„Czytanie nie gryzie, ale…” Postawy gimnazjalistów wobec literatury

• Authors: Anna Janus-Sitarz

Title variants

“Reading does not bite, but…” – secondary school pupil attitudes to literature

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na podstawie wyników badania Dydaktyka literatury i języka polskiego w gimnazjum w świetle nowej podstawy programowej podjęto w artykule próbę odpowiedzi na pytania: Jakie postawy wobec lektur szkolnych i pozaszkolnych deklarują uczniowie oraz jakie są uwarunkowania tych postaw? Jakie są różnice w postawach czytelniczych chłopców i dziewcząt? Jaką rolę w rozwijaniu czytelnictwa odgrywa internet i odbiór internetowych form twórczości? Jakie informacje, przydatne nauczycielom do motywowania do lektury, można znaleźć w rozprawkach gimnazjalistów na temat czytania? Podstawą analizy jakościowej były informacje uzyskane z ankiet oraz wywiadów (indywidualnych i grupowych) przeprowadzonych wśród uczniów, ich nauczycieli, opiekunów i bibliotekarzy. Wyniki wskazują na szanse przełamywania bezradności polonistów w zachęcaniu młodych ludzi (szczególnie chłopców) do lektury, poprzez poszukiwanie nowych mechanizmów motywacyjnych, uwzględniających potrzeby i pragmatyzm młodego pokolenia, a także jego przyzwyczajenie do interaktywności.

The article is drawn from interviews and a questionnaire survey conducted on lower secondary school pupils, their teachers, parents and librarians and from analysis of student essays on reading. It attempts to answer a few pivotal questions: What kind of attitudes are reported by lowe secondary school pupils to compulsory and non-compulsory literature, and what conditions those attitudes? What are the differences between the reading attitudes of boys and girls? What is the role of the internet in developing readership? What information useful for teachers to motivate pupils to read literature can be found in the students’ essays on perception of reading? Results point to the opportunity for a break-through for Polish language teachers to attract young people, particularly boys, to reading, by looking for new approaches to motivation which respect the needs and pragmatism of their generation and their familiarity with interaction.

Keywords

PL

dydaktyka literatury; czytelnictwo; gimnazjum; literatura

EN

didactics of literature; Polish language didactics

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2015
• Issue: 1(132)
• Pages: 97–116

Contributors

author

Anna Janus-Sitarz

• Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński

References

• Bortnowski, S. (1985). O dzisiejszych normach czytania uczniów. W: J. Kowalikowa (red.), Dydaktyka literatury polskiej i języka polskiego. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Bortnowski, S. (2014). Jak uratować polonistykę szkolną od zagłady? Głos nauczyciela – realisty. W: K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz i R, Przybylska. (red.), Polonistyka dziś. Kształcenie dla jutra (t. II)., Kraków: Universitas.
• Carr, N. (2013). Płytki umysł. Jak internet wpływa na nasz mózg. Przeł. K. Rojek, Gliwice: Helion.
• Czapliński, P. (2013). Piracka akademia pisania. Wywiad G. Giedrysa z P. Czaplińskim. Gazeta Wyborcza, 19–20 stycznia. Pobrano z http://wyborcza.pl/magazyn/1,130290,13257727,Piracka_akademia_pisania.html.
• Dynak, W. i Inglot, M. (red.). (1989). Teoretyczne i praktyczne problemy szkolnego odbioru literatury. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Janus-Sitarz, A., (2009). Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze. O praktykach czytania literatury w szkole. Kraków: Universitas.
• Logan, S. i Johnston, R. (2010). Investigating gender differences in reading. Educational Review, 62(2), 175–187.
• Lynn, R. i Mikk, J. (2009). Sex differences in reading achievement. Trames, 13(63/58), 1, 3–13.
• McGeown, S., Goodwin, H., Henderson, N. i Wright, P. (2012). Gender differences in reading motivation: does sex or gender identity provide a better account? Journal of Research in Reading, 35(3), 328–336.
• McLuhan, M. (2004). Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka. Przeł. N. Szczucka. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
• Polakowski, J. (1980), Badania odbioru prozy artystycznej w aspekcie dydaktycznym. Zarys teorii badań – próby diagnozy. Kraków: Wydawnictwo Naukowe. Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Sławiński, J. (1974). O dzisiejszych normach czytania (znawców). Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja, 15(3), 9–32.
• Sochacka, K. (2013). The stability of gender-related differences in early reading development in Polish children. Contribution to a double special issue on „Early literacy research in Poland”. L1-Educational Studies in Language and Literature, 13, 1–18.
• Spitzer, M. (2007). Jak uczy się mózg? Przeł. M. Guzowska-Dąbrowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Spitzer, M. (2013). Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i nasze dzieci. Przeł. A. Lipiński. Słupsk: Dobra Literatura.
• Straus, G. (2002). Czytanie książek u progu liceum. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Uryga, Z. (1982). Odbiór liryki w klasach maturalnych. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Zasacka, Z. (2008). Nastoletni czytelnicy. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Zasacka, Z. (2014). Czytelnictwo dzieci i młodzieży. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2015/1-7-janus-sitarz-czytanie-nie-gryzie.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858