective on Consumer Boycotts, „Journal of Consumer Research”, 28 (3), s. 399–417.
• Silvermann D. (2009), Interpretacja danych jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Słomczyński K.M., Domański H. (1998), Zróżnicowanie społeczno-zawodowe, [w:] Krawczyk Z., Sowa K. (red.), Socjologia w Polsce, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Rzeszów.
• Szacka B. (2003), Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Szacki J. (1983), Historia myśli socjologicznej, PWN, Warszawa. Szczepański J. (1970), Elementarne pojęcia socjologii, PWN, Warszawa.
• Sztompka P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Włodarczyk E. (2003), hasło: Grupa odniesienia, [w:] Pilch J. (red.), Encyklopedia pedago-giczna XXI wieku, t. II, Warszawa, s. 122–127.
• Xie J., Wang J., Yang L. (2018), Reference Group Perspective On Individual Investors’ Herd Behavior: The Effects Of Self-Esteem And Trait Anxiety, „Psychologia”, 61, s. 1–25.
• https://psz.praca.gov.pl/documents/10240/54723/KZiS%20Tworzenie%20i%20stosowanie%20na%20www.pdf/c0c1b987-546a-42c9-b49a-7ed9f5f1a4eb?t=1433167206000 (dostęp 29.03.2022).