Konflikt ról rodzinnych i zawodowych a poczucie satysfakcji z życia

• Authors: Joanna Kowalczyk , Teresa Rzepa

Title variants

EN

Conflict of family and professional roles and life satisfaction

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zbadano dwie formy konfliktu „praca–rodzina” (wymagania zawodowe utrudniają pełnienie ról rodzinnych albo obowiązki rodzinne utrudniają pełnienie roli zawodowej) oraz poziom satysfakcji z życia. Celem badania było ustalenie, czy doświadczanie konfliktów zależy od wieku, pozostawania w związku i posiadania dzieci. W badaniach uczestniczyło 140 kobiet aktywnych zawodowo. Ustalono, że konflikty są umiarkowanie skorelowane i nie wpływają na satysfakcję z życia oraz że potomstwo nasila obie formy konfliktu, a wiek wpływa na odczuwanie konfliktu „rodzina–praca”. Pozostawanie w związku nie ma znaczenia dla odczuwania obu form konfliktu, lecz – podobnie jak wiek – wpływa na satysfakcję z życia.

EN

Two forms of “job versus family” conflict were researched: when fulfilling professional requirements hinders performing family roles or conversely. Moreover, the participants (i.e. 140 professionally active women) were asked about the level of their satisfaction with life. The aim of the research was to establish whether the experienced conflicts depend on the following factors: age, living in a relationship and being a parent. It turned out that the conflicts are moderately correlated and do not have an influence on satisfaction with life. While being a parent escalates both forms of conflict, neither age or living in a relationship have an influence on perceiving them. However, both of these factors are significant to the level of satisfaction with life.

Keywords

PL

konflikt ról rodzinnych i zawodowych; satysfakcja z życia

EN

conflict of family and professional roles; life satisfaction

• Publisher: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2015
• Issue: 2(12)
• Pages: 67-76

Contributors

author

Joanna Kowalczyk

• Zespół Szkół Specjalnych im. Kawalerów Maltańskich przy Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży w Zaborze

author

Teresa Rzepa

• Uniwersytet SWPS, Wydział Zamiejscowy w Poznaniu

References

• Allen T.D., Herst D.E.L., Bruck C.S., Sutton M. 2000, Consequences Associated with Work-to-family Conflict: A Review and Agenda for Future Research, „Journal of Occupational Health Psychology”, nr 5 (2), s. 278–308.
• Allen T.D., Finkelstein L.M. 2014, Work – Family Conflict among Members of Full-time Dual-earner Couples: an Examination of Family life Stage, Gender, and Age, „Journal of Occupational Health Psychology”, nr 19 (3), s. 376–384.
• Argyle M. 2004, Psychologia szczęścia, Wydawnictwo Astrum, Wrocław.
• Aronson S.R., Huston A.C. 2004, The Mother–Infant Relationship in Single, Cohabiting and Married Families: a Case for Marriage?, „Journal of Family Psychology”, nr 18 (10), s. 5–18.
• Barnett R.C., Hyde J.S. 2001, Women, Men, Work and Family, „American Psychologist”, nr 56, s. 781–796.
• Budrowska I., Duch D., Titkow A. 2003, Szklany sufit: bariery i ograniczenia karier polskich kobiet. Raport z badań jakościowych, www.ips.org.pl.
• Cramm C., Blossfeld H-P., Drobnič S. 1998, Die Auswirkungen der Doppelbelastung durch Familie und Beruf auk das Kranheitsrisiko von Frauen, „Zeitschrift für Soziologie”, nr 5, s. 341–357.
• Davies L., McAlpine D.D. 1998, The Significance of Family, Work, and Power Relations for Mothers’ Mental Health, „Canadian Journal of Sociology”, nr 23 (4), s. 369–387.
• Diener E. 2000, Subjective Well-being: the Science of Happiness and a Proposal for a National Index, „American Psychologist”, nr 55 (1), 34–43.
• Diener E., Biswas-Diener R. 2008, The Science of Optimal Happiness, Blackwell Publishing, Boston.
• Duxbury L.E., Higgins C.A, Lee C. 1994, Work-family Conflict; a Comparison by Gender, Family Type, and Perceived Control, „Journal of Family Issues”, nr 15 (3), s. 449–466.
• Duxbury L.E., Higgins Ch. 2001, Work-life Balance in the New Millennium: Where Are We? Where do We Need Go?, Work Network, Canadian Policy Research Networks, Ottawa.
• Greenhaus J.H., Beutell N.J. 1985, Sources of Conflict between Work and Family Roles, „Academy of Management Review”, nr 10, s. 76–88.
• Grzywacz J.G., Marks N.F. 2000, Reconceptualizing the Work–Family Interface: An Ecological Perspective on the Correlates of Positive and Negative Spillover between Work and Family, „Journal of Occupational Health Psychology”, nr 5 (1), s. 111–126.
• Haas L. 1995, Structural Dimension of the Work and Family Interface, w: The Work and Family Interface: Toward a Contextual Effects Perspective, red. G. Bowen, J. Pittman, Family Focus Series, National Council on Family Relations, Minneapolis, s.113–121.
• Hammen C. 2005, Stress and Depression, „Annual Review of Clinical Psychology”, nr 1, s. 293–319.
• Heszen I., Sęk H. 2007, Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Hobfoll S.E. 2006, Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Janicka I. 2008, Konflikt w relacji rodzina–praca a jakość życia, w: Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń, red. L. Golińska, B. Dudek, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 419–431.
• Juczyński Z. 2001, Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia, Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa.
• Kahn R.L., Wolf D.M., Quinn R., Snoek J.D., Rosenthal R.A. 1964, Organizational Stress, Wiley, New York.
• Kendler K.S., Karkowski L.M., Prescott C.A. 1999, Causal Relationship between Stressful Life Events and the Onset of Major Depression, „American Journal of Psychiatry”, nr 156, s. 837–841.
• Kinnunen U., Mauno S. 1998, Antecedents and Outcomes of Work-family Conflict Among Employed Women and Men in Finland, „Human Relations”, nr 51, s. 157–177.
• Kossek E.E., Ozeki C. 1998, Work–Family Conflict, Policies, and Job–Life Satisfaction Relationship: A Review and Directions for Organizational Behavior–Human Resources Research, „Journal of Applied Psychology”, nr 83, s. 139–149.
• Kotowska I.E. 2005, Scenariusze polityki ludnościowej dla Polski. Badanie eksperckie Delhi, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Kwak A. 2002, Uniwersalność instytucji rodziny i kierunek jej przemian, „Roczniki Socjologii Rodziny”, t. XIV, s. 11–23.
• Kwak A. 2006, Czas pracy – perspektywa matek małych dzieci, „Pedagogika Rodziny”, nr 1, s. 93–104.
• Lachowska B. 2008, Wzajemne oddziaływanie pracy i rodziny – perspektywa konfliktu i facylitacji (raport z badań pilotażowych), w: Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń, red. L. Golińska, B. Dudek, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 431–444.
• Lambert S.J. 1990, Processes Linking Work and Family: A critical Review and Research Agenda, „Human Relations”, nr 43 (3), s. 239–257.
• Lapierre L.M., Allen T.D. 2006, Work-Supportive Family, Family-Supportive Supervision, Use of Organizational Benefits, and Problem-Focused Coping: Implications for Work-Family Conflict and Employee Well-Being, „Journal of Occupational Health Psychology”, nr 11 (2), s. 169–181.
• Leszkowicz-Baczyńska Ż. 2002, Między domem a pracą – wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania zadowolenia z życia kobiet, w: Przemiany orientacji życiowej kobiet zamężnych.
• Studium socjologiczne, red. A. Wachowiak, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań, s. 75–122.
• Maslach Ch., Leiter M.P. 2011, Prawda o wypaleniu zawodowym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Maslow A. 2006, Motywacja i osobowość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• McElwain A.K., Korabik K., Rosin H.M. 2005, An Examination of Gender Differences in Work–Family Conflict, „Canadian Journal of Behavioral Science”, nr 37 (4), s. 283–298.
• Myers D.G. 2007, Związki z ludźmi a dobre życie: szukanie równowagi między interesem jednostki i wspólnoty w polityce społecznej, w: Psychologia pozytywna w praktyce, red. P.A. Linley, S. Joseph, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 389–412.
• Netemeyer R.G., Boles J.S., McMurrian R. 1996, Development and Validation of Work–Family Conflict and Family–Work Conflict Scales, „Journal of Applied Psychology”, nr 81, s. 400–410.
• Pleck J. 1995, Work Roles, Family Roles and Well Being, w: The Work and Family Interface: Toward a Contextual Effects Perspective, red. G. Bowen, J. Pittman, Family Focus Series, National Council on Family Relations, Minneapolis, s. 17–23.
• Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka 2004, red. J. Czapiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Psychologia pozytywna w praktyce 2007, red. P.A. Linley, S. Joseph, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Rantanen M., Mauno S., Kinnunen U., Rantanen J. 2011, Do Individual Coping Strategies Help or Harm in the Work–Family Conflict Situation? Examining Coping as a Moderator between Work–Family Conflict and Well-being, „International Journal of Stress Management”, nr 18 (1), s. 24–48.
• Rapaport R., Rapaport R.N. 1975, Leisure and the Family Life Cycle, Routledge, London.
• Renzetti C.M., Curran D.J. 2005, Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Rice R.W., Frone M.R., McFarlin D.B. 1992, Work-nonwork Conflict and the Perceived Quality of Life, „Journal of Organizational Behavior”, nr 13, s. 155–168.
• Rostkowski J. 2006, Nierówność zawodowa kobiet a doświadczanie zadowolenia i jakość życia w miejscu pracy. Wybrane aspekty, w: Jakość życia rodzinnego. Wybrane zagadnienia, red. T. Rostkowska, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki, Łódź, s. 43–70.
• Ryff C.G., Singer B. 2004, Paradoksy kondycji ludzkiej: dobrostan i zdrowie na drodze ku śmierci, w: Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, red. J. Czapiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 147–162.
• Seligman M.E.P. 2010, Co możesz zmienić, a czego nie możesz (ucząc się akceptować siebie), Media Rodzina, Poznań.
• Somech A., Drach-Zahavy A. 2007, Strategies for Coping with Work–Family Conflict: the Distinctive Relationships of Gender Role Ideology, „Journal of Occupational Health Psychology”, nr 12 (1), s. 1–19.
• Strykowska M. 1992, Psychologiczne mechanizmy zawodowego funkcjonowania kobiet, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
• Titkow A. 2007, Tożsamość polskich kobiet: ciągłość, zmiana, konteksty, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
• Vaillant G.E. 2007, Pozytywne starzenie się, w: Psychologia pozytywna w praktyce, red. P.A. Linley, S. Joseph, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 334–362.
• Wachowiak A. 2002, Przemiany orientacji życiowej kobiet zamężnych: studium socjologiczne, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.
• Zalewska A.M. 2003, Dwa światy. Emocjonalne i poznawcze oceny jakości życia i ich uwarunkowania u osób o wysokiej i niskiej reaktywności, Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa.
• Zalewska A.M. 2009, Konflikty „praca–rodzina” oraz ich źródła i skutki w zależności od płci i posiadania dzieci, w: Kobiecość w obliczu zmian. Studia interdyscyplinarne, red. A. Chybicka, B. Pastwa-Wojciechowska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków, s. 101–123.

Identifiers

DOI

10.18276/os.2015.2-05