Dyskusja zagadnień związanych z pojawieniem się pierwszych struktur składniowych w ludzkim protojęzyku

• Authors: Handzel Zbigniew , Gajer Mirosław

Title variants

EN

The Way of Emergence of First Syntactic Structures in Human Protolanguage : a Discussion of Selected Issues

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pytanie o pochodzenie ludzkiego języka stanowi z pewnością jedno z największych wyzwań stawianych przed nauką. Większość badaczy zgadza się z opinią, że języki ludzkie w takiej postaci, jaką znamy obecnie, musiały zostać poprzedzone przez jakieś znacznie prostsze stadium pośrednie, które określane jest mianem protojęzyka. Uważa się, że ów hipotetyczny protojęzyk posiadał formę swego rodzaju leksykonu i był pozbawiony jakichkolwiek struktur składniowych, które powalałyby łączyć poszczególne wyrazy, aby tworzyć z nich dłuższe frazy, o całych zdaniach nawet nie wspominając. Niezwykle istotnym zagadnieniem jest pytanie o pochodzenie pierwszych struktur składniowych w ludzkim języku. Niektórzy badacze przypuszczają, że pojawienie się pierwszych struktur składniowych w protojęzyku było wydarzeniem, które wiązać należy z zajściem losowej mutacji kodu genetycznego zapisanego w DNA jakiegoś naszego odległego przodka. Autorzy artykułu podejmują próbę odpowiedzi na pytanie czy tego rodzaju wyjaśnienia można uznać za wiarygodne w świetle współczesnych nauk biologicznych i teorii prawdopodobieństwa. Celem artykułu jest przeprowadzenie wnikliwej analizy argumentów przemawiających za tym, że zjawisko pojawienia się pierwszych struktur składniowych w protojęzyku należy wiązać raczej z procesami przebiegającymi w ramach ewolucji kulturowej prehistorycznych społeczności ludzkich niż zjawiskami związanymi z biologiczną ewolucją wczesnych hominidów. (abstrakt oryginalny)

EN

The question about the origin of human languages is certainly one of most challenging. Most scientists claim that human languages as we know them nowadays must have been preceded by a much simpler intermediate stage of development, which is called protolanguage. Many believe that a hypothetic protolanguage had a form of a simple lexicon without any syntactic structures that would allow its users to combine words in order to formulate some phrases, not to mention whole sentences. A very important question that scientists try to answer is how the first syntactic structures appeared in protolanguage. Some believe that the occurrence of the first syntactic structures in human protolanguage occurred suddenly as a result of a spontaneous mutation that took place in the DNA code of one of our early ancestors. The paper tries to answer the question whether such an explanation can be acknowledged as plausible in the light of biological sciences and probability theory.(original abstract)

Keywords

PL

Językoznawstwo; Dziedzictwo kulturowe; Badania naukowe; Testowanie hipotez

EN

Linguistics; Cultural heritage; Scientific research; Hypothesis testing

• Publisher: Wydawnictwo WSEI Kraków
• Journal: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
• Year: 2017
• Issue: 13
• Pages: 81-103

Contributors

author

Handzel Zbigniew

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie

author

Gajer Mirosław

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

References

• Arbib M.A., Grounding the Mirror System Hypothesis for the Evolution of the Language-Ready Brain, Simulating the Evolution of Language, Springer-Verlag, Berlin 2002, s. 229-254.
• Baturo W., Najważniejsze teorie biologii, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Bellugi U., Marks S., Birhle A., Sabo H., Dissociation Between Language and Cognitive Function in Williams Syndrome. Language development in exceptional circumstances, Lawrence Erlbaum, New Jersey 1991.
• Bickerton D., Language and species, University of Chicago Press, Chicago 1990.
• Briscoe E.J., Language as a complex adaptive system: Coevolution of language and of the language acquisition device, Proceedings of the 8th Meeting of Computational Linguistics in the Netherlands, Rodopi, Amsterdam 1998, s. 3-40.
• Christiansen M.H., Kirby S., Language Evolution: Consensus and Controversies, "Trends in Cognitive Sciences" 2003, vol. 7, s. 300-307.
• Conway C.M., Christiansen M.H., Sequential learning in non-human primates, "Trends in Cognitive Sciences" 2001, vol. 5, s. 539-546.
• De Oliveira P.M.C., Stauffer D., Wichmann S., De Oliveira S.M., A computer simulation of language families, "Journal of Linguistics" 2008, vol. 44, s. 659-675.
• Deacon T.W., The symbolic species, Penguin, London 1997.
• Deacon T.W., Universal Grammar and Semiotic Constraints, Language Evolution, Oxford University Press, New York 2003.
• Dowman M., The nature of words in human protolanguages: It's not a holophrastic-atomic meanings dichotomy, "Artificial Life" 2008, vol. 14, s. 445- -465.
• Dzik J., Dzieje życia na ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• Gopnik J., Crago M., Familial Aggregation of a Developmental Language Disorder, "Cognition" 1991, vol. 39, s. 1-50.
• Handzel Z., Gajer M., O silnej sztucznej inteligencji, "Elektronika: Konstrukcje, Technologie, Zastosowania" 2014, r. 55, nr 8, s. 79-82.
• Handzel, Z., Gajer M. W jakim stopniu sztuczne algorytmy genetyczne odwzorowują darwinowską teorię ewolucji?, część 1: gradualizm i punktualizm, "Elektronika: konstrukcje, technologie, zastosowania" 2015, r. 56, nr 12, s. 84-85.
• Handzel Z., Gajer M., W jakim stopniu sztuczne algorytmy genetyczne odwzorowują darwinowską teorię ewolucji?, część 2: mutacje kodu genetycznego, "Elektronika: konstrukcje, technologie, zastosowania" 2016, r. 57, nr 1, s. 62-64.
• Hauser M.D., The Faculty of Language: What is it, Who has it, and How did it Evolve?, "Science" 2002, vol. 298, s. 1569-1579.
• Jackendoff R., Foundations of language: brain, meaning, grammar, evolution, Oxford University Press, New York 2002.
• Johanson D., Edgar B., From Lucy to Language, Nevraumont Publishing Company, New York 1996.
• Kirby S., The evolution of language, "Oxford Handbook of Evolutionary Psychology" 2007, s. 669-681.
• Kirby S., Hurford J., Learning, Culture, and Evolution in the Origin of Linguistic Constraints, Fourth European Conference on Artificial Life Massachusetts 1997, MIT Press, s. 493-502.
• Łomnicki A., Konieczność rewizji sposobu popularyzacji darwinowskiej teorii naturalnej selekcji i kilka elementarnych stwierdzeń tej teorii, "Wszechświat - Pismo Przyrodnicze" 2015, t. 116, nr 7-9, s. 172-177.
• Matisoff J.A., Zagrożona różnorodność: języki i formy życia, "Świat Nauki" 2002, vol. 10, s. 66-73.
• Maynard-Smith J., E. Szathmáry E., The Major Transitions in Evolution, Oxford University Press, New York 1997.
• Meyer S.C., Nelson P.A., Moneymaker J., Minnich S., Seelke R., Zbadaj ewolucję - argumenty za i przeciw neodarwinizmowi, Wydawnictwo FRONDA, Warszawa 2013.
• Nowak M.A., Komarova N.L., Toward an Evolutionary Theory of Language, "Trends in Cognitive Sciences" 2001, vol. 5, 288-295.
• Perfors A., Simulated Evolution of Language: A Review of the Field, "Journal of Artificial Societies and Social Simulation" 2002, vol. 5, nr 2, s. 1-45.
• Pinker S., Bloom P., Natural language and natural selection, "Behavioral and Brain Sciences" 1990, vol. 13, s. 707-784.
• Sheldrake R., Nowa biologia - rezonans morficzny i ukryty porządek, Wydawnictwo VIRGO, Warszawa 2013.
• Wichmann S., On the power-law distribution of language family sizes, "Journal of Linguistics" 2005, vol. 41, s. 117-131.
• Wray A., Protolanguage as a holistic system for social interaction, "Language and Communication" 1998, vol. 18, s. 47-67.