Wpływ systemów wyborczych na systemy partyjne (wybrane zagadnienia)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W niniejszym artykule autor koncentruje się na analizie wpływu systemu wyborczego i jego poszczególnych elementów na funkcjonowanie systemu partyjnego w poszczególnych państwach. Oczywiście system wyborczy nie jest jedynym determinantem powstania sceny politycznej, jednak ma on na jej kształt znaczący wpływ. Nie tylko jednak decyduje o nim wybór systemu większościowego czy proporcjonalnego. W tym ostatnim wypadku bowiem nie sposób pominąć również wielkości okręgów wyborczych czy też obowiązującego progu wyborczego. Znaczenie mają także inne elementy systemu, jak chociażby instytucja mandatów poprawkowych. Pomimo to można twierdzić, że systemy większościowe i proporcjonalne z niewielkimi okręgami wyborczymi (z pominięciem systemu STV) prowadzą do powstania dwubiegunowej sceny politycznej, zaś proporcjonalne z dużymi okręgami przyczyniają się do powstania systemów wielopartyjnych.

EN

In this article author concentrates on analysis of the effect of the electoral system and its individual elements on the functioning of the political party system in several states. Obviously the electoral system could not be treated as sole determinant of the creation of the political scene, but it has the huge influence for the shape of that scene. However the choice of majority or proportional system is not only one determinant. In that last case it is impossible to omit the size of constituencies or the level of electoral threshold. Also the supplementary seats have the important role for creation of multiparty system. As the effect it is possible to say that majority systems and proportional systems with small electoral constituencies (excluding the usage of single transferable vote system) lead to the formation of bipolar political scene (two-party system or two-coalition system), while the proportional systems with large constituencies contribute to the emergence of multiparty systems.

Keywords

PL

system wyborczy; system partyjny

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2011
• Issue: 3 (7)
• Pages: 67-87

Dates

published

2011-09-30

Contributors

References

• Antoszewski A., Systemy wyborcze, [w:] Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, pod red. A. Antoszewskiego i R. Herbuta, Wrocław 1997
• Balinski M.L., Peyton Young H., Fair Representation. Meeting The Ideal Of One Man, One Vote, Washington 2001
• Banaszak B., Preisner A., Prawo konstytucyjne. Wprowadzenie, Wrocław 1993
• Bingham Powell Jr. G., Wybory jako narzędzie demokracji. Koncepcje większościowe i proporcjonalne, Warszawa 2006
• Birch S., Ukraine: The Perils Of Majoritarianism In A New Democracy, [w:] The International IDEA Handbook Of Electoral System Design, pod red. A. Reynolds, B. Reilly, Stockholm 1997
• Blais A., Gidengil E., Nadeau R., Nevitte N., Measuring Party Identification: Britain, Canada, and the United States, “Political Behavior”, 2001, Vol. 23, No. 1
• Brodziński W., Prawo wyborcze do parlamentu Republiki Węgier, [w:] Prawo wyborcze do parlamentu w wybranych państwach europejskich, pod red. S. Grabowskiej i K. Skłodowskiego, Kraków 2006
• Doron G., Kronick R., Single Transferrable Vote: An Example of a Perverse Social Choice Function, “American Journal of Political Science”, 1977, vol. 21, no. 2
• Dośpiał-Borysiak K., Kowalski P., Szwedzki system wyborczy – tramy instytucjonalne i polityczne, „Studia Wyborcze” 2007, t. IV
• Duverger M., Droit constitutionnel et institutions politiques, Paris 1955
• Farrell D.M., Electoral Systems. A Comparative Introduction, Palgrave Macmillan 2011
• Jarentowski M.G., Wielopoziomowe okręgi wyborcze w systemie proporcjonalnym, [w:] Wielowymiarowość systemów politycznych. Teoretyczne założenia i praktyczne uwarunkowania, pod red. J. Błuszkowski, J. Zaleśny, Warszawa 2009
• Jednaka W., Zachowania wyborcze, [w:] Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, pod red. A. Antoszewskiego i R. Herbuta, Wrocław 1997
• Krzyszeń G., Standardy prawne wolnych wyborów parlamentarnych, Białystok 2007
• Lange Y., Media & Elections. Handbook, Strasburg 1999
• Lopez Pintor R., Gratschew M., Sullivan K., Voter Turnout Rates From A Comparative Perspective, [w:] Voter Turnout Since 1945. A Globar Report, pod red. R. Lopez Pintor, M. Gratschew, Stockholm 2002
• Meyer H., Prawo wyborcze, [w:] Parlament Republiki Federalnej Niemiec, pod red. J. Isensee, P. Kirchhof, Warszawa 1995
• Moser R.G., Electoral Systems and the Number of Parties in Postcommunist States, “World Politics” 1999, vol. 51, no. 3
• Nohlen D., Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych, Warszawa 2004
• Nohlen D., Sistemas electorales presidenciales y parlamentarios, [w:] Tratado de derecho electoral comparado de América Latina, pod red. D. Nohlen, D. Zovatto, J. Orozco, J. Thompson, Mexico 2007
• Smith G., Życie polityczne w Europie Zachodniej, London 1992
• Solé Tura J., Aparicio Pérez M.A., Kortezy Generalne w systemie konstytucyjnym Hiszpanii, Warszawa 2003
• Szymanek J., Optymalizacja formuły wyborczej. Dylematy wyboru ordynacji proporcjonalnej czy większościowej, „Studia Wyborcze” 2007, t. IV
• Szymanek J., Ozierańska W., Binominalny system wyborczy, „Studia Wyborcze” 2009, t. VII
• Uziębło P., Kilka uwag o prawie wyborczym do parlamentu chilijskiego, [w:] Prawo wyborcze Rzeczypospolitej Polskiej i problemy akcesji Polski do Unii Europejskiej. XLIV Ogólnopolska Konferencja Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego – Olsztyn 25-27 kwietnia 2002 r., pod red. A. Sylwestrzaka, Olsztyn 2003

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2011.03.04