Śmierć w literaturze i kulturze dziecięcej, czyli o problemach dziecięcej tanatologii

• Authors: Urbańczyk Lidia

Title variants

EN

Death in literature and culture for children, or about problems of children’s thanatology

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In the literature for children and young people have always existed taboo topics. One of them is the problem of death and suffering. Topics considered by an adult to be difficult, it doesn’t have to be this same for a child, and art and appropriately selected stories can help tame the fears, troublesome thoughts (in line with the "pedagogy of death", in line with the "literature of darkness"). To "sad fairy tale" need to enable classic fairy tales created, eg. by the Brothers Grimm, as well as contemporary post-modern fairy tales (texts by Neil Gaiman). But books related to death and suffering are not only works of art (richly illustrated), but also popular scientific publications. The purpose of these texts is to present the child death issues, assistance in coming to terms with the loss and pain. Adult must show child the world as a whole, without undue simplifications to create humans of a certain sensibility, capable of empathy and understanding. The literature teaches how to called emotions and choose what valuable.

Keywords

PL

cierpienie; fantastyka; literatura dla dzieci i młodzieży; literatura popularnonaukowa; realizm

EN

suffering; fiction; literature for children and young people; popular science literature; realism

• Publisher: Fundacja "dzień dobry! kolektyw kultury"
• Journal: Amor Fati
• Year: 2015
• Issue: 2
• Pages: 61-79

Contributors

author

Urbańczyk Lidia

• Uniwersytet Opolski

References

• Andreoli V.: Zrozumieć cierpienie, aby ból ustąpił radości. Przeł. M. Bielawski. Kraków 2009.
• Baluch A.: Archetypy literatury dziecięcej. Wrocław 1993.
• Baluch A.: Od ludus do agora. Rozważania o książkach dla dzieci i młodzieży i o sposobach lektury, które wiodą od zabawy do poważnej rozmowy o literaturze. Kraków 2003.
• Gwadera M.: „Śmierć dla początkujących”. Kres życia w literaturze popularno-naukowej dla młodego odbiorcy. [w:] Problemy współczesnej tanatologii. Medy-cyna – antropologia kultury – humanistyka. Red. J. Kolbuszewski. T. 13. Wrocław 2009.
• Gwadera M.: „Z mroku ku jasności”. Cierpienie i śmierć we współczesnej literatu-rze dla dzieci i młodzieży. [w:] Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980). Red. K. Heska-Kwaśniewicz. Katowice 2008.
• Jonca M.: „Kto nie chce zupy, ten umrzeć musi…” – pedagogika strachu czyli śmierć za karę. [w:] Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna – antropolo-gia kultury – humanistyka. Red. J. Kolbuszewski. T. 6. Wrocław 2002.
• Kunce A.: Lęki w kulturze. Po co pisać o lęku?. „Kultura Współczesna” 2012, nr 4.
• Niesporek-Szamburska B.: Oswoić ze śmiercią – o jednej z ról literatury dziecię-cej. [w:] Noosfera literacka. Problem wychowania i terapii poprzez literaturę dla dzieci. Red. A. Ungeheuer-Gołąb, M. Chrobak. Rzeszów 2012.
• Papuzińska J.: Dziecko w świecie emocji literackich. Warszawa 1996.
• Pullman P.: Baśnie braci Grimm dla dorosłych i młodzieży. Przeł. T. Wyżyński. Poznań 2014.
• Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej. Red. B. Tylicka, G. Leszczyński. Wrocław 2002, hasło śmierć w literaturze dla dzieci (Joanna Papuzińska).
• Stalfelt P.: Małe książki o… . [w:] Tabu w literaturze i sztuce dla dzieci. Red. B. Sochańska, J. Czechowska. Poznań 2012.
• Stalfelt P.: Mała książeczka o śmierci. Przeł. I. Jędrzejewska. Warszawa 2008.
• Wais J.: Bracia Grimm i siostra Śmierć. Warszawa 2014.
• Wańczowski M., Lenart M.: Księga żałoby i śmierci. Warszawa 2009, hasło śmierć.
• Wojciechowska D.: Po co komu smutne baśnie – o problemach dziecięcej tanato-logii. [w:] Baśnie nasze współczesne. Red. J. Ługowska. Wrocław 2005.
• Wolanin A.: Oblicza śmierci w najnowszej literaturze fantasy. „Guliwer. Czasopi-smo o książce dla dziecka” 2012, nr 4.
• Wymiary śmierci. Wybór i słowo wstępne S. Rosiek. Gdańsk 2002.