PL
Recenzja omawia książkę Bożeny Mazurkowej „Z potrzeby chwili i ku pamięci...” („For the needs of the moment and in memory of...”, Warszawa 2019), zawierającą osiem rozpraw o poezji i prozie oświecenia. Są to prace o utworach okolicznościowych, okazjonalno-towarzyskich i użytkowych, m.in. Ignacego Krasickiego, Stanisława Trembeckiego, Franciszka Dionizego Kniaźnina, pisarzy mniej znanych, poetów klientarnych i twórców anonimowych, jak również studia dotyczące epistolografii, literatury podróżniczej i kabał. W recenzji wskazano zmiany w stosunku do pierwodruków tych prac – źródłowe, faktograficzne, analityczne. Zaakcentowano odkrywcze aspekty studiów, nowe rozpoznania dla stanu badań nad polskim oświeceniem, uwzględnienie w badaniach również druków wróżebnych o charakterze zabawowym. Zwrócono też uwagę na różnorodność warsztatu badawczego autorki książki, zastosowanych metod analizy tekstów i obfitość wykorzystanych źródeł.
EN
The review discusses Bożena Mazurkowa’s book „Z potrzeby chwili i ku pamięci...” (“For the needs of the moment and in memory of...,” Warsaw 2019) that includes eight studies in the poetry and prose of the Enlightenment. The studies refer to occasional, occasional-social and applied pieces by, inter alia, Ignacy Krasicki, Stanisłąw Trembecki, Franciszek Dionizy Kniaźnin, also by less known authors, poets supported by patrons, and anonymous writers, as well as papers in epistolography, adventure literature, and the Kabbalah. The reviewer points at the source, fact-collecting, and analytical changes referring to the first editions of the studies; accentuates the revealing aspects of the studies, new recognitions for the state of research in the Polish Enlightenment, and inclusion into the examination of prophetic texts of amusement character. Attention is also paid to the diversity of the author’s workshop, the methods of analysis she uses, and abundance of texts she uses in her investigations.