Pogranicze polsko-rosyjskie jako bezpieczna przestrzeń życia człowieka

• Authors: Dariusz Jurczak

Title variants

EN

Polish-Russian borderland as a safe space of human life

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł jest próbą ukazania bezpiecznej przestrzeni życia człowieka na pograniczu polsko-rosyjskim. Autor opracowania poprzez badania chce zwrócić uwagę na uwarunkowania, jakie rządzą życiem mieszkańców pogranicza polsko-rosyjskiego. Wśród wielu podziałów barier dokonywanych z punktu widzenia ich funkcji na szczególną uwagę zasługują te, które uwzględniają aspekt rozwoju społeczno-gospodarczego. Wyróżnić można tu bariery typu naturalnego oraz zespół barier charakteryzujących strukturę danego terytorium (przygranicze polsko-rosyjskie), czyli demograficzne, kulturowe, ekonomiczne, organizacyjne i strukturalne. W zakresie lokalnego bezpieczeństwa społecznego (bezpieczeństwa przygranicza) dominującą rolę odgrywa administracja publiczna (rządowa i samorządowa). Wynika to z zadań państwa i funkcji publicznych podmiotów, które nie konkurują ze sobą gospodarczo i nie są nastawione na zysk. Istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego bezpieczeństwa społecznego w Polsce miały zmiany w systemie administracji publicznej, w tym szczególnie utworzenie samorządu terytorialnego. Model systemu obejmuje sferę wewnętrzną funkcjonowania państwa. Pozwala ustalić, jak funkcjonuje system bezpieczeństwa i poszczególne jego elementy (co i kto o czym decyduje) oraz pozwala na: określenie systemu kierowania bezpieczeństwem społecznym, koordynację elementów wykonawczych systemu bezpieczeństwa, charakteru oddziaływań otoczenia na system, wskazanie regulacji prawnych określających organizację i funkcjonowanie systemu, oddziaływanie systemu na zagrożenia.

EN

The article is an attempt to portray safe space of human life in the Polish-Russian borderland. The author of the study by the research wants to get attention to conditioning which rules life of ihabitants of the Polish-Russian borderland. Among many splits of barriers made from the point of view of their functions, the ones that count the aspect of social-economic development are worthy of particular noticing. It is possible to distinguish barriers of natural type and group of barriers typifying the structure of given territory (Polish-Russian borderland) that is demographic, cultural, economic, organizational and structural. In the local social safety (borderland safety) civil service (government and self-government) acts dominant role. It results from tasks of government and functions of public entities which do not compete with themselves economically and aren’t oriented on profit. Crucial meaning for development of local social safety in Poland were changes in system of public administration, especially creation of municipal government. The model of system includes internal sphere of state functioning. It allows determining how the system of security and its individual elements function. It also enables to project system of social safety management, coordinate executive elements of safety system, characterize environment influence on the system, point legal regulation that determine system organization and functioning; system influence on threats.

Keywords

PL

pogranicze; pogranicze polsko-rosyjskie; bezpieczna przestrzeń; przestrzeń życia człowieka

EN

borderland; Polish-Russian borderland; safe space; space of human life

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Pedagogiczne
• Year: 2019
• Volume: 11(47)
• Issue: Numer specjalny
• Pages: 205-228

Contributors

author

Dariusz Jurczak

• Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie. Wydział Zamiejscowy w Kętrzynie, Wydział Nauk Społecznych

References

• Bączkiewicz, B. Ilnicki, M. Szulca, M. (red.) (2017). Edukacja dla bezpieczeństwa. Charakterystyka współczesnych zagrożeń terrorystycznych. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa.
• Domański, R. (1977). Dynamika systemów przestrzennych. Przegląd Geograficzny, 49 (3), 401-436.
• Gęsicka, G. (1996). Instytucje rozwoju lokalnego. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
• Gierszewski, J. (2013). Bezpieczeństwo społeczne. Studium z zakresu teorii bezpieczeństwa narodowego. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Grochowski, L., Letkiewicz, A., Misiuk, A. (red.) (2011). Nauka o bezpieczeństwie. istota, przedmiot i kierunki rozwoju. Studia i materiały, T. 1. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie.
• Hägerstrand, T. (1957). Migration and Area. W: D. Hannerberg, T. Hägerstrand, B. Odeving (red.), Migration in Sweden (s. 37-44). Lund: Lund Studies in Geography, Ser. B, nr 13.
• Hartshorne, R. (1933). Geographic and Political Boundaries in Upper Silesia. Annales of the Association of American Geographers, 23 (4), 195-228.
• Jemioło, T., Dawidczyk, A. (2008). Wprowadzenie do metodologii badań bezpieczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
• Jurczak, D. (2009). Nielegalna migracja cudzoziemców na pograniczu polsko-niemieckim 1996-2000 (Studium socjologiczne). Olsztyn: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie.
• Kołosowski, R.S., Adamski, J. (1999). Strategie rozwoju gospodarczego miast i gmin. Warszawa: Międzykomunalna Spółka Akcyjna MUNICIPIUM S. A., LGPP.
• Łoboda, J. (1974). Niektóre geograficzne problemy dyfuzji innowacji. Przegląd Geograficzny, 46 (2), 243-262.
• Łukaszewicz, A. (1977). Przestrzenny wymiar wzrostu społeczno-gospodarczego. Region Białostocki, 5, 19-53.
• Mackay, R.J. (1958). The Interactance Hypothesis and Boundaries in Canada. Canadian Geographer, 3 (11), 1-8.
• Palmowski, T. (red.) (2007). Pogranicze polsko-rosyjskie. Problemy współpracy transgranicznej z Obwodem Kaliningradzkim. Gdynia–Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
• Pierzchała, K. (2006). Poczucie powinności i odpowiedzialności u młodzieży katolickiej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Pierzchała, K. (2013a). Kapelan więzienny w procesie resocjalizacji penitencjarnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Pierzchała, K. (2013b). „Zagrożenie niedostosowaniem społecznym” w odniesieniu do problemów i potrzeb emocjonalnych młodzieży w rodzinie, w grupie rówieśniczej, w szkole. W: J. Izdebska, A. Popławska (red.), W trosce o współczesną rodzinę. Teoria, badania, wsparcie. Ujęcie interdyscyplinarne (s. 237-252). Białystok: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku.
• Pierzchała, K. (2013c). W poszukiwaniu związków pomiędzy zagrożeniem niedostosowania społecznego młodzieży a jakość życia. W: M. Jasiński (red.), W poszukiwaniu jakości życia. Ujęcia interdyscyplinarne (s. 475-500). Białystok: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku.
• Pierzchała, K. (2016). Destygmatyzacja przestępców w świetle Magisterium Kościoła oraz poglądów na resocjalizację. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Pierzchała, K. (2017). Pedagogical and Theological Reflections on the De-Stigmatization Process [Refleksje pedagogiczno-teologiczne nad procesem destygmatyzacji]. Polish Journal of Social Rehabilitation / Resocjalizacja Polska, 13, 17-37.
• Rykiel, Z. (1986). Ograniczenia meldunkowe jako bariery przestrzenne. Przegląd Geograficzny, 58, 395-409.
• Rykiel, Z. (1991). Rozwój regionów stykowych w teorii i w badaniach empirycznych. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania. Prace Habilitacyjne.
• Wojtasiewicz, L. (1996). Czynniki i bariery rozwoju lokalnego w aktualnej polityce gospodarczej Polski. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 734, 13-22.
• Woźniak, R.B. (2009). U podstaw socjoglobalistyki. Koncepcje i zagrożenia. Szczecin: Wydawnictwo Kadruk.
• Yuill, R.S. (1965). A Simulation Study of Barrier Effects in Spatial Diffusion Problems. Discussion Papers, 5. Michigan Inter-University Community of Mathematical Geographers. Ann Arbor, MI: University of Michigan.

Identifiers

DOI

10.18290/rped.2019.11s-14