Karol Darwin o religii

• Authors: John Hedley Brooke

Title variants

EN

Charles Darwin on Religion

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Co Darwin miał do powiedzenia na temat religii? Jakie były jego przekonania religijne — lub antyreligijne? Czy uważał, że jego teoria ewolucji drogą doboru naturalnego jest niezgodna z wiarą w Stwórcę? Czy to jego rewolucyjna nauka odpowiadała za to, że stał się agnostykiem? Pytania te mają szczególne znaczenie w 2009 roku, kiedy to obchodzimy dwusetną rocznicę narodzin Darwina oraz sto pięćdziesiątą rocznicę wydania jego najsłynniejszego dzieła, O powstawaniu gatunków (1859). Odpowiedzieć na nie należy w sposób wyważony, bowiem autorytetem i przykładem Darwina nieustannie uzasadniane są twierdzenia metafizyczne i teologiczne, które znacznie wykraczają poza zakres naukowej treści biologii ewolucyjnej — zarówno w wydaniu samego Darwina, jak i jego następców.

EN

What did Darwin have to say about religion? What were his religious, or anti-religious, beliefs? Did he believe that his theory of evolution by natural selection was incompatible with belief in a Creator? Was it his revolutionary science that turned him into an agnostic? These questions have a special urgency in 2009, the year that marks the bicentenary of Darwin’s birth and the 150th anniversary of his most celebrated book, On the Origin of Species (1859). It is important to answer them in a balanced way because Darwin’s authority and example are continually invoked to justify metaphysical and theological claims that go far beyond the details of his evolutionary biology and that of his scientific successors.

Keywords

PL

Karol Darwin; chrześcijaństwo; deizm; teoria Darwina; ateizm; wiara Darwina; religia

EN

Charles Darwin; Christianity; deism; Darwin's theory; atheism; Darwin's faith; religion

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
• Journal: Filozoficzne Aspekty Genezy
• Year: 2011
• Volume: 8
• Pages: 61-74

Contributors

author

John Hedley Brooke

• Gresham College

References

• List Karola Darwina do Asy Graya z 22 maja 1860 roku, w: Karol DARWIN, Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Półtowicz i S. Skowron, Biblioteka Klasyków Biologii, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960, s. 216-217.
• Charles Darwin’s Natural Selection, Being the Second Part of His Big Species Book Written from 1856 to 1858, ed. R.C. Stauffer, Cambridge University Press, Cambridge 1975.
• Karol DARWIN, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt, przeł. Szymon Dickstein i Józef Nusbaum, Ediciones Altaya Polska & DeAgostini Polska, Warszawa 2001.
• The Origin of Species by Charles Darwin: A Variorum Text, ed. M. Peckham, University of Pennsylvania Press, Philadelphia, Pennsylvania 1959.
• List Karola Darwina do Josepha Hookera z 8-10 września 1868 roku, w: The Correspondence of Charles Darwin, vol. 16, Cambridge University Press, Cambridge 2008, s. 732.
• List Charlesa Kingsleya do Karola Darwina z 18 listopada 1859 roku, w: The Correspondence of Charles Darwin, vol. 7, Cambridge University Press, Cambridge 1991, s. 379- 380.
• Adrian DESMOND and James MOORE, Darwin’s Sacred Cause: Race, Slavery and the Quest for Human Origins, University of Chicago Press, Allen Lane 2009.
• Adrian DESMOND and James MOORE, Darwin: The Life of a Tormented Evolutionist, Penguin, London 1991.