Zjawisko samozaopatrzenia w gospodarstwach domowych według klasy miejscowości zamieszkania w aspekcie zrównoważonej konsumpcji

• Authors: Romana Głowicka-Wołoszyn , Agnieszka Kozera , Joanna Stanisławska

Title variants

EN

The phenomenon of self-sufficiency across classes of locality in terms of consumption sustainability

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W ostatnich latach, na skutek poszerzającej się oferty towarów i usług tworzonych przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii, problem zrównoważonej konsumpcji w aspekcie społeczeństwa i gospodarki nabiera większego znaczenia. Spożycie naturalne żywności pochodzącej z własnego gospodarstwa rolnego i działki wpisuje się w trend zrównoważonej konsumpcji. Żywność pochodząca z własnego gospodarstwa rolnego nie przechodzi bowiem przez fazę obrotu i przez rynek. Celem pracy jest określenie poziomu i struktury samozaopatrzenia w żywność gospodarstw domowych według miejsca zamieszkania w Polsce w latach 2005 i 2013, w aspekcie zrównoważonej konsumpcji. Podstawowe źródło informacji stanowią dane jednostkowe pochodzące z badań GUS (2014), które opracowano z wykorzystaniem metod statystyki opisowej. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań stwierdzono, że rola samozaopatrzenia w gospodarstwach domowych w Polsce maleje, ale w wiejskich nadal odgrywa ważną rolę. Wynika to z utrwalonych przez lata tradycji i wzorców spożycia. Samozaopatrzenie w żywość jest bowiem jednym z głównych czynników wpływających na kształtowanie wzorców konsumpcji żywności, zwłaszcza wiejskich gospodarstw domowych.

EN

Due to the increasing stream of state-of-the-art goods and services, the recent years have witnessed a growing problem of sustainability of consumption and its impact on society and economy. In-kind food consumption from own farms or gardens, which bypasses the usual stages of preprocessing and market distribution, fi ts perfectly into the trend of sustainable consumption. The aim of the paper was to determine the level and structure of household in-kind food consumption across the classes of locality in Poland in 2005 and 2013 in terms of consumption sustainability. The main data source was the microdata of the Household Budget Survey, processed with the standard tools of descriptive statistics. The study found a diminishing importance of in-kind consumption in average Polish households together with its enduring signifi cance in rural households. This contrast seems to be the result of long-standing and still vibrant traditional patterns of consumption, as in-kind consumption has always been considered closely related to the rural lifestyle.

Keywords

PL

spożycie naturalne,; zrównoważona konsumpcja,; żywność,; gospodarstwo domowe

EN

in-kind consumption; sustainable consumption; food; household

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
• Journal: Journal of Agribusiness and Rural Development
• Year: 2015
• Issue: 3(37)
• Pages: 397-406

Contributors

author

Romana Głowicka-Wołoszyn

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

author

Agnieszka Kozera

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

author

Joanna Stanisławska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

References

• Blisard, N., Lin, B. H., Cromartie, J., Ballenger, N. (2002). America’s Changing Appetite: Food Consumption and Spending to 2020. Food Rev., 25, 2–9.
• Chmielewska, B. (2013). Ekonomiczno-społeczna sytuacja gospodarstw domowych rolników po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Warszawa: IERiGŻ.
• Dąbrowska, A., Ozimek, I. (2010). Zrównoważona konsumpcja i produkcja jako atrybuty współczesnych społeczeństw i gospodarek. W: L. Woźniak, J. Strojny, E. Wojnicka (red.), EEA (2015). Household consumption and the environment. European Environment Agency.
• EEA (2007). Środowisko Europy: Czwarty raport oceny. Zrównoważona konsumpcja i produkcja. Belgrad: European Environment Agency. Ekoinnowacyjność dziś i jutro – wyzwania, bariery rozwoju oraz instrumenty wsparcia. Warszawa: PARP.
• GUS (2014). Budżety Gospodarstw Domowych w 2005–2013 r. Warszawa: GUS.
• Gutkowska, K., Ozimek, I., Laskowski, W. (2001). Uwarunkowania konsumpcji w polskich gospodarstwach domowych. Warszawa: Wyd. SGGW.
• Kiełczewski, D. (2008). Konsumpcja a perspektywy zrównoważonego rozwoju. Białystok: Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku.
• Kobylińska, A., Zbierzchowska, A. (2011). Zrównoważony rozwój w edukacji konsumenckiej – projekt Dolceta. E-mentor, 2 (39).
• Kołożyn-Krajewska, D., Wrzosek, M., Bilska, B., Krajewski, K. (2014). Ryzyko powstawania strat i marnotrawstwa żywności a możliwość ich ograniczenia. W: T. Tarko, A. Duda-Chodak, M. Witczak, D. Najgebauer-Lejko (red.), Technologia produkcji i bezpieczeństwo żywność. Kraków: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności.
• Kowalska, A. (2010). Jakość i konkurencyjność w rolnictwie ekologicznym. Warszawa: Difin.
• Kozera, A., Głowicka-Wołoszyn, R., Stanisławska, J. (2014). Rola samozaopatrzenia w gospodarstwach domowych w Polsce w układzie grup społeczno-ekonomicznych ludności. Mark. Rynek, 6, 386–397.
• Kozera, A., Stanisławska, J., Wysocki, F. (2014). Sytuacja finansowa gospodarstw domowych zamieszkujących obszary wiejskie w Polsce po integracji europejskiej. Rocz. Nauk. Ekon. Roln. Rozw. Obsz. Wiej., 101, 2, 91–101.
• Kramer, J. (2011). Konsumpcja – ewolucja ról i znaczeń. Konsum. Rozwój, 1, 7.
• Kwasek, M. (2012). Wzorce konsumpcji żywności. Warszawa: IERiGŻ.
• Łuczka-Bakuła, W. (2003). Rolnictwo ekologiczne w Polsce w aspekcie integracji z Unią Europejską. Ekon. Środ., 2, 166–169.
• Rok, B. (2014). Konsumpcja z ograniczoną odpowiedzialnością. Pobrane 3 listopada 2014 z: https//eko.org.pl/kropla/26/konsumpcja.html.
• Sajdakowska, M. (2003). Etnocentryzm konsumencki – czynnik wpływający na decyzje nabywcze konsumentów narynku żywności. Acta Sci. Pol. Technol. Aliment., 2 (1),177.
• Stanisławska, J., Kozera, A. (2013). Preferencje konsumpcyjne gospodarstw domowych rolników w zakresie wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe. Handel Wewn., styczeń-luty, 341–350.

Identifiers

DOI

10.17306/JARD.2015.42