Udział prezydenta Republiki Litewskiej w ustawodawstwie

• Authors: Godlewski Tomasz
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy udziału prezydenta Republiki Litewskiej w procedurze ustawodawczej na gruncie obowiązującej Konstytucji przyjętej w referendum z dnia 25 października 1992, a także, tytułem wstępu i w bardzo ograniczonym zakresie, na tle poprzednich uregulowań konstytucyjnych, począwszy od odzyskania niepodległości przez Litwę dnia 16 lutego 1918 r. Konstytucja Republiki Litewskiej zapewnia prezydentowi udział w stanowieniu prawa już na etapie inicjatywy ustawodawczej, a także przy promulgacji ustaw, która wiąże się z obowiązkiem podpisania i ogłoszenia ustawy, ewentualnie zwrócenia ustawy do Sejmu w celu jej ponownego uchwalenia (weto). W treści artykułu przedstawione zostały konkretne regulacje konstytucyjne dotyczące tych instytucji, jak również wątpliwości, które mogą powstać bądź powstały na gruncie tych przepisów. W tekście uwzględniono również przepisy innych obowiązujących ustaw oraz regulaminów, w zakresie, w jakim wyznaczają one ramy korzystania przez prezydenta z jego kompetencji w procedurze ustawodawczej. Z uwagi na odrębność uregulowań ustawy zasadniczej oddzielnie omówiono kwestie związane z udziałem prezydenta w zmianie bądź uzupełnieniu Konstytucji.

EN

The paper describes the participation of the president of the Republic of Lithuania in the legislative procedure, in relation to the Constitution in force adopted by the referendum on October 25th, 1992. The paper also presents the president’s participation regarding former constitutional regulations, starting from restoration of Lithuania’s independence on February 16th, 1918. This is presented mainly as an introduction and in significantly limited scope. The Constitution of the Republic of Lithuania stipulates that the President participates in establishing law as early as at the stage of the legislative initiative, and also at the promulgation of the acts which is related to the obligation to sign and promulgate the act, respectively to refer it back to the Seimas in order to have it reconsidered (a veto). Particular constitutional regulations related to those institutions, and also the doubts that may arise or have arisen due to those laws, have been presented in this paper. The regulations of other acts and laws in force have been also described in the paper regarding determining the rights that the President may exercise in relation to his or her competences in legislative procedure. Due to the separateness of the basic law regulations, the issues related to the President’s participation in the change or amendment of the Constitution have been discussed severally.

Keywords

PL

prezydent; Republika Litewska; tryb ustawodawczy

EN

President; Republic of Lithuania; legislative procedure

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2014
• Issue: 3 (19)
• Pages: 19-40

Dates

published

2014-06-30

Contributors

author

Godlewski Tomasz

• Uniwersytet Łódzki

References

• Arlauskas S., Lietuvos respublikos prezidento statuso ir igaliojimu tobulinimo galimybes parlamentineje valdymo formoje, „Jurisprudencija” 2008, nr 4.
• Giżyńska M., Zakres kompetencji litewskiego Sądu konstytucyjnego w „innych sprawach”, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2010, nr 1.
• Górecki D., Matonis R., Odpowiedzialność konstytucyjna Prezydenta Republiki Litewskiej Rolandasa Paksasa, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 4.
• Górecki D., Republika Litewska, [w:] W. Brodziński, D. Górecki, K. Skotnicki, T. Szymczak, Wzajemne stosunki między władzą ustawodawczą a wykonawczą (Białoruś,
• Czechy, Litwa, Rumunia, Słowacja, Węgry), Łódź 1996.
• Górecki D., Sąd Konstytucyjny na Litwie, [w:] Sądy konstytucyjne w Europie, t. 4, red. J. Trzciński, Warszawa 2000.
• Górecki D., Uchwalenie, wejście w życie i szczególny tryb zmiany Konstytucji Republiki Litewskiej z 25 października 1992 r., [w:] Wejście w życie nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. Z Witkowski, Toruń 1998.
• Górecki D., Zasady zmiany Konstytucji Republiki Litewskiej, [w:] Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich, red. R. Grabowski, S. Grabowska, Warszawa 2008.
• Grabowski R., Prawo wyborcze na urząd Prezydenta na Litwie, [w:] Prawo wyborcze na urząd prezydenta w państwach europejskich, red. S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2007.
• Grajewski K., Status prawny członka Sejmu Republiki Litewskiej (zagadnienia wybrane), „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 1.
• Hollstein A., Valstybės organizacinis modelis Lietuvos Konstitucijoje: trečias kelias tarp prezidentinės ir parlamentinės sistemos?, „Politologija” 1999, nr 2.
• Kierończyk P., System konstytucyjny państwa litewskiego (1922–1940), Gdańsk 2008.
• Kręcisz W., Republika Litewska, [w:] Ustroje państw współczesnych, red. E. Gdulewicz, t. 2, Lublin 2002.
• Kūris E., Constitutional Principles in the Jurisprudence of the Constitutional Court. Constitutional Justice in Lithuania, [w:] E. Jarašiűnas, E. Kűris, K. Lapinskas, A. Normantas, S. Sinkevičius, S. Stačiokas, Constitutional Justice in Lithuania, The Constitutional Court of the Republic of Lithuania, Vilnius 2003.
• Kūris E., Lietuvos Respublikos Konstitucijos principai, [w:] Lietuvos Konstitucine Teisè, T. Birmotiene, E. Jarašiųnas, E. Kūris, M. Maksimaitis, G. Mesonis, A. Normantas, A. Pumputis, E. Vaitiekienè, S. Vidrinskaite, J. Žilys, Vilnius 2001.
• Lapinskas K., Litewski Sąd Konstytucyjny w systemie organów państwa, „Studia i Materiały”, t. II, Sądownictwo Konstytucyjne z. 1, Warszawa 1996.
• Lukošaitis A., Prezidentas Lietuvos politinėje sistemoje: vietos ir galių paieškos, „Politologija” 1998, nr 2.
• Łodziński S., Parlament Litwy, „Raport BSE” 1993, nr 49.
• Mesonis G., The President of the Republic of Lithuania and the constitutional principle of the separation of powers, „Jurisprudencija” 2008, nr 9.
• Podolak M., Pochodyła P., System polityczny Litwy, [w:] Systemy polityczne państw Europy środkowej i wschodniej, red. W. Sokół i M. Żmigrodzki, Lublin 2005.
• Pugaèiauskas V., Pusiau prezidentinio institucinio modelio itaka demokratijos stabilumui: Lietuvos ir Lenkijos lyginamoji analizè, artykuł dostępny pod adresem http://www.pugaciauskas.lt/study/lielen.pdf (18.01.2014).
• Sinkevičius V., Konstituciniu I Statymu Samprata: Teoriniai Aspektai, „Jurisprudencija” 2008, nr 2.
• SinkevičIus V., Removal of the President of the Republic from office: some theoretical aspects of the constitutional delict, „Jurisprudencija” 2010, nr 4.
• Surówka A., Republika Litewska, [w:] Ustrój Unii Europejskiej i ustroje państwa członkowskich, red. P. Sarnecki, Warszawa 2007.
• Wiszowaty M.M., W poszukiwaniu optymalnej formy państwa u progu niepodległości. Królestwo Finlandii i Królestwo Litwy z 1918 r., „Studa Iuridica Toruniensia” 2012, nr 11.
• Zakrzewski A., Wstęp, [w:] Konstytucja Republiki Litewskiej przyjęta przez obywateli Republiki litewskiej w referendum przeprowadzonym 2 października 1992 roku, tłum. H. Wisner, Warszawa 1994.
• Zieliński J., Seimas, parlament Litwy, Warszawa 2003.
• Zieliński J., Systemy konstytucyjne Łotwy, Estonii i Litwy, Warszawa 2000.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2014.03.01