Dopuszczalność stosowania prawa szariatu w zakresie spraw rozwodowych i spadkowych w prawodawstwie Unii Europejskiej

• Authors: Krzysztofek Katarzyna

Title variants

EN

Admissibility of application of Sharia law in the matters of divorce and inheritance in the European Union legislation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W związku ze zwiększoną liczbą muzułmanów napływających do krajów członkowskich Unii Europejskiej coraz częściej sądy państw członkowskich stykają się z rodzimym prawem muzułmanów, z prawem szariatu. W tym kontekście pojawia się pytanie czy prawodawstwo unijne dopuszcza orzekanie przez sądy krajów członkowskich w oparciu o prawo szariatu? Istotnymi z punktu widzenia jednostki dziedzinami prawa są prawo rodzinne i prawo spadkowe. Niniejsze opracowanie ma na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie czy w świetle prawa unijnego sądy mogą orzekać o rozwodach i o spadkobraniu bazując na prawie religijnym, jakim jest prawo szariatu. W kwestii rozwodów decydujące znaczenie ma rozporządzenie Rady (UE) nr 1259/2010, natomiast odnośnie do spadkobrania zastosowanie znajduje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012. Analiza powyższych aktów prawnych prowadzi do wniosku, że zasadniczo dopuszczają one stosowanie prawa szariatu jako prawa obcego. Ale równocześnie obydwa te akty prawne wyraźnie wyłączają stosowanie prawa obcego w sytuacji gdyby jego zastosowanie godziło w zasady porządku publicznego. I właśnie ta klauzula może znacząco ograniczyć orzekanie przez sądy państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie spraw rozwodowych i spadkowych w oparciu o szariat, gdyż w obydwu tych dziedzinach prawo muzułmańskie w sposób znaczący odbiega od standardów europejskich, w dużej mierze ograniczając uprawnienia kobiet zarówno w zakresie możliwości występowania o rozwód jak i w zakresie dziedziczenia.

EN

Nowadays much more Muslims are coming to the European Union countries. Because of this the courts of members’ countries more often need to take into consideration the Sharia law. That’s why is important finding the answer to the question if the European Union legislation allowed the courts judging on the basis of Sharia law? In this context the most important fields of law are family law and inheritance law. The purpose of this study is finding the answer to the question if in the light of European Union legislation the courts are allowed to judging about divorces and inheritance on the basis of religious law, means Sharia law. In the case of divorces the main importance has the decree of Council (UE) No 1259/2010, and in the case of inheritance the decree of European Parliament and Council (UE) No 650/2012. The analyze of those acts leading to the conclusion that mentioning legal acts allowed in general applying Sharia law as foreign law. But simultaneously both acts clearly excluded using external law in the case that using it may lead to the violation of public order. And exactly this clause may strongly limited judging on the basis of Sharia law by the courts of European Union countries in the cases of divorces and inheritance. The reason is that in both fields Muslim law significantly difference to the European standards, largely limited women’s rights both in the occurrence of divorce and in the cases of inheritance.

Keywords

PL

islam; wolność religijna; wolność sumienia i wyznania; związki wyznaniowe; prawo szariatu; rozwód; spadkobranie; kobiety w islamie; wolność sumienia i religii; prawo wyznaniowe

EN

Islam; religious freedom; freedom of conscience and religion; religious denominations; Sharia law; divorce; inheritance; women in Islam

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2016
• Volume: 19
• Pages: 23-43

Contributors

author

Krzysztofek Katarzyna

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gołębia 9, 31-007 Kraków

References

• Abu-Rub, Haithem, i Beata Zabża. Status kobiety w Islamie. Wrocław: Muzułmańskie Stowarzyszenie Kształtowania Kulturalnego w Rzeczypospolitej Polskiej: Światowe Zgromadzenie Młodzieży Muzułmańskiej, 2002.
• Bagan-Kurluta, Katarzyna. Prawo prywatne międzynarodowe. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2015.
• Bar, Wiesław. „O prawie spadkowym w krajach islamskich”. Studia z Prawa Wyznaniowego 9 (2006): 181-196.
• Bar, Wiesław. Wolność religijna w Dār al-Islām. Zagadnienia prawa wyznaniowego. Lublin: Wydawnictwo Polihymnia, 2003.
• Barska, Anna. Świat kobiet w krajach Maghrebu. Wokół tradycji i nowoczesności. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2012.
• Frąckowiak, Kamil, i Hanna Frąckowiak. „Społeczno-prawna sytuacja muzułmanki w ujęciu islamu w wybranych aspektach”. Studia Warmińskie 50 (2013): 205-218.
• Kruiniger, Pauline. Islamic divorces in Europe. Bringing the Gap between European and Islamic legal orders. Utrecht: Eleven International Publishing, 2015.
• Makowiec, Aneta. „W kierunku harmonizacji prawa spadkowego w Unii Europejskiej: Rozporządzenie (UE) nr 650/2012 z 4 lipca 2012 r.” Roczniki Administracji i Prawa 13 (2013): 443-455.
• Moosa, Al-Rahim, i Denise Helly. “An analysis of British judicial treatment of Islamic divorces, 1997-2009”. W: Muslim Family Law in Western Courts, red. Elisa Giunchi, 130-147. New York: Routledge 2014.
• Pazdan, Maksymilian. Prawo prywatne międzynarodowe. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis, 2012.
• Shah, Prakash. „A reflection on the Shari’a debate in Britain”. Studia z Prawa Wyznaniowego 13 (2010): 69-96.
• Unijne rozporządzenie spadkowe Nr 650/2012. Komentarz, red. Mariusz Załucki. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2015.
• Witkowski, Stanisław Wit. Wprowadzenie do prawa muzułmańskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2009.