Kilka uwag o problemach środowiska zamieszkania na tle potrzeb osób starszych dotyczących tej sfery

• Authors: Niezabitowski Marek
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The aim of the article is to show the needs of elderly people concerning residential environment and deprivations in that sphere. The deprivations will be presented in the light of the concept of environmental stress, and they regard to architectural barriers, lack of infrastructure and social support experienced by senior citizens. In turn, the seniors’ needs regarding residential environment will be illustrated by typology of causes of staying in present place of residence till the end of their lives. The needs which senior citizens want to satisfy in their habitat as well as experienced barriers, discomforts and stresses will be pictured by quotes of elderly inhabitants of housing estates in Upper Silesia, interviewed within the researches conducted by the author of the article as a member of research teams.

Keywords

EN

environmental competence, environmental stress, architectural barriers, place; attachment, neighborly relations of elderly people

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB
• Journal: EXLIBRIS Biblioteka Gerontologii Społecznej
• Year: 2018
• Issue: 1-2 (15) /2018 Gdzie mieszka starość Przestrzeń – architektura – mieszkanie
• Pages: 26-42

Dates

published

2018

Contributors

author

Niezabitowski Marek

• Politechnika Śląska

References

• Bibliografia Bartoszek A., Niezabitowska E., Kucharczyk-Brus B., Niezabitowski M., Warunki zamieszkania seniorów – główne ustalenia badawcze [w:] Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań, s. 511–530. Bell P., Greene T., Fisher J., Baum A., 2004, Psychologia środowiskowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk. Bujwicka A., Typy sąsiedzkiego ładu [w:] Wokół socjologii przestrzeni, A. Ajer, P. Starosta (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. Després C., Lord S., 2005, Growing Older in Postwar Suburbs: The Meanings and Experiences of Home [in:] Home and Identity in Late Life: International Perspectives, G.D. Rowles, H. Chaudhury (eds.), Springer, New York, p. 317–340. Evans G.W., Hygge S., Bullinger M., 1995, Chronic Noise and Psychological Stress, „Psychological Science”, No. 6, p. 333–338. Goldsmith S., 1997, Designing for the Disabled. The New Paradigm, Routledge, New York. Goldsmith S., 2000, Universal Design. A Manual of Practical Guidance for Architects, Architectural Press, Oxford, Boston, Johannesburg, New Delhi. Grotowska-Leder J., 2008, Wsparcie społeczne w perspektywie teorii socjologicznych – kontekst więzi, sieci społecznych, sieci wymiany społecznej [w:] Sieci wsparcia społecznego jako przejaw integracji i dezintegracji społecznej, J. Grotowska-Leder (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź s. 9–27. Kryczka P., 1981, Społeczność osiedla mieszkaniowego w wielkim mieście. Ideologie i rzeczywistość, PWN, Warszawa. Lawton M.P., Nahemow L., 1973, Ecology and the Aging Process [in:] The Psychology of Adult Development and Aging, C. Eisdorfer, M.P. Lawton (eds.), American Psychological Association, Washington DC, p. 619–674. Lazarus R.S., Cohen J.B., 1987, Environmental Stress [in:] Human Behavior and the Environment: Current Theory and Research, I. Altman , J.F. Wohlwill (eds.), V. 2. Plenum, New York, p. 89–127. Mossakowska M., Więcek A., Błędowski P., 2012, Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań. Niezabitowski M., 2013, Badania socjologiczne jakościowe – wywiady [w:] Środowisko zamieszkania polskich seniorów w badaniach interdyscyplinarnych: studia przypadków na wybranych przykładach, E. Niezabitowska, A. Bartoszek., B. Kucharczyk-Brus, M. Niezabitowski, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice, s. 224–250. Niezabitowski M., 2014 a, Znaczenie miejsca zamieszkania w życiu ludzi starszych. Aspekty teoretyczne i empiryczne, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 1, s. 81–101. Niezabitowski M., 2014 b, Proboszcz na emeryturze. Wybrane aspekty psychospołeczne w świetle teorii i wywiadów, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, nr 2, s. 361–384. Niezabitowski M., 2014 c, Procesy biograficzne w analizie adaptacji księży do środowiska zamieszkania na emeryturze. Wybrane aspekty psychospołeczne, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 4, s. 80–105. Niezabitowski M., 2017, Miejsce i przestrzeń w życiu ludzi starszych [w:] Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności. Tom 2., A.A. Zych (red.), Thesaurus Silesiae, Katowice, s. 249–253. Niezabitowski M., 2018, Środowisko zamieszkania w doświadczeniu osób starszych. Wybrane aspekty psychospołeczne w ujęciu socjologicznym, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice. Piotrowski J. (red.), 1973, Miejsce człowieka starego w rodzinie i społeczeństwie, PWN, Warszawa. Preiser W.F.E., Smith K.H. (eds.), 2011, Universal Design Handbook, Mc Graw Hill, New York, Chicago, San Francisco, Lisbon, London, Madrid, Singapore, Sidney, Toronto. Rotton J., 1990, Individuals under stress [in:] Social psychology: living with people, C.E. Kimble (ed.), W.C. Brown, New York, p. 505–543. Rowles G. D., 1983, Geographical Dimension of Social Support in Rural Appalachia [in:] Aging and Milieu: Environmental Perspectives on Growing Old, G.D. Rowles, R.J. Ohta (eds.), Academic Press, New York, p. 111–130. Rowles G.D., 1984, Aging in Rural Environments [in:] Elderly People and the Environment, I. Altman, M.P. Lawton, J.F. Wohlwill (eds.), Plenum, New York, p. 129–157. Rożałowska B., 2010, Sieci społeczne i stosunki sąsiedzkie w społeczności lokalnej osiedla Zandka [w:] Ludzie i instytucje w procesie przemian miejskiej społeczności lokalnej. Studium socjologiczne na przykładzie osiedla Zandka w Zabrzu, M. Niezabitowski, B. Rożałowska (red.), Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, s. 63–86. Rochberg-Halton E., 1984, Object Relations, Role Models and Cultivation of the Self, „Environment and Behavior”, no. 16, p. 335–368. Rubinstein R.L., 1987, The Significance of Personal Objects to Older People, „Journal of Aging Studies”, No. 1, p. 226–238. Rubinstein R.L., 1989, The Home Environments of Older People: A Description of Psychological Processes Linking Person to Place, „Journal of Gerontology”, No 4, p. 45–53. Rubinstein R.L., Parmelee P.A., 1992, Attachment to Place and the Representation of the Life Course by the Elderly [in:] Place Attachment, I. Altman, S.M. Low (eds.), Plenum Press, New York, London, p. 139–163. Scheidt R.J., Norris-Baker C., 2003, Many Meanings of Community: Contributions of M. Powell Lawton [w:] Physical Environments and Aging: Critical Contributions of M. Powell Lawton to Theory and Practice, R.J. Scheidt, P.G. Windley (eds.), The Haworth Press Inc., New York, London, Oxford, p. 55-66. Scheidt R., Windley P., 2006, Environmental Gerontology: Progress in the Post-Lawton Era. [in:] The Psychology of Aging, J. Birren, W. Schaie (eds.), Elsevier, San Diego, p. 105–125. Synak B., (red.), 2003, Polska starość, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. Szatur-Jaworska B., 2012, Aktywne starzenie się i solidarność międzypokoleniowa w debacie międzynarodowej, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 17, s. 15–28. Turowski J., 1976, Kształtowanie się zbiorowości w wielkich miastach, „Studia Socjologiczne”, nr 1. Vavik T. (ed.), 2009, Inclusive Buildings, Products and Services: Challenges in Universal Design, Tapir Academic Press, Trondheim (Norway). White S.M., Rotton J.M., 1998, Type of Commute, Behavioral Aftereffects and Cardiovascular Activity: A Field Experiment, „Environment and Behavior”, No. 30, p. 763–780. Netografia Stula S., 2012, Living in Old Age in Europe. Current Developments and Challenges: Working Paper No.7 of the Observatory for Sociopolitical Developments in Europe, German Association for Public and Private Welfare (DV), Berlin 2012, http://www.sociopolitical-observatory. eu/en/publications.html [30.09.2017]. Wysocki M., 2015, Zapewnianie dostępności poprzez projektowanie uniwersalne, [w:] Dostępność Funduszy Europejskich 2014–2020 dla osób z niepełnosprawnościami w praktyce, Fundacja Aktywizacja, Warszawa, https://www.aktywizacja.org.pl/biblioteka/publikacje/34- 49-publikacja-dostępność-funduszy-europejskich-2014-2020-dla-osób-z-niepełnospraw nościami-w-praktyce [24.01.2019].

Identifiers

DOI

10.24917/24500232.15.2