Antropologia filozoficzna Arnolda Gehlena jako model krytyki społeczeństwa

• Authors: Czerniak Stanisław

Title variants

EN

Arnold Gehlen’s Philosophical Anthropology as a Model of Society Critique

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor wyróżnia trzy różne wykładnie pojęcia i zarazem nurty rozwojowe antropologii filozoficznej oraz zastanawia się nad relacjami łączącymi je z krytyczną filozofią społeczną. Przechodzi następnie do eksplikacji głównych założeń antropologii filozoficznej Arnolda Gehlena i szuka odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób rzutowały one na kategorialną swoistość jego krytyki społeczeństwa ponowożytnego pod pojęciowym szyldem współczesnego „kryzysu instytucji”. Autor uszczegóławia te analizy odwołując się do pracy Gehlena Die Seele im technischen Zeitalter oraz do przeprowadzonych w niej analiz tzw. nowego subiektywizmu. Artykuł kończy krytyczna konkluzja, w której rozważane są pewne ideowe niespójności stanowiska filozoficznego Gehlena.

EN

The author distinguishes three notions of philosophical anthropology and at the same time three developmental streams of this domain. He considers the relations linking philosophical anthropology with critical social philosophy. Next, he explicates the main assumptions of Arnold Gehlen’s philosophical anthropology, and searches for an answer to the following question: how those assumptions influence the categorical specificity of Gehlen’s critique of the postmodern society embraced in the notion of contemporary institutions crisis. The author elaborates those analyses by referring to Gehlen’s work Die Seele im technischen Zeitalter and to the carried out there analyses of the so called new subjectivism. The article is concluded by critical investigations on some ideational inconsistencies of Gehlen’s philosophical position.

Keywords

PL

filozofia człowieka; antropologia filozoficzna; zalew bodźców; nadwyżka popędowa; język; instytucje społeczne; działanie; nowy subiektywizm

EN

philosophy of man; philosophical anthropology; flood of stimuli; instinct overcapacity; language; social institutions; action; new subjectivism

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
• Year: 2015
• Volume: 3
• Pages: 57-75

Contributors

author

Czerniak Stanisław

• IFiS PAN