Projekcja odwrócona (inverse projection) jako narzędzie wspomagające poznanie przeszłości demograficznej

• Authors: Dorota Bród , Piotr Rychwał , Paweł Strzelecki

Title variants

EN

Inverse Projection as a Tool That Supports Understanding Demographic Past

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie cech sprawiających, że metoda projekcji odwróconej (inverse projection) stanowi dogodne narzędzie wnioskowania o zmianach struktury wieku ludności i parametrów demograficznych w badaniach przeszłości demograficznej. W porównaniu z najczęściej wykorzystywaną do tej pory metodą rekonstrukcji rodzin, metoda projekcji odwróconej wymaga mniejszego zakresu danych wejściowych (zagregowane liczby urodzeń i zgonów w kolejnych okresach) oraz stwarza możliwości szerokiego wykorzystywania demograficznych narzędzi w postaci modelowych tablic trwania życia i struktury wieku ludności do tworzenia modeli spójnych z dostępnymi danymi historycznymi. W artykule pokazano ponadto, że dzięki własnościom ergodycznym procesów demograficznych oraz wbudowanemu mechanizmowi autokorekty, niezależnie od przyjmowanych początkowo założeń eksperckich, metoda projekcji odwróconej prowadzi po pewnym czasie do zbliżonych do siebie wyników. Kluczowe dla wiarygodności wyników są jednak informacje źródłowe o ruchu naturalnym ludności

EN

The aim of the article is to present the features revealing that the inverse projection method is a useful tool of inferring the changes in the age structure of the population and demographic parameters while researching the demographic past. Compared to the so far most frequent method of reconstructing families, the inverse projection method requires fewer initial data (aggregated number of births and deaths in the subsequent periods) and creates possibility of how to make the most of demographic tools such as model tables of life duration and the age structure of the population in order to create coherent models with accessible historical data. In addition, the article proves that thanks to the ergodic properties of demographic processes and the built-in mechanism of self-correction, irrespective of the initial expert assumptions, the inverse projection method finally leads to similar results. The source information on the natural movement of the population is of key importance for the credibility of the results.

Keywords

PL

projekcja odwrócona (inverse projection); twierdzenie ergodyczne; tablicetrwania życie; ruch naturalny

EN

inverse projection; ergodic theorem; tables of life duration; natural movement

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przeszłość Demograficzna Polski
• Year: 2016
• Volume: 38
• Issue: 38, 2016, nr 4
• Pages: 89-118

Contributors

author

Dorota Bród

• Politechnika Rzeszowska, Wydział Matematyki i Fizyki Stosowanej

author

Piotr Rychwał

• Katolicki Uniwersytet Lubelski, Wydział Humanistyczny

author

Paweł Strzelecki

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Kolegium Analiz Ekonomicznych

References

• Arthur, W. Brian. „The Ergodic Theorems of Demography: A Simple Proof”. IIASA Working Paper (1981): 1–10.
• Balicki, Andrzej. Analiza przeżycia i tablice wymieralności. Warszawa: PWE, 2006.
• Bertino, Salvatore, Eugenio Sonnino. „La proiezione inversa stocastica: tecnica e applicazione”. W: Le Italie Demografiche. Saggi di demografia storica, red. Marco Breschi, Giovanna da Molin, Lorenzo del Panta, Luigi Pace. Udine: Dipartimento de Scienze Statistiche, Università degli Studi di Udine, 1995.
• Biraben, Jean-Noël, Noël Bonneuil. „Population et économie en pays de Caux aux XVIeet XVIIe siècles”. Population 6 (1986): 937–960.
• Bonneuil, Noël. „The Trend Method Applied to English Data”. W: Old and New Methods in Historical Demography, red. David S. Reher, Roger S. Schofield, 57–65. Oxford: Clarendon Press, 1993.
• Borowski, Stanisław. „Próba odtworzenia struktur społecznych i procesów demograficznych na Warmii u schyłku XVII w. na przykładzie Dobrego Miasta i okolicy”. Przeszłość Demograficzna Polski 8 (1975): 125–198.
• Brunborg, Helge. „The Inverse Projection Method Applied to Norway, 1735–1974. Niepubl., 1976.
• Coale, Ansley J., Paul Demeny, Barbara Vaughan. Regional Model Life Tables and Stable Populations. New York: Academic Press, 1983.
• Cohen, Joel B. „Ergodic Theorems in Demography”. Bulletin of the American Mathematical Society 1 (1979), 2: 275–295.
• Gautier, Etienne, Louis Henry. „Crulai. Démographie d’une paroisse normande au XVIIe et au XVIII siècles. Présentation d’un cahier de l’I.N.E.D”, Population 13 (1958), 2: 283–286.
• Gieysztorowa, Irena. „Badania demograficzne na podstawie metryk parafialnych”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 10 (1962), 2: 103–121.
• Gieysztorowa, Irena. „Niebezpieczeństwa metodyczne polskich badań metrykalnych XVII–XVIII wieku”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 19 (1971), 4: 557–604.
• Hajnal, John. „On Products of Non-negative Matrices”. Mathematical Proceedings of the Cambridge Philosophical Society 79 (1976): 521–530.
• Holzer, Jerzy Z. Model ludności ustabilizowanej. Warszawa: SGPiS, 1969.
• Jóźwiak, Janina. Matematyczne modele ludności. Warszawa: SGPiS, 1985.
• Kędelski, Mieczysław. „Piramida wieku i tablice trwania życia ludności Śląska w 1864 roku”. Przeszłość Demograficzna Polski 20 (1997): 49–73.
• Kędelski, Mieczysław. Umieralność i trwanie życia ludności Wielkopolski w XIX wieku. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, 1996.
• Kędelski, Mieczysław, Jan Paradysz. Demografia. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, 2006.
• Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009.
• Kuklo, Cezary. „Polska demografia przeszłości u progu XXI wieku”. Przeszłość Demograficzna Polski 22 (2001), 7–32.
• Lee, Ronald D. Econometric Studies of Topics in Demographic History. Niepubl., 1970.
• Lee, Ronald D. „Estimating Series of Vital Rates and Age Structure from Baptisms and Burials: A New Technique, with Applications to Pre-industrial England”. Population Studies 28 (1974), 3: 495–512.
• Lee, Ronald D. „Inverse Projection and Back Projection: A Critical Appraisal and Comparative Results for England”, Population Studies 39 (1985), 2: 233–248.
• Lotka, Alfred J. „The Structure of the Growing Population”. Human Biology 3 (1931), 4: 459–493.
• McCaa, Robert. „Benchmarks for a New Inverse Population Projection Program. England, Sweden, and a Standard Demographic Transition”. W: Old and New Methods in Historical Demography, red. David S. Reher, Roger S. Schofield, 40–56. Oxford: Clarendon Press, 1993.
• McCaa, Robert. „Populate: A Microcomputer Projection Package for Aggregative Data Applied to Norway, 1736–1970”. Annales de Démographie Historique 2 (1998): 287– 298.
• McCaa, Robert. „The Female Population of Chile, 1855–1964: A Microcomputer Balance Sheet Method”. Latin American Population History Newsletter 15 (1989): 9–14.
• Okólski, Marek. Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2004.
• Piasecki, Edmund. Ludność parafii bejskiej (woj. kieleckie) w świetle ksiąg metrykalnych z XVIII–XX w.: studium demograficzne. Warszawa: PWN, 1990.
• Piasecki, Edmund. „Próba sporządzenia okresowych tablic trwania życia na podstawie ksiąg ruchu naturalnego w XVIII–XX w.”. Przeszłość Demograficzna Polski 16 (1985): 139–152.
• Szulc, Stefan. „Dawne tablice wymieralności Królestwa Polskiego i m. Warszawy”. Kwartalnik Statystyczny 5 (1928), 2: 430–444.
• Wachter, Kenneth W. „Ergodicity and Inverse Projection”. Population Studies 40 (1986): 275–287.
• Wrigley, Edward Anthony. „Family Limitation in Pre-industrial England”. Economic History Review 19 (1966): 82–109.
• Wrigley Edward Anthony. „Mortality in Pre-industrial England: The Example of Colyton, Devon, over Three Centuries”, Daedalus 97 (1968), 2: 546–580.
• Wrigley Edward Anthony, R.S. Davies, James E. Oeppen, Roger S. Schofield. English Population History from Family Reconstitution 1580–1837. Cambridge, NY: Cambridge University Press, 1997.
• Wrigley Edward Anthony, Roger S. Schofield. The Population History of England, 1541– 1871: A Reconstruction. Cambridge: Cambridge University Press, 1981.

Identifiers

DOI

10.18276/pdp.2016.4.38-04