W stronę modernistycznego opus vitae. Drogi twórcze Tymoteusza Karpowicza i Ezry Pounda

• Authors: Górniak Karolina

Title variants

EN

Towards the modernistic lifework. Tymoteusz Karpowicz and Ezra Pound – a parallel

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma na celu przedstawienie biografii artystycznych dwóch przedstawicieli modernizmu w poezji polskiej i anglo-amerykańskiej – Tymoteusza Karpowicza i Ezry Pounda. Nakreślenie okoliczności, w jakich powstawały ich „dzieła życia” (odpowiednio: Słoje zadrzewne i The Pisan Cantos), rzuca nowe światło na zależności między polską powojenną poezją awangardową i anglo-amerykańskim nurtem zwanym high modernism. Porównując autobiograficzne wymiary obu dzieł, możemy dostrzec kilka ważnych punktów wspólnych. Słoje zadrzewne i The Pisan Cantos to dzieła rozliczeniowe, podsumowujące dotychczasową twórczość. Są przykładem niezrealizowanego marzenia autorów o stworzeniu modernistycznej Księgi.

EN

The article aims to present the biographies of two representatives of literary modernism in Polishand Anglo-American poetry: Tymoteusz Karpowicz and Ezra Pound. Drafting the circumstances in which their lifeworks rose (ie. Słoje zadrzewne and The Pisan Cantos) the author points out the possible concurrences of Polish postwar avant-guarde poetry and high modernism in Anglo-American poetry. Looking at the autobiographical aspect in the chosen fragments of these two works we can notice few important junctions. Słoje zadrzewne and The Pisan Cantos carry a stigma of the last will – they are thought to be a recapitulation of the poets’ output. These volumes of poetry are the examples of unrealized dream about the creation of a modernist “Book”. The literary evolution of two poets is sketched in this text, what inspires to continue the considerations about indirect recurrences between the poetry of Karpowicz and Pound.

Keywords

PL

awangarda; high modernism; Tymoteusz Karpowicz; modernizm; polska poezja powojenna; Ezra Pound

EN

avant-guarde; high modernism; Tymoteusz Karpowicz; modernism; Polish postwar; poetry; Ezra Pound

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2015
• Issue: 2(5)
• Pages: 13–32

Contributors

author

Górniak Karolina

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Bieńkowski Zbigniew, Koszty własne poezji Karpowicza, „Brulion” 1992, nr 19A. Butor Michel, Poetycka próba Ezry Pounda, przeł. Józef Waczków, „Literatura na Świecie” 1985, nr 1. A Companion to Modernist Literature and Culture, red. David Bradshaw, Kevin J.H. Dettmar, Blackwell Publishing, Oxford 2006. Critics on Ezra Pound, red. Epifanio San Juan, University of Miami Press, Coral Gables 1972. The Ezra Pound Encyclopedia, red. Demetres P. Tryphonopoulos, Stephen J. Adams, Greenwood Press, Westport–London 2005. Falkiewicz Andrzej, Metafora metafor, „Teksty Drugie” 1991, nr 3. Gazda Grzegorz, Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. Genette Gérard, Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, przeł. Aleksander Milecki. W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, red. Henryk Markiewicz, t. 4, cz. 2, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1992. Gutorow Jacek, Urwany ślad: o wierszach Wirpszy, Karpowicza, Różewicza i Sosnowskiego, Biuro Literackie, Wrocław 2007. Hall Daniel, Remembering poets. Reminiscences and opinions. Dylan Thomas, Robert Frost, T.S. Eliot, Ezra Pound, Harper & Row, New York 1978. Howarth Peter, The Cambridge Introduction to Modernist Poetry, Cambridge University Press, Cambridge 2012. Jaworski Stanisław, Awangarda, WSiP, Warszawa 1992. Karpowicz Tymoteusz, Dwie rozmowy: Oak Park/Puszczykowo/Oak Park. Wybór listów: Karpowicz Tymoteusz, Andrzej Falkiewicz, Krystyna Miłobędzka, Biuro Literackie, Wrocław 2011. Karpowicz Tymoteusz, Dzieła zebrane, t. 3: Słoje zadrzewne, Biuro Literackie, Wrocław 2013. Karpowicz Tymoteusz, Słoje zadrzewne, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1999. Kokoszka Magdalena, Antologia niemożliwa. Przypadek „Słojów zadrzewnych” Tymoteusza Karpowicza, Agencja Artystyczna „Para” Zenon Dyrszka, Katowice 2011. Kujawinski Frank, Noc nadchodzi. Dnieje, „Przestrzenie Teorii” 2007, nr 8. Kunstmann Heinrich, Karpowicz Tymoteusz, Listy 1959–1993, red. Marek Zybura, Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta, Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocław 2011. Laughlin James, Wstęp do Pieśni, przeł. Artur Zapałowski, „Literatura na Świecie” 1995, nr 1/2. Łukasiewicz Jacek, Ruchome cele, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2003. Małczyński Bartosz, Rozwiązywanie tekstów: poetyckie polimorfie Tymoteusza Karpowicza, Universitas, Kraków 2010. Mueller Joanna, Wejścia do Xięgi T. Karpowicza. „Twórczość” 2004, nr 10. Mullins Eustace, This difficult individual, Ezra Pound, Fleet Publishing Corporation, New York 1961. Perelman Bob, The trouble with genius, The trouble with genius. Reading Pound, Joyce, Stein, and Zukofsky, University of California Press, Berkeley 1994. Pietrzak Wit, Porządek Pounda. „Literatura na Świecie” 2013, nr 1–2. Podziemne wniebowstąpienie. Szkice o twórczości Tymoteusza Karpowicza, red. Bartosz Małczyński, Kuba Mikurda, Joanna Mueller, Biuro Literackie, Wrocław 2006. Pound Ezra The Cantos, Faber & Faber, London 1990. Pound Ezra, Pieśni, przeł. Leszek Engelking, Kuba Kozioł, Andrzej Sosnowski, Andrzej Szuba, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1996. Pound Ezra, Poezje, przeł. Jerzy Niemojowski, Wydawnictwo Wojciech Pogonowski, Warszawa 1993. Pound Ezra, Wiersze, poematy i pieśni, przekł. i red. Leszek Engelking, Biuro Literackie, Wrocław 2012. Roszak Joanna, Tymoteusz Karpowicz (1921–2005): poezja podwyższonego ryzyka, „Polonistyka” 2005, nr 10. Selected Letters of Ezra Pound, red. Douglas D. Paige, New Directions, New York 1971. Spychalski Mirosław, Szoda Jarosław, Mówi Karpowicz, Biuro Literackie, Wrocław 2005. Stead Christian K., Pound, Yeats, Eliot and the Modernist Movement, Rutgers University Press, London 1989. Stock Noel, The Life of Ezra Pound, Penguin, Harmondsworth 1974. Świat niemożliwy. Z Tymoteuszem Karpowiczem rozmawia Stanisław Bereś, „Plus Minus” [dod. do] „Rzeczpospolita” 2005, nr 33, 34. Terrell Carroll F., A Companion to the Cantos of Ezra Pound, University of California Press, Berkeley–Los Angeles–London 1993.

Identifiers

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/au.2015.2.5-02