Charlesa Taylora rozumienie sekularyzacji

• Authors: Jasiński Karol

Title variants

EN

Secularisation according to Charles Taylor

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje ideę sekularyzacji (nie sekularyzmu) w filozofii Charlesa Taylora. Sekularyzacja ma dwie zasadnicze formy: religijną i społeczno-polityczną. Pierwszą charakteryzuje brak związku między religią a instytucjami, brak praktyk religijnych, a także traktowanie religii jako jednej z wielu opcji życiowych. Druga forma sekularyzacji ma następujące cechy: separacja państwa od religii oraz równe traktowanie różnych grup społecznych. Jej korzeniem jest rewolucja francuska z hasłami wolności, równości i braterstwa. Owa forma sekularyzacji stanowi również rezultat nowej koncepcji porządku moralnego, w którym społeczność postrzega się jako zbiór wolnych jednostek dążących do bezpieczeństwa i korzyści. Negatywnym jej aspektem jest odrzucenie języka religijnego w dyskursie publicznym oraz pojawienie się tzw. humanizmu ekskluzywnego. Sekularyzacja w trzecim sensie jest powiązana z procesem „odczarowania świata”. Taylor podkreśla pozytywne wymiary sekularyzacji (oczyszczenie religijności, powstanie nowych form religii, wyeliminowanie jej nieistotnych funkcji, potrzeba osobistego zaangażowania w życie duchowe, pojawienie się głodu Boga i duchowości).

EN

The author of the essay presents the idea of secularisation (but not secularism) in the philosophy of Charles Taylor. Secularisation has two basic forms: religious and socio-political. The characteristic features of the former are lack of connection between God and institutions, absence of religious practices and treating religion as one of many available choices in life. The latter form of secularisation advocates separation of state and religion and equality of various social groups. Its stems from the French Revolution and its slogans of liberty, equality and fraternity, and new concepts of the moral order, where society is perceived as a collection of free individuals striving for personal safety and benefits. It ejects religious terminology from public discourse and produces the so-called “exclusive humanism”. Secularisation is also related to the process of “disenchanting of the world”. Taylor points to the positive dimensions of secularisation: purification of man’s religiosity, popping up of new forms of religion, elimination of non-essential functions of religion, need for personal involvement in spiritual life, emergence of the thirst for God and spirituality.

Keywords

PL

Człowiek; Religia; porządek moralny; sekularyzacja; społeczeństwo

EN

man; religion; moral order; Secularisation; society

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 396-415

Dates

published

2016-12-31

Contributors

author

Jasiński Karol

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

References

• A. Draguła, Ścieżki wiary, „Znak”, nr 10, 2010, s. 38
• A. O’Shea, Selfhood and Sacrifice. Rene Girard and Charles Taylor on the Crisis of Modernity, New York-London 2010, s. 10.
• A. Pawelec, Metafizyk w świecie polityki, „Znak”, nr 6, 1998, s. 89-92.
• A. Sypniewska, Charles Taylor i jego krytycy, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej”, nr 1, 2002, s. 40.
• Ch. Taylor, A Catholic Modernity?, New York 1999, s. 16.
• Ch. Taylor, Ein säkulares Zeitalter, tłum. J. Schulte, Frankfurt am Main 2009, s. 451;
• Ch. Taylor, J. Maclure, Secularism and Freedom of Conscience, Harvard University Press 2011, s. 53
• Ch. Taylor, Liberal Politics and the Public Sphere, w: Ch. Taylor, Philosophical Arguments, Cambridge-London 1997, s. 270;
• Ch. Taylor, Nowoczesne imaginaria społeczne, tłum. A. Puchejda, K. Szymaniak, Kraków 2010, s. 139-140
• Ch. Taylor, Oblicza religii dzisiaj, tłum. A. Lipszyc, Kraków 2002, s. 11-17
• Ch. Taylor, Western Secularity, w: C. Calhoun i in. (red.), Rethinking Secularism, New York 2011, s. 31-32
• Ch. Taylor, What Does Secularism Mean?, w: tenże, Dilemmas and Connections. Selected Essays, Cambridge-London 2011, s. 304
• Ch. Taylor, Why We Need a Radical Redefinition of Secularism, w: J. Butler i in., The Power of Religion in the Public Sphere, New York 2011, s. 34.
• D. Barnat, Świeckość jako podłoże rozumienia – zarys stanowiska Charlesa Taylora, „Diametros”, nr 36, 2013, s. 2-3, 11.
• K. Mech, Jedna wiara, różne ścieżki?, „Znak”, nr 10, 2010, s. 55-57
• P. Mazanka, Refleksje o filozoficznych źródłach sekularyzacji i sekularyzmu, „Studia Nauk Teologicznych PAN”, nr 9, 2014, s. 57-64.
• W. Bartkowicz, Chrześcijaństwo dwu prędkości, „Znak”, nr 10, 2010, s. 31-33
• W.M. Nowak, Charles Taylor o religii i humanizmie wyłącznym w warunkach nowoczesności, „Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych OL PAN”, nr 3, 2008, s. 103.

Identifiers

ISSN

1233-9717