Istnienie i kształt normy językowej po przełomie cyfrowym

• Authors: Kłosińska Katarzyna

Title variants

EN

The existence and shape of linguistic norm after the digital breakthrough

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W tekście zostały wskazane czynniki, które wpływają na współczesną komunikację językową: rozpad uniwersum kulturowego, polifunkcyjność komunikacyjna (każdy użytkownik języka może być nie tylko odbiorcą, lecz także nadawcą tekstów o zasięgu publicznym), zacieranie się granic między tym, co prywatne, a tym, co publiczne (a raczej: ekspansja intymności) oraz tworzenie się neoplemion (małych wspólnot tworzonych po to, by „być razem bez celu”). Ich istnienie sprawia, że zaciera się społeczne poczucie granic normy językowej. Należy zatem postawić pytanie o istnienie i kształt współczesnej normy językowej, a także o sposób jej opisu (czy da się do niej przykładać narzędzia wytworzone w epoce przedcyfrowej?). W artykule postawiono hipotezę o wytworzeniu się normy nowego typu.

EN

The present text explores the factors that influence contemporary linguistic communication: breakdown of the cultural universe, communicational polifunctionality (each language user can be both the receiver and the sender of a public text), blurring the boundaries between private and public spheres (or rather: the expansion of intimacy), and the formation of neo-tribes (little communities formed in order to ‘’be together with no purpose’’). Their existence makes the social sense of langauge norm boundaries blur. Hence, one should ask about the existence and shape of contemporary language norm and the way it should be described (can the tools created in the pre-digital age be applied?). The article puts forward a hypothesis that a new kind of norm has emerged.

Keywords

PL

norma językowa; przełom cyfrowy; neoplemię

EN

linguistic norm; digital breakthrough; neo-tribe

• Publisher: Polskie Towarzystwo Językoznawcze; UNIVERSITAS Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych; Wydawnictwo LEXIS
• Journal: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
• Year: 2017
• Volume: 73
• Pages: 81-90

Contributors

author

Kłosińska Katarzyna

• Uniwersytet Warszawski

References

• ANDREJEWICZ Urszula (2015): Koń się śmieje, czyli czy istnieją błędy frazeologiczne? – Poradnik Językowy 2, 44––50.
• BUGAJSKI Marian (brw.): Świadomość językowa współczesnych Polaków, http://www.marian.bugajski.com.pl/ – dostęp: 12.05.2013.
• BUGAJSKI Marian (2014): Niektóre tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny i ich przyczyny. – [w:] Język polski 25 lat po Przełomie, Die polnische Sprache – 25 Jahre nach der Wende. – [w:]Scheller-Boltz D. (red.), Hildesheim, Zürich, New York. Slawistische Forschungen und Texte 21, 77–101.
• BURKACKA Iwona (2015): Dlaczego pieseł i koteł sa lepsze od psa i kota, a nieogar jest nie halo? Uwagi o nowszych neologizmach występujących w słownictwie młodzieżowym [w:] U. SOKÓLSKA (red.), Odkrywanie słowa – historia i współczesność. – Białystok, 395–408.
• GAJDA Stanisław (1999): Program polskiej polityki językowej. – Poradnik Językowy 5–6, 2–10.
• HĄCIA Agata (2004): Pleonazmy i tautologie w świadomości „młodych” Polaków, Roczniki Humanistyczne 52, z. 6, 7–37.
• KANIEWSKI Jerzy (2007), Jaki kanon? – Polonistyka 5, 6–11.
• KLEMENSIEWICZ Zenon (1968): Główne rysy rozwojowego związku piśmiennictwa i języka doby nowopolskiej (1770–1939) – 1. Klasycyzm, pseudoklasycyzm, romantyzm. – Język Polski, z. 2, 81–99.
• KLEMENSIEWICZ Zenon (1947): Gramatyka współczesnej polszczyzny kulturalnej w zarysie. – Wrocław.
• KLEMENSIEWICZ Zenon (1968): Główne rysy rozwojowego związku piśmiennictwa i języka doby nowopolskiej (1770–1939) – 2. Pozytywizm i Młoda Polska. – Język Polski, z. 4, 241–253.
• KLEMENSIEWICZ Zenon (1968): Główne rysy rozwojowego związku piśmiennictwa i języka doby nowopolskiej (1770–1939) – 3. Nowatorskie dążności lat 1910–1939. – Język Polski, z. 5, 321–333.
• KŁOSIŃSKA Katarzyna (2017): O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny – 20 lat później. – [w:] Katarzyna KŁOSIŃSKA, R. ZIMNY (red.), Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości. – Warszawa, 36–47.
• LUBAŚ Władysław (1996): Polszczyzna wobec najnowszych przemian społecznych. – [w:] Jan MIODEK (red.): O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny. –Wrocław, 153–162.
• MAĆKOWIAK Krzysztof, 2011: U źródeł polskiej świadomości językowej. – Poznań.
• MAFFESOLI Michel, 2008: Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych. – Warszawa.
• MAŃCZAK Witold (1996): Praktyczne zastosowania lingwistyki. – [w:] tenże: Problemy językoznawstwa ogólnego, Wrocław, s. 231–237.
• MARKOWSKI Andrzej (red.) (1999): Nowy słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa.
• MARKOWSKI Andrzej (red.) (2012): Nowe spojrzenie na kryteria oceny poprawności językowej. – Warszawa.
• MARKOWSKI Andrzej (2006): Świadomość językowa współczesnych Polaków. – [w:] tenże: Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. – Warszawa, 123–126.
• MARODY Mirosława (2014): Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. – Warszawa.
• ONG Walter Jackson (2011): Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii. – Warszawa.
• PAJDZIŃSKA Anna (1993): Literatura a normy języka ogólnego. – Poradnik Językowy 5, 249–254.
• PAWŁOWSKI Adam (2017): Technika, język, cywilizacja. – [w:] Katarzyna KŁOSIŃSKA, R. ZIMNY (red.): Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości, Warszawa, 112–131.
• PIGLA Wojciech (2012): Webplemię – próba eksplikacji pojęcia [pdf]. – Kultura i Historia – online: http://www. kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/3837 – dostęp: 10.09.2015 r.
• PIOTROWSKI Andrzej (2008): O świadomości językowej współczesnych Polaków. – [w:] J. WARCHALA, D. KRZY ŻYK (red.): Polska polityka językowa w Unii Europejskiej. – Katowice, 244–254.
• RADŁOWSKA Renata (2012): Jest słowo Witam na początku listu? To nie odpowiadam. Rozmowa z Michałem Rusinkiem [HTML]. – Wyborcza.pl. Kraków – online: http://krakow.gazeta.pl/krakow/ 1,44425,11588022,Jest_slowo_Witam_na_poczatku_listu_To_nie_odpowiadam.html – dostęp: 10.03.2015.
• ROSPOND Stanisław (1938): Kultura językowa w Polsce XVI wieku. I. Polemika poprawnościowa J. Maleckiego z J. Seklucjanem. – Język Polski, z. 2, 45–52.
• RUDNICKA Ewa (2007): Potrzeby oceny normatywnej współczesnego języka polskiego a warsztat współczesnego językoznawcy normatywisty. – [w:] J. MAZUR, M. RZESZUTKO-IWAN (red.): Język polski jako narzędzie komunikacji we współczesnym świecie. – Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej. – Lublin, 57–67.
• SARTORI Giovanni (2007): Homo videns. Telewizja i postmyślenie. – Warszawa.
• SAWICKA Grażyna (2011): W poszukiwaniu normy językowej i komunikacyjnej. – [w:] A. PIOTROWICZ i in. (red.): Norma językowa w aspekcie teoretycznym i pragmatycznym. – Poznań, 67–68.
• SKARŻYŃSKI Mirosław (1999): Między tradycją a zdrowym rozsądkiem. Uwagi o naszym piśmiennictwie poprawnościowym. – Język Polski, z. 1–2, 112–120.
• SKOWRONEK Bogusław (2013): Mediolingwistyka. Wprowadzenie. – Kraków.
• SKUDRZYK Aldona (2005): Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym. – Katowice.
• SKUDRZYK Aldona (2017): Przyszłość bez przeszłości? Język wobec współczesnych technologicznych przemian komunikacji. – [w:] Katarzyna KŁOSIŃSKA, R. ZIMNY (red.), Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości. – Warszawa, 75–87.
• URBAŃCZYK Stanisław (1977): Hierarchia kryteriów poprawności językowej we współczesnym języku polskim. – [w:] tenże (red.): Wariancja normy we współczesnych słowiańskich językach literackich. – Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 75–82.
• ZDANIUKIEWICZ Alojzy Adam (1978): Kształtowanie się teoretycznych podstaw krzewienia kultury języka w Polsce w XVI–XVIII w. – Język Polski, 324–332.
• ZDANIUKIEWICZ Alojzy Adam (1979): Spór o istotę kultury języka w pierwszej połowie XIX wieku. – Język Polski, z. 5, 361–373.
• ZDANIUKIEWICZ Alojzy Adam (1980): Zasadnicze kwestie teorii kultury języka w Polsce w drugiej połowie XIX wieku. – Język Polski, z. 2–3, 114–12.
• ZWIERZCHOWSKI Marcin (2015): Pisarzom się wydaje. – Polityka – online: http://www.polityka.pl/tygodnik polityka/kultura/1613159,1,chcesz-byc-autorem-ksiazki-najpierw-zaplac.read – dostęp: 30.03.2015.