Pogranicze mniejszości narodowych: niemieckiej, ukraińskiej i żydowskiej w kulturze fizycznej w Polsce przed 1939 r.

• Authors: Stanisław Zaborniak , Paweł Król

Title variants

EN

Ethnic minorities borderland of German, Ukrainian and Jewish in physical culture in Poland before 1939

Abstracts

PL

W latach 1919–1939, w tzw. okresie międzywojennym, 1⁄3 ludności w Polsce (9,9 miliona – 31,3% ogółu ludności w 1931) była mniejszością etniczną, w tym najliczniejsi byli Ukraińcy, Żydzi, Białorusini i Niemcy. Polityka międzynarodowa niemieckich i ukraińskich organizacji sportowych, działających w granicach II Rzeczypospolitej, została ukierunkowana na wzmocnienie działań roszczeniowych. Żydowski program edukacji fizycznej (różniący się od niemieckiego i ukraińskiego) miał na celu rozwój siłyfizycznej oraz dbanie o własną tożsamość kulturową. Sportowcy reprezentujący mniejszości narodowe należeli do klasy robotniczej lub średniej. Ruch sportowy opracowano na podstawie traktatu mniejszościowego, który został zaakceptowany przez parlament II RP w dniu 28 kwietnia 1919 roku. Traktat przewidywał, dla obywateli polskich różnego pochodzenia i różnych narodowości, równość w prawie oraz możliwości rozwoju własnej kultury, wiary i języka.

EN

In the years 1919–1939 in so-called the Interwar Period, a third part of the Polish population (9.9 million – 31.3% of the total population in 1931) was ethnic minorities, including, the most numerous, Ukrainians, Jews, Belarusians and Germans. National interest of German and Ukrainian sports organizations operating in bordes of the Second Republic of Poland, was set to strengthen claim action, going to the separation inhabited lands. Jewish physical education program (different from German and Ukrainian) intend to develop physical strength and take care about their own distinct cultural national identity.The athletes representing national minorities belong to the working or middle class. Sports Movement developed on the basis of the Minority Treaty, accepted by the Parliament the Second Republic of Poland on April 28, 1919. The Treaty provide for the Polish citizens of different ethnic provenance, equality in the law, and opportunities to develop a distinct culture, faith and language.

Keywords

PL

II Rzeczpospolita, XX-lecie międzywojenne, mniejszości narodowe, historia, kultura fizyczna

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna
• Year: 2013
• Volume: 12
• Issue: 1
• Pages: 41-57

Contributors

author

Stanisław Zaborniak

• Katedra Nauk Humanistyczno-Społecznych, Wydział Wychowania Fizycznego, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów

author

Paweł Król

• Katedra Nauk Humanistyczno-Społecznych, Wydział Wychowania Fizycznego, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów

References

• Bogusz A., Żydowskie stowarzyszenia sportowe Łodzi 1897–1939, Łódź 1992.
• Cimała B.,Steuer A., Ruch sportowy na Górnym Śląsku w okresie powstań śląskich (1918–1922), „Studia Śląskie. Seria Nowa”, t. 40, 1982, s. 320–324.
• Jurek T., Działalność pozasportowych organizacji mniejszościowych w zakresie kultury fizycznej, [w:] T.Jurek, Kultura mniejszości niemieckiej w Polsce w latach 1918–1939, Gorzów Wlkp. – Poznań 2002.
• Jurek T., Kultura fizyczna mniejszości niemieckiej w Polsce w latach 1818–1939, Gorzów Wlkp. – Poznań 2002. Jurek T.,
• Lekkoatletyka polska do 1945 roku , [w:] B. Woltmann (red.), Lekkoatletyka w Polsce1919–1994, Warszawa 1994, s. 13–55.
• Grot Z., Gaj J., Zarys dziejów kultury fizycznej w Wielkopolsce, Warszawa – Poznań 1973.
• Kowieska U., Działalność żydowskich klubów sportowych w II Rzeczypospolitej, „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1999 nr 1–2.
• Laskiewicz H., Robotnicza kultura fizyczna w Polsce w latach 1918–1939, [w:] „Sport Robotniczy” 1971 t. 6. Małolepszy E., Kultura fizyczna i przysposobienie wojskowe w Częstochowie i powiecie częstochowskim w latach 1918–1939, Częstochowa 1996.
• Popiołek K., Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Katowice1972.
• Rechowicz H., Polska kultura fizyczna na Śląsku Górnym i Cieszyńskimdo 1939 roku, Katowice 1991.
• Tomaszewski J., Zarys dziejów Żydów w Polsce w latach 1918–1939, Warszawa 1990.
• Zaborniak S., Lekkoatletyka w działalności TG „Sokół” w latach 1919–1939, Rzeszów 2004.
• Zaborniak S., Rozwój europejskiej ideiskautingu w działalności ukraińskiej organizacji „Płast”, [w:] Zaborniak S. (red.), Kultura fizyczna ludności ukraińskiej na ziemiach polskich (1868–1939), Rzeszów 2007, s. 237–246.