Teoria Witolda Mańczaka dotycząca nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją – od hipotezy do prawa językowego

• Authors: Kortas Jan

Title variants

EN

Witold Mańczak’s theory of irregular sound changes due to frequency – from hypothesis to systematization

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niedoceniana, niekiedy wręcz kwestionowana w Polsce teoria Witolda Mańczaka dotycząca nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją od samego początku spotkała się z szerokim odzewem za granicą, wpływając w znaczącym stopniu na rozwój metod kwantytatywno-statystycznych w językoznawstwie. Uznawana w skali światowej za jedno z podstawowych narzędzi badawczych tego nurtu, wpisująca się w ramy powstałych w okresie późniejszym metodologii, jak np. dyfuzja leksykalna, wykorzystywana jest powszechnie poza granicami kraju w opisie i analizach wielu zjawisk językowych, zarówno diachronicznych, jak i synchronicznych, gdzie czynnik frekwencyjny odgrywa niebagatelną rolę.

EN

Underestimated and often questioned in Poland, Witold Mańczak’s theory of irregular sound changes due to frequency has been, from the beginning, well accepted and considered abroad. It has noticeably contributed to the development of quantitative linguistics methods. This statistic tool, which is widely acknowledged, is frequently used by linguists all over the world to study and explain many different linguistic phenomena, synchronic as well as diachronic, where the frequency parameter is regularly involved.

Keywords

PL

lingwistyka kwantytatywna; nieregularny rozwój fonetyczny spowodowany frekwencją; frekwencja tekstowa; frekwencja typologiczna; dyfuzja leksykalna

EN

quantitative linguistics; irregular sound changes due to frequency; token frequency; type frequency; lexical diffusion

• Publisher: Polskie Towarzystwo Językoznawcze; UNIVERSITAS Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych; Wydawnictwo LEXIS
• Journal: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
• Year: 2016
• Volume: 72
• Pages: 163-174

Contributors

author

Kortas Jan

• Uniwersytet Gdański w Gdańsku

References

• ANTTILA Raimo (2003): Analogy: The Warp and Woof of Cognition. – [w:] Brian JOSEPH, Richard JANDA (red.): The Handbook of Historical Linguistics. – Malden: Blackwell, 425–440.
• BALLESTER Xaverio (2003): Tiempo al tiempo de las lenguas indoeuropeas. – Faventia 251/1, 125–153.
• BOCHNAKOWA Anna, SZKUTNIK Zbigniew (2011): O półwieczu pewnej koncepcji językoznawczej (w nawiązaniu do tekstu W. Mańczaka w BPTJ 2009). – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXVII, 317–320.
• BRALEWSKI Dariusz (2012): Od przekładu do słownika – korpus równoległy w redakcji słowników tłumaczeniowych. – Pruszków: Oficyna Wydawnicza LEKSEM.
• BRALEWSKI Dariusz (2013): Francusko-polski słownik graficznych odpowiedników przekładowych. – Pruszków: Oficyna Wydawnicza LEKSEM.
• BROWN Keith, red. (2006): Encyclopedia of Language & Linguistics. – Amsterdam: Elsevier.
• BRUNOT Ferdinand (1966): Histoire de la langue française des origines à nos jours. – Paris: Armand Colin.
• BYBEE Joan (2007): Frequency of Use and the Organization of Language. – Oxford: University Press.
• CRAIG MELCHERT Harold (1975): ’Exceptions’ to exceptionless sound laws. – Lingua 35, 135–153.
• CRAIG MELCHERT Harold (w przygotowaniu): The Role of Indo-European Studies in the XXIst Century. – [w:] Paola CRISMA, Giuseppe LONGOBARDI (red.): Oxford Handbook of Diachronic and Historical Linguistics. – Oxford: Oxford University Press, 1–39.
• ELVIRA Javier (1998): El cambio analógico. – Madrid: Gredos.
• FLORICIC Franck (2006): Remarques sur la négation connexionnelle en occitan languedocien. – Studia Romanica Posnaniensia XXXIII, 113–132.
• FLORICIC Franck (2007): Les impératifs italiens entre verbe et interjection. – Echo des Etudes romanes III 1–2, 71–92.
• FRANCESCATO Giuseppe (1972): [rec.] W. MAŃCZAK, Le développement phonétique des langues romanes et la fréquence. – Linguistics 10 93, 95–100.
• HOCK Hans Henrich (1986): Principles of Historical Linguistics. – Berlin: Mouton de Gruyter.
• JOSEPH Brian, JANDA Richard, red. (2003): The Handbook of Historical Linguistics. – Malden: Black - well.
• KARPLUK Maria (2012): Czy Słownik polszczyzny XVI wieku i słowniki korpusowe następnych okresów potwierdzą teorię Profesora Witolda Mańczaka. – Język Polski XCII 1, 1–10.
• KRASKA-SZLENK Iwona (2011): Teoria ‘nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją’ Witolda Mańczaka i jej znaczenie dla językoznawstwa. – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXVII, 321–327.
• LOISEAU Sylvain (2011): Les faits statistiques comme objectivation ou comme interprétation: statistiques et modèles basés sur l’usage. – Travaux de linguistique 1 no 62, 59–78. LŰDTKE Helmut (1987): Explicación del doble resultado de los grupos CL-, PL-, FL- en la Península Ibérica. – [w:] Actes de les Xornaes de Toponimia Asturiana. – Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana, 92–103.
• MAŃCZAKWitold (1969): Le développement phonétique des langues romanes et la fréquence. – Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• MAŃCZAKWitold (2009): 50-lecie nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją. – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXV, 238–246.
• MAŃCZAKWitold (2012): Czy koniec zmowy milczenia wokół teorii nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją? – Academic Journal of Modern Philology I, 75–83.
• PICARD Marc (1991): La fréquence d’emploi et le changement phonologique irrégulier en québécois. – Revue québécoise de linguistique 20 1, 157–168.
• WALCZAK Bogdan (2010): Witolda Mańczaka teoria nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją – koncepcja zasadna czy błędna? – Studia Językoznawcze 9, 285–294.
• WANG William S.-Y. (1969): Competing Changes as a Cause of Residue. – Language 45 (1), 9–25.