Zbrodnia w wieloetnicznym Lwowie. Żydzi w kryminałach Marka Krajewskiego

• Authors: Domagalska Małgorzata

Title variants

EN

Crime in multiethnic Lvow. Jews in Marek Krajewski’s crime stories

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Recently there has been a boom in Polish popular novels. One of the most widely read genres are crime stories whose plot is set in the interwar Poland, in which the authors must take into consideration the demographics of that time. One of the most popular authors and pioneer of this type of crime stories is Marek Krajewski. In this article, I analyze his cycle of novels about detective inspector Popielski (Głowa Minotaura, Erynie, Liczby Charona) the plots of which are set in pre-war Lvow. I study how Krajewski presents the diversity of the Jewish minority and the types of clichés or stereotypes he uses. I especially focus on the myth of ritual murder and try to consider if this representation is legitimized, taking into consideration that the highly readable popular novel is an important tool to shape or modify ethnic myths and imageries.

Keywords

PL

Marek Krajewski; powieść kryminalna; Lwów; relacje polsko-żydowskie; mit mordu rytualnego

EN

Marek Krajewski; crime story; Lvow; Polish-Jewish relations; myth of ritual murder

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Prace Polonistyczne
• Year: 2017
• Volume: LXXII
• Pages: 71-85

Dates

published

2017

Contributors

author

Domagalska Małgorzata

• Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Łódzki,

References

• Antosik-Piela Maria. 2011. Sentymenty i stereotypy. Świat żydowski w kryminałach retro. „Cwiszn” 2011, nr 4. S. 108–110.
• Ascheim A. Steven. 1982. Brothers and Strangers. The East European Jew in German and German Jewish Consciousness, 1800–1923. Madison: The University of Wisconsin Press.
• Barańczak Stanisław. 1973. Poetyka polskiej powieści kryminalnej. „Teksty” 1973, nr 6. S. 63–82.
• Borowczyk Jerzy, Larek Michał. 2009. To miasto wołało do mnie w innym języku. Z Markiem Krajewskim rozmawiają… „Czas Kultury” 2009, nr 1. S. 89–102.
• Browarny Wojciech. 2010. Dyskretny urok mieszczańskiego demonizmu (powieści Marka Krajewskiego). „Studia Filmoznawcze” 2010, nr 31. S. 245–258.
• Brylla Wolfgang. 2016. Polski kryminał retro. Między innowacją, naśladownictwem a literackim kiczem. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego. Scripta Humana” 2016, t. 5. S. 223–236.
• Dobek Tomasz Daniel. 2008. Dokąd idziesz Retro — rzecz o polskim kryminale historycznym. „Dekada Literacka” 2008, nr 1. S. 10–16.
• Domagalska Małgorzata. 2004. Antysemityzm dla inteligencji? Kwestia żydowska w publicystyce Adolfa Nowaczyńskiego na łamach „Myśli Narodowej” (1921–1934) i „Prosto z mostu” (1935–1939): (na tle porównawczym). Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny.
• Döblin Alfred. 2000. Podróż po Polsce. Tłum. Anna Wołkowicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Geller Ewa. 1994. Jidysz. Język Żydów polskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gilman L. Sander. 1990. Jewish Self-Hatred. Anti-Semitism and the Hidden Language of the Jews. Baltimore–London: The John Hopkins University Press.
• Gilman L. Sander. 1991. The Jew’s Body. Routledge: Routledge Taylor & Francis.
• Heissenbüttel Helmut. 1973. Reguły gry powieści kryminalnej. „Teksty” 1973, nr 6. S. 44–62.
• Kopff-Muszynska Katarzyna. 1992. „Ob Deutsch oder Polnisch” — przyczynek do badań nad asymilacją Żydów we Lwowie w latach 1840–1892. W: The Jews in Poland. Red. Andrzej K. Paluch. Kraków: Jagiellonian University, Research Center on Jewish History and Culture in Poland. S. 187–203.
• Krajewski Marek. 2009. Głowa minotaura. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
• Krajewski Marek. 2010. Erynie. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Krajewski Marek. 2011. Liczby Charona. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Krupa Bartłomiej. 2008. Poetyka powieści Marka Krajewskiego. „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2008, nr 14/15. S. 143–163.
• Medecka Małgorzata. 2013. Zakazane/Zapomniane pogranicza kultur w powieści kryminalnej i apokryfie rodzinnym. „Zeszyty Naukowe KUL” 2013, nr 4. S. 23–35.
• Ostaszewski Robert. 2008. Miasto mój bohater (i nie tylko). „Dekada Literacka” 2008, nr 1. S. 17–22.
• Pałka Damian. 2008. Kościół katolicki wobec Żydów w Polsce międzywojennej. Kraków: Nomos.
• Prokop-Janiec Eugenia. 2005. „Kwiaty wschodnie”. Tematy żydowskie wobec orientalizmu. W: Problematyka żydowska w romantyzmie polskim. Red. Andrzej Fabianowski, Maria Makaruk. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. S. 91–108.
• Różański Przemysław. 2004. Pogrom lwowski 22 listopada 1918 roku w świetle zeznań Organizacji Syjonistycznej przed Komisją Morgenthaua. „Kwartalnik Historii Żydów” 2004, nr 3. S. 347–358.
• Steckiewicz Maryna. 2014. Echa żydowskiej ulicy. O obecności języka jidysz w kryminale retro. „Studia Judaica” 2014, nr 1. S. 109–124.
• Szybowicz Eliza, Warkocki Błażej. 2010. Mock w mieście potworów. „Krytyka Polityczna” 2010, nr 20–21. S. 71–78.
• Tomaszewski Jerzy. 1975. Lwów, 22 listopada 1918. „Przegląd Historyczny” 1975, nr 2. S. 279–285.
• Tomaszewski Jerzy. 1993. Niepodległa Rzeczpospolita. W: Najnowsze dzieje Żydów w Polsce. Red. Jerzy Tomaszewski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. S. 143–269.
• Tramer Maciej. 2013. Leopolis tantum fidelis (o pogromie lwowskim 1918). W: Żydzi Wschodniej Polski: świadectwa i interpretacje. Białystok: Wydawnictwo Alter Studio. S. 121–137.
• Węgrzynek Hanna. 1995. „Czarna legenda” Żydów: procesy o rzekome mordy rytualne w dawnej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Bellona.
• Wierzbieniec Wacław. 2000. Ludność żydowska Lwowa w okresie II Rzeczypospolitej. W: Historia, archiwistyka, ludzie: księga pamiątkowa w pięćdziesiątą rocznicę powołania Archiwum Państwowego w Rzeszowie. Red. Jan Basta, Grzegorz Zamoyski. Warszawa–Rzeszów: Archiwum Państwowe w Rzeszowie. S. 289–317.
• Więckowski Robert. 2015. Śledztwo w osnowie stereotypu, legendy i przemilczenia. Wątki żydowskie w polskich współczesnych powieściach sensacyjnych. „Kultura Popularna” 2015, nr 3. S. 66–76.
• Wodziński Marcin. 2008. Jidysz a modernizacja. Język jidysz w myśli polskiej haskali i jej spadkobierców. W: Jidyszland, polskie przestrzenie. Red. Ewa Geller, Monika Polit. Warszawa: Wydawnictwo UW. S. 243–262.
• Ziątkowski Leszek. 2000. Dzieje Żydów we Wrocławiu. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Zieliński Henryk. 1985. Historia Polski 1914–1939. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Zimna Justyna. 2009. Filologia zbrodni. Dwóch bohaterów Marka Krajewskiego. „Czas Kultury” 2009, nr 1. S. 102–107.
• Żyndul Jolanta. 2011. Kłamstwo krwi. Legenda mordu rytualnego na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.

Identifiers

ISSN

0079-4791