Konstruowanie typologii i klasyfi kacji wielowymiarowych dla potrzeb diagnostyki medycznej

• Authors: Rzepiński Tomasz

Title variants

EN

Constructing Multidimensional Typologies and Classifi cations for Medical Diagnosis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Procedura typologii charakteryzowana jest w literaturze z zakresu metodologii w bardzo różny sposób. Zasadnicze różnice dotyczą warunków formalnych, jakie powinna spełniać typologia oraz związków tej procedury z klasyfi kacją wielowymiarową. Ustalenia dokonane w niniejszym artykule pozwalają omówić funkcje, jakie procedury typologii i klasyfi kacji wielowymiarowej pełnią w diagnostyce medycznej. Dokonane rozstrzygnięcia zilustrowane są przykładami typologii dwuwymiarowej stosowanej w diagnostyce nadciśnienia tętniczego oraz klasyfi kacji wielowymiarowej Forrestera przeprowadzonej w zakresie kardiologii inwazyjnej. Omówione przykłady pozwalają ukazać funkcję prognostyczną obu tych procedur oraz ich znaczenie dla procesu podejmowania decyzji medycznych.

EN

The typology process is described in the methodology literature using various methods. The core differences consist in the formal conditions which the typology is required to meet and the process’s relations with multi-dimensional classifi cation. With the fi ndings established in this article, it is possible to describe the functions which typology and multi-dimensional classifi cation processes perform in medical diagnostics. The conclusions reached in this article have been illustrated with examples of the multi-dimensional typology which is applied in arterial hypertension diagnostics and Forrester’s multi-dimensional classifi cation for invasive cardiology. The examples discussed demonstrate the prognostic function of both procedures and their signifi cance for medical decision making.

Keywords

PL

pomiar; klasyfikacja; typologia wielowymiarowa; diagnoza

EN

measurement; classification; multidimensional typology; diagnosis

• Publisher: Science Studies Committee, Polish Academy of Sciences
• Journal: Zagadnienia Naukoznawstwa
• Year: 2016
• Volume: 52
• Issue: 2(208)
• Pages: 199-218

Dates

published

2016-04

Contributors

author

Rzepiński Tomasz

• Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań
• Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego, Poznań

References

• Ajdukiewicz K., 1965, Pomiar, [w:] Język i poznanie, tom II, Warszawa: PWN, s. 356–364.
• Araszkiewicz A., Grajek S., Lesiak M., Cieśliński A., 2006, Rozwój badań nad zastosowaniem przez skórnych interwencji wieńcowych w leczeniu ostrego zawału serca, „Nowiny Lekarskie”, 752: 216–221.
• Babbie E., 2003, Badania społeczne w praktyce, Warszawa: PWN.
• Brzeziński J., 2012, Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: PWN.
• Brzeziński T., 1995, U podstaw nowożytnego pojmowania zdrowia i choroby, [w:] Historia medycyny, red. T. Brzeziński, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 90–111.
• Cairns J., 1979, Hemodynamic monitoring in acute myocardial infarction, “Canadian Medical Association Journal”, 6: 905–910.
• Finkelstein L., 1988, Filozofi a pomiaru, [w:] Podręcznik metrologii, tom 1., red. P. Sydenham, Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności.
• Forrester J., Diamond G., Swan H., 1977, Correlative Classifi cation of Clinical and Hemodynamic Function After Acute Myocardial Infarction, “The American Journal of Cardiology”, 392: 137 – 145.
• Ginghina C., Bejan I., Ceck C., 2011, Modern Risk stratifi cation in Coronary Heart Disease, “Journal of Medicine and Life” 44: 377–386.
• Goerig M., Agarwal K., 2008, Werner Forssmann: „the typical man before his time” – self-experiment show feasibility of cardiac catheterization, “Anasthesiol Intensivmed Notfallmed Schmerzther”, 432: 162–165.
• Holder D., 1979, Does hemodynamic monitoring comple ment conventional methods of assessment in the critically ill cardiac patient?, “Canadian Medical Association Journal Journal”, 612: 895–900.
• Jabłoński L., 1996, Epidemiologia. Podręcznik dla lekarzy i studentów, red. L. Jabłoński, Lublin: Wydawnictwo Folium.
• Januszewicz W., Sznajderman M., 2007, Ogólne zasady leczenia nadciśnienia tętniczego, [w:] Nadciśnienie tętnicze, A. Januszewicz, W. Januszewicz, E. Szczepańska-Sadowska, M. Sznajderman red., Kraków: Medycyna Praktyczna.
• Jędrychowski W., 1982, Metoda zbierania wywiadów lekarskich i budowa kwestionariuszy zdrowotnych, Warszawa: PZWL.
• Jędrychowski W., 1999, Epidemiologia. Wprowadzenie i metody badań, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Jędrychowski W., 2010, Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kmita J., 1975, Wykłady z logiki i metodologii nauk dla studentów wydziałów humanistycznych, Warszawa: PWN.
• Madias J., 2000, Killip and Forrester Classifications. Should They be Abandoned, Kept, Reevaluated, or Modifi ed?, Chest, 1175: 1223–1226.
• Meyer J., 1990, Werner Forssmann and catherization of the heart, 1929, “The Annals of Thoracic Surgery”, 493: 497–499.
• Nawrot O., 2012, Wprowadzenie do logiki dla prawników, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Nossaman B., Scruggs B., Nossaman V., Murthy S., Kadowitz P., 2010, History of Right Heart Catheterization: 100 Years of Experimental and Methodology Development, “Cardiology Review”, 182: 94–101.
• Nowak S., 1970, Metodologia badań socjologicznych, Warszawa: PWN.
• Pawłowski T., 1977, Pojęcia i metody współczesnej humanistyki, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Pawłowski T., 1978, Tworzenie pojęć i definiowanie w naukach humanistycznych, Warszawa: PWN.
• Siniorakis E., Arvanitakis S., Voyatzopoulos G., Hatziandreou P., Plataris G., Alexandris A., Bonoris P., 2000, Hemodynamic classigication in acute myocardial infarction, “Chest” 1175: 1286 – 1290.
• Ziembiński Z., 2004, Logika praktyczna, Warszawa: PWN.