Polskie Wesele AD 1968 z Szarym Człowiekiem w tle. Performowanie historii w „Usłyszcie mój krzyk”

• Authors: Sikora Sławomir

Title variants

EN

Polish Wedding AD 1968 with a Gray Man in the Background. Performing History in “Hear My Cry”

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tematem artykułu jest film Macieja Drygasa „Usłyszcie mój krzyk” (1991) – słynny dokument opowiadający o podpaleniu się Ryszarda Siwca, które miało miejsce 8 września 1968 r. na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie. Sikora stwierdza, że w swym filmie Drygas zderzył ze sobą przede wszystkim dwa performanse, które wydarzyły się w jednym miejscu i w jednym czasie i które pozostały względem siebie w szczególny sposób nieprzezroczyste – akt samospalenia Siwca i odbywające się na stadionie dożynki państwowe. Autor kreśli rozmaite konteksty tych wydarzeń (m.in. odniesienie do „Wesela” Andrzeja Wajdy /1972/), a przede wszystkim osadza swoje rozważania w obszarze badań performatywności. Analiza tych zagadnień prowadzi go do konstatacji, że film i kino jako formy rytuału mogą odczyniać historię, ale także pozwalają zobaczyć ją czasem na nowo w innym i pełniejszym świetle.

EN

The subject of the article is the film by Maciej Drygas “Hear My Cry” (1991) – a famous documentary about the self-immolation of Ryszard Siwiec, which took place on September 8, 1968 at the Decade Stadium (Stadion Dziesięciolecia) in Warsaw. Sikora states that Drygas collided two performances that happened in one place and at one time and that remained opaque to each other in a special way – the act of self-immolation by Siwiec and the state harvest festival taking place at the stadium. The author sketches various contexts of these events (including references to Andrzej Wajda’s “The Wedding” /1972/ ), and above all, he sets his reflections in the field of performativity research. The analysis of these issues leads him to the conclusion that film and cinema as a form of ritual can break the spell cast on history, but also allow it to be seen again and again in a different and fuller light.

Keywords

EN

Maciej Drygas; Andrzej Wajda; Ryszard Siwiec; self-immolation

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2017
• Issue: 100 O świętowaniu
• Pages: 68-80

Contributors

author

Sikora Sławomir

• Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Wydział Historyczny, Uniwersytet Warszawski

References

• Alasuutari, Pertti. Social Theory and Human Reality. London: SAGE Publications Ltd, 2004.
• Bell, Vikki. Culture and Performance: The Challenge of Ethics, Politics and Feminist Theory. Oxford: Berg, 2007.
• Deleuze, Gilles. Kino 1. Obraz-ruch 2. Obraz-czas, tłum. J. Margański. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2008.
• Foucault, Michel. Porządek dyskursu, tłum. M. Kozłowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2002.
• Geertz, Clifford. Interpretacje kultur. Wybrane eseje, tłum. M. M. Piechaczek. Kraków: WUJ, 2005.
• Kąkolewski, Krzysztof. „Pierwsze samospalenie”. Kwartalnik Filmowy 1 (1993).
• Schechner, Robert. Performatyka. Wstęp, tłum. T. Kubikowski. Warszawa: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 2006.
• Turner, Victor W. Antropologia widowisk, tłum. M. i J. Dziekanowie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2008.