Nauka o zrównoważeniu – w poszukiwaniu transdyscyplinarnej metodologii

• Authors: Bremer Józef

Title variants

EN

Sustainability science – in the search of a transdisciplinary methodology

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Stosowane obecnie metodologie badań naukowych są często zbyt jednostronne i ograniczone, aby mogły zająć się kompleksowymi problemami zrównoważonego rozwoju. Przyjmując podaną przez Komisję Brundtland (1987) defi nicję zrównoważenia analizujemy najpierw pojęcia silnego (strong sustainability) i słabego zrównoważenia (weak sustainability), które oceniamy od strony fi lozofi i nauki w rozumieniu K. Poppera, T. Kuhna i M. Webera. Zakładając weberowskie rozumienie nauki – jako nauki uwzględniającej normatywność w sensie Wissenschaft – skupiamy się na przedstawieniu transdyscyplinarnej metody badań nad silnym zrównoważeniem. Metoda ta: (a) uzupełnia multi- i interdyscyplinarne metody badań, (b) łączy ze sobą doświadczenie naukowe i pozanaukowe, (c) jest więc tym samym widziana jako najwyższa forma scalania ze sobą różnych dyscyplin oraz kwestii praktycznych. Celem rozwiązania poszczególnych problemów zrównoważonego rozwoju konieczne jest bowiem nie tylko poszukiwanie złożonych modeli naukowych lecz przede wszystkim podejmowanie decyzji dotyczących realizacji przedsięwzięć wymagających politycznego zaangażowania rządów państw, samorządów, a także pojedynczych obywateli.

EN

Current methodologies of scientifi c research are often too one-sided and limited to properly address the complex issues involved in sustainable development. Assuming the defi nition of sustainability put forward by the 1987 Brundtland Commission, we shall fi rst analyze the concepts of strong and weak sustainability, which we shall evaluate from the perspective of the philosophy of science, as construed by Popper, Kuhn and Weber. Assuming a Weberian understanding of science as a discipline seeking to take account of normativity in the sense implied by the term Wissenschaft, we shall focus on the presentation of a transdisciplinary approach to research into strong sustainability. Of this approach, it may be said that it (a) complements multi- and interdisciplinary research methods, (b) combines scientifi c and non-scientifi c forms of experience with one another, and (c) can, thanks to this, be regarded as furnishing the highest level at which different disciplines and practical issues can be merged. In order to successfully address specifi c problems of sustainable development, it is necessary not only to search for complex scientifi c models, but also, above all, to make decisions about the realization of initiatives that require political involvement on the part of national governments, local authorities and individual citizens.

Keywords

PL

zrównoważenie; zrównoważony rozwój; nauka o zrównoważeniu; silne zrównoważenie; słabe zrównoważenie; filozofia nauki; nauka jako Wissenschaft; nauka jako nauki przyrodnicze; normatywność; mono-, multi-, inter-, transdyscyplinarność; zaangażowanie polityczne, ekonomiczne i społeczne

EN

sustainability; sustainable development; sustainability science; strong sustainability; weak sustainability; philosophy of science; science as Wissenschaft; science as the natural sciences; normativity; mono-, multi-, inter-, transdisciplinarity; political, economical and social engagement

• Publisher: Science Studies Committee, Polish Academy of Sciences
• Journal: Zagadnienia Naukoznawstwa
• Year: 2016
• Volume: 52
• Issue: 1(207)
• Pages: 15-32

Dates

published

2016

Contributors

author

Bremer Józef

• Wydział Filozoficzny, Akademia Ignatianum, Kraków

References

• Afgan N.H., Bogdan Z., Duic N., red., 2004, Sustainable Development of Energy, Water and Environment Systems, Lisse/Abingdon, A.A. Balkema Publishers, T.1.
• Ayres R.U., van den Bergh J.C.J.M., Gowdy J., 1998, Viewpoint: Weak versus Strong Sustainability, pdf: http://papers.tinbergen.nl/98103.pdf, dostęp: 13.09.15.
• Balsinger P.W., 2004, Supradisciplinary research practices: history, objectives and rationale, „Futures” 36: 407–421.
• Barr S., 2008, Environment and Society: sustainability, policy and the citizen, Ashgate: Aldershot.
• Baumgärtner S., Becker Ch., Frank K. i in., 2008, Relating the philosophy and practice of ecological economics: The role of concepts, models, and case studies in inter- and transdisciplinary sustainability research, „Ecological Economics” 67: 384–393.
• Bettencourt L.M.A., 2011, The evolution and structure of sustainability science, „Proceedings of the National Academy of Science of the United States of America” 108: 19540–19545.
• Birrer F.A.J., 1999, Sustainability, democracy, and sociocybernetics, „Kybernetes” 28: 810–820.
• Bocian A.F., 2011, Globalizacja a zrównoważony rozwój, [w:] B. Poskrobko red., Teoretyczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju, Białystok: Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomicznej, s. 19–33.
• Boserup E., 1988, Environment, Population and Technology in Primitive Societes, w: D. Worster red., The Ends of the Earth, Cambridge: Cambridge University Press, s. 23–38.
• Brandt P., Ernst A., Gralla F. i in., 2013, A review of transdisciplinary research in sustainability science, „Ecological Economics” 92: 1–15.
• Davies G.R., 2013, Appraising Weak and Strong Sustainability: Searching for a Middle Ground, Consilience, „The Journal of Sustainable Development” 1/10: 111–124.
• Dołęga J.M., 2011, Wybrane zasady filozofii zrównoważonego rozwoju, w: B. Poskrobko red., Teoretyczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju, Białystok: Wyższa Szkoła Ekonomiczna, s. 230–238.
• Easterbrook S., 2014, From Computational Thinking to System Thinking, A conceptual toolkit for sustainability computing, pdf: http://www.cs.toronto.edu/~sme/papers/2014/Easterbrook-ICT4S-2014.pdf, dostęp: 25.09.15.
• Ehrenfeld J.R., 2008, Sustainability needs to be attained, not managed, „Sustainability: Science, Practice, & Policy” 2/4: 1–3.
• Elliot J., 2013, An Introduction to Sustainable Development, Abingdon: Routledge.
• Gibbons M., Limoges C., Nowotny H., Schwartzman S., Scott P., Trow M., 2010, The New Production of Knowledge: The dynamics of science and research in contemporary societies, London: SAGE Publication.
• Hansson S.O., 2008, Science and Pseudo-Science, w: Stanford Encycylopedia of Philosophy, http://plato.stanford.edu/entries/pseudo-science/, dostęp: 18.09.15.
• Hartwick J., 1990, Natural resource accounting and economic depreciation, „Journal of Public Economics” 43: 291–304.
• Hillmann K-H., 1994, Wörterbuch der Soziologie, Stuttgart: Kröner, 348.
• Hollaender K., Loibl M.C., Wilts A., 2008, Management, w: G. Hirsch Hadorn i in. red., Handbook of Transdisciplinary Research, Bern: Springer, s. 385–397.
• Jahn T., Bergmann M., Keil F., 2012, Transdisciplinarity: Between mainstreaming and marginalization, „Ecological Economics” 79: 1–10.
• Kenny V., Boxer P., 1990, The Economy of Discourses: a third order cybernetics?, „Human Systems Management”, 4/9: 205–224.
• Kitzes J., Moran D., Galli A., Wada Y., Wackernagel M., 2009, Interpretation and application of the Ecological Footprint: A reply to Fiala, „Ecological Economics”, 4/68: 929–930.
• Klein J., Newell B., 1997, Advancing Interdisciplinary Studies, [w:] J. Gaff, J. Ratcliffe red., Handbook of the undergraduate curriculum: A comprehensive guide to purposes, structures, practices, and changes, San Francisco: Jossey-Bass, s. 393–415.
• Komiyama H., Takeuchi K., 2006, Sustainability science: building a new discipline, „Sustainability Science” 1: 1–6.
• Mobjörk M., 2009, Crossing boundaries. The framing of transdisciplinarity, Örebro University: Centre for Housing and Urban Research Series, 22-28, 74–76.
• Neumayer E., 2010, Weak versus Strong Sustainability: Exploring the Limits of Two Opposing Paradigms, Northampton/MA: Edward Elgar.
• Nickles T. red., 2003, Thomas Kuhn, Cambridge: Cambridge University Press.
• Pohl Ch., v. Kerkhoff L., Hadorn G., Bammer G., 2008, Integration, w: G. Hadorn i in. red., Handbook of Transdisciplinary Research, Bern: Springer, s. 411–424.
• Popa F., Guillermin M., Dedeurwaerdere T., 2015, A pragmatist approach to transdisciplinarity in sustainability research: From complex systems theory to reflexive science, „Futures” 65: 45–56.
• Popper K., 1962, Conjectures and refutations. The growth of scientific knowledge, New York: Basic Books.
• Putnam H., 2002, The Collapse of the Fact/Walue Dichotomy and Other Essays, Harvard College.
• Russel W.A., Wickson F., Carew A. L., 2008, Transdisciplinarity: Contexts, contradictions and capacity, „Futures” 40: 460–472.
• Sen A., 1987, On Ethics and Economics, Oxford: Blackwell.
• Solow R., 1993, An almost practical step toward sustainability, „Resources Policy” 2: 162–172.
• Szaniawska D., 2010, Sozologia w kształceniu dla zrównoważonego rozwoju, „Inżynieria i aparatura chemiczna” 2/49: 119–120.
• Sztumski W., 2006, Idea zrównoważonego rozwoju a możliwości jej urzeczywistnienia [The idea of sustainable development and possibility of its realization], „Problemy Ekorozwoju” 2/1: 73–76.
• Thoren H., Persson J., 2013, The Philosophy of Interdisciplinarity: Sustainability Science and Problem-Feeding, „Journal for General Philosophy of Science” 44: 337–355.
• WCED, 1987, Raport: Our Common Future, nr 27, http://www.un-documents.net/our-commonfuture. pdf, dostęp: 9.09.15.
• Zaman G., Goschin Z., 2010, Multidisciplinarity, Interdisciplinarity and Transdisciplinarity: Theoretical Approaches and Implications for the Strategy of Post-Crisis Sustainable Development, „Theoretical and Applied Economics” 17: 5–20.
• Ziegler R., 2013, Case studies in sustainability science. A discussion of Wolfgang Krohn’s constitutive tension thesis, „Greifswald Environmental Ethics Papers” 6: 1–16.
• Ziegler R., Ott K., 2011, The quality of sustainability science: a philosophical perspective, „Sustainability: Science, Practice, & Policy” 1/7: 31–44, http://sspp.proquest.com, dostęp: 18.09.15.