Przez ruiny i zgliszcza. Społeczne i kulturowe zmiany powojennej rzeczywistości widziane oczyma Mordechaja Canina.

• Authors: Kawa Magdalena
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ukazuje powojenną Polskę, widziana oczyma Mordechaja Canina – Żyda urodzonego w Sokołowie Podlaskim, który przyjeżdża po wojnie do kraju, by zobaczyć, jak wygląda „pożydowskie” życie w Polsce. Ogląda powojenną rzeczywistość z perspektywy żydowskiej. Stara się sprawdzić, co zostało po zgładzonych w Holokauście współbraciach. W artykule nie relacjonuje całej opowieści Canina. Ograniczam się do kilku wątków. Pierwszym z nich będzie cisza, związana ze zmianą struktury demograficznej odwiedzanych miasteczek. W drugim wątku odnoszę się do macew jako powojennych przedmiotów „codziennego użytku” i żydowskich kirkutów, w wielu przypadkach rozgrabionych i zniszczonych w czasie II wojny lub po jej zakończeniu. Trzeci wątek jest próbą opisania relacji polsko-żydowskich w odniesieniu do żydowskiego dobytku, który został w domach opuszczonych przez Żydów. Ostatni wątek poświęcony został wizycie Canina w byłych obozach koncentracyjnych i w obozach zagłady. Wszystkie te tematy pokazują, jak zmieniła się rzeczywistość społeczno-kulturowa i religijna w powojennej Polsce, na której ziemiach dokonała się tak straszna tragedia, jaką była Zagłada. W podsumowaniu odnoszę się więc do relacji polsko-żydowskich, na które tragedia Holokaustu także odcisnęła swoje piętno.

EN

Abstract This article attempts to present one of the post-war Poland's face seen by Mordechaj Canin – Jew, born in Sokolow Podlaski, who came to Poland after war to see how the Jewish life looks like in the country. Canin sees the post-war reality from the Jewish perspective. He tries to check what remained after Polish Jews killed during the Holocaust. I do not relate whole Canin's story in my article but I focus on few threads. First one is the silence connected with the change of demographical structure in visited towns. In the second thread I write about Jewish tombstones which can be defined as 'objects of everyday use' in Poland after war. I also mention about Jewish cemeteries. Many of them were devastated during the WWII and after. The third thread attempts to describe the Polish-Jewish relations with reference to Jewish belongings left in their houses. Last thread was focused on Canin's visits to former concentration and death camps. All of those subjects show how the social-cultural and religion reality in post-war Poland, where the tragedy of the Holocaust took place has changed. In summary I refer once again to Polish-Jewish relations marked by the Holocaust.

Keywords

PL

zagłada Żydów; powojenna Polska; relacje polsko-żydowskie; narracje o byłych obozach; Żydzi w Polsce po wojnie

EN

Jewish extermination; Polish-Jewish relations; narrations about the former camps; Jews in Poland after war

• Publisher: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
• Journal: Language. Culture. Politics. International Journal
• Year: 2019
• Volume: 1
• Pages: 93-103

Contributors

author

Kawa Magdalena

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie

References

• Bauman, Z. (2009). Nowoczesność i Zagłada. przeł. T. Kunz. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
• Blatt, T. (2010). Ucieczka z Sobiboru. przeł. M. Szubert. Warszawa: Świat Książki.
• Błoński, J. (2008). Biedni Polacy patrzą na getto. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Canin, M. (2018). Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce. przeł. M. Adamczyk-Garbowska, Warszawa: Nisza.
• Grynberg, M. (2012). Ocaleni z XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
• Kronenberg, A. (2009). Zagłada Biłgoraja. Księga pamięci. przeł. M. Adamczyk-Garbowska, A. Trzciński, M. Zawanowska, Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Krzyżanowski, Ł. (2016). Dom, którego nie było. Powroty ocalałych do powojennego miasta. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Kucia, M. (2005) Auschwitz jako fakt społeczny: historia, współczesność i świadomość społeczna KL Auschwitz w Polsce, Kraków: Universitas.
• Kuwałek, R. (2013). Były obóz koncentracyjny na Majdanku i miejsca Zagłady na Lubelszczyźnie w prasie i świadomości mieszkańców (1944-1956). W: A. Bartuś (red.). Słowa w służbie nienawiści. Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Fundacja na rzecz MDSM.
• Leder, A. (2014). Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej. Warszawa: Krytyka Polityczna.