Spółka cywilna jako płatnik składek na ubezpieczenie społeczne – uwagi na marginesie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2014 r., sygn. akt II UZ 34/14

• Authors: Szyjewska-Bagińska Joanna

Title variants

EN

A private partnership as a payer of social insurance – remarks on the fringe of the Supreme Court decision of 17 June 2014, file ref. no. II UZ 34/14

Abstracts

PL

Artykuł poświęcono problemowi, czy spółka cywilna może być płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne. Na gruncie prawa prywatnego spółka cywilna jest uznawana za stosunek cywilnoprawny wykreowany umową spółki i nieposiadający żadnej podmiotowości prawnej. Przepisy należące do prawa publicznego nie są jednak w tej kwestii tak jednoznaczne i w pewnym zakresie przyznają spółce cywilnej zdolność występowania w obrocie. Co więcej, przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ordynacji podatkowej zrównują status spółki cywilnej ze spółkami osobowymi prawa handlowego. Problematyka zdolności spółki cywilnej występowania w roli płatnika składek na ubezpieczenie społeczne, a tym samym istnienia zdolności sądowej tej spółki w postępowaniu odrębnym z zakresu ubezpieczeń społecznych, w orzecznictwie Sądu Najwyższego nie jest rozstrzygana jednolicie. Argumentacja zawarta w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego oparta została na przepisach Kodeksu cywilnego, Kodeksu pracy oraz definicjach przedsiębiorcy zawartych w aktualnej i wcześniejszych ustawach. W opracowaniu poddano natomiast analizie przepisy prawa ubezpieczeń społecznych, które stanowią regulację szczególną i dają podstawy ku temu, aby za płatnika podatków i składek uznać spółkę cywilną, a nie jej wspólników.

EN

The paper addresses the problem of whether a private partnership can be a payer of social security contributions. On the basis of private law, a private partnership is considered a relationship under civil law created by the partnership contract and not having any legal personality. Regulations belonging to public law are not so clear on this issue and to some extent confer upon a private partnership the capacity to take part in trading. Moreover, the provisions of the Law on Social Insurance System and the Tax Ordinance Act equate the status of a private partnership with commercial law partnerships. The issue of the capacity of a private partnership to act as a payer of social security contributions, and thus the existence of the capacity of this partnership to be a party in separate proceedings relating to social security, is not resolved uniformly in the jurisprudence of the Supreme Court. The arguments contained in the reasoning of the Supreme Court decision was based on the provisions of the Civil Code, the Labour Code and definitions of a trader contained in the current and previous laws. The study carries out an analysis of the social insurance law provisions, which are a special regulation and provide a basis for considering the private partnership, not its partners, as the payer of taxes and contributions.

Keywords

PL

spółka cywilna; płatnik składek; prawo ubezpieczeń społecznych

EN

private partnership; payer of contributions; social insurance law

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Iuris Stetinensis
• Year: 2015
• Issue: Acta Iuris nr 11

Contributors

author

Szyjewska-Bagińska Joanna

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Antonów K., Przedmiotowe, konstytucyjne i procesowe przesłanki uznania prawa zabezpieczenia społecznego za odrębną gałąź prawa, w: Jedność w różnorodności. Studia z zakresu prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i polityki społecznej. Księga pamiątkowa d
• Antonów K., Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. Pojęcie oraz właściwości postępowań przedsądowych i ochrony cywilnoprawnej, Warszawa 2011.
• Bińczycka-Majewska T., Organizacja i finansowanie ubezpieczeń społecznych, w: Ubezpieczenie społeczne – dawniej i dziś. W 80-lecie uchwalenia ustawy o ubezpieczeniu społecznym, Wrocław 2013.
• Cholewa-Klimek M., Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, Warszawa 2010.
• Frąckowiak J., Konstrukcja prawna spółki cywilnej, w: Ars et usus. Księga pamiątkowa ku czci Sędziego Stanisława Rudnickiego, Warszawa 2005.
• Górecki W., Podmiotowość prawna spółki cywilnej. Zagadnienia wybrane, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1999, z. 3.
• Hajn Z., Pojęcie pracodawcy po nowelizacji kodeksu pracy – część I, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1997, nr 5.
• Hajn Z., Pojęcie pracodawcy po nowelizacji kodeksu pracy – część II, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1997, nr 6.
• Herbert A., Spółka cywilna. Konstrukcja prawna, Warszawa 2008.
• Jędrasik-Jankowska I., Konstrukcja uznania za pracownika w prawie ubezpieczenia społecznego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2011, nr 8.
• Katner W., Problemy funkcjonowania spółki cywilnej w nowej rzeczywistości prawnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2002, nr 11.
• Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2013.
• Klein A., Ewolucja instytucji osobowości prawnej, w: Tendencje rozwoju prawa cywilnego, red. E. Łętowska, Wrocław 1983.
• Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1–366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, wyd. 2, Warszawa 2013.
• Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie odrębne w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Komentarz, red. K. Antonów, A. Jabłoński, Warszawa 2014.
• Komentarz do kodeksu cywilnego, księga trzecia zobowiązania, red. G. Bieniek, Warszawa 2007.
• Kubot Z., Definicja płatnika składek, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2012, nr 6.
• Kubot Z., Odcinkowa zdolność prawna pracodawcy w stosunkach pracy, w: Współ- czesne problemy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, XVIII Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, red. L. Florek, Ł. Pisarczyk, Warszawa 2011.
• Lic J., Spółka cywilna. Problematyka podmiotowości prawnej, Warszawa 2013.
• Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2012.
• Miroszewski L., Czy spółka cywilna jest pracodawcą?, „Praca i Zabezpieczenie Spo- łeczne” 2000, nr 9.
• Miroszewski L., Wspólnicy spółki cywilnej jako pracodawcy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2000, nr 11.
• Muszalski W., Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2013.
• Pacud R., Stosunki prawne ubezpieczenia emerytalnego, Warszawa 2011.
• Pietrzykowski K., Kodeks cywilny, Warszawa 2005.
• Podleś M., Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego, Warszawa 2008.
• Podleś M., Siwik L., Spółka cywilna w obrocie gospodarczym, Warszawa 2009.
• Prusinowski P., Obowiązek zapłaty składek a definicja pracownika w prawie ubezpieczeń społecznych, „Monitor Prawa Pracy” 2011, nr 6.
• Radwański Z., Panowicz-Lipska J., Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2013.
• Rozstrzyganie indywidualnych sporów ze stosunku pracy, red. Z. Góral, Warszawa 2013.
• Sanetra W., Materialne i procesowe prawo ubezpieczeń społecznych, „Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych” 2000, nr 8.
• Sanetra W., Stanowienie i stosowanie prawa z zakresu ubezpieczeń społecznych, w: Ubezpieczenie społeczne – dawniej i dziś. W 80-lecie uchwalenia ustawy o ubezpieczeniu społecznym, Wrocław 2013.
• Wąż P., Koncepcja pracodawcy rzeczywistego w świetle art. 3 KP, „Monitor Prawniczy” 2007, nr 3.
• Ustawa z 19.11.1999 r. Prawo o działalności gospodarczej (Dz.U. nr 101, poz. 1178 ze zm.).
• Ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.)
• Ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r., nr 24, poz. 141 ze zm.).
• Ustawa z 23.12.1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. nr 41, poz. 324 ze zm.).
• Ustawa z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.).
• Ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.).
• Ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 121).
• Ustawa z 29.08.1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 128).
• Ustawa z 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j Dz.U. z 2012 r., poz. 1314 ze zm.).
• Ustawa z 29.06.1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2012 r., poz. 591 ze zm.).