Międzygeneracyjny kontekst wychowania seksualnego w rodzinie z perspektywy młodego pokolenia, czyli kłopotliwe rozmowy rodziców i dzieci na temat intymności

• Authors: Mariola Bieńko

Title variants

EN

The Intergenerational Context of Sexual Education in the Family from the Perspective of the Young Generation: Embarrassing Parent and Child Conversations about Intimacy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Poniższy artykuł definiuje i opisuje problem międzypokoleniowych relacji rodzinnych, koncentrując się na jakości komunikacji dotyczącej spraw seksu i seksualności między rodzicami i ich dorastającymi dziećmi. Jest to próba prezentacji różnych koncepcji oraz teorii na temat domowej edukacji seksualnej, obecnych w publicznej i akademickiej debacie. Nastolatki uznaje się za zbyt młode, żeby posiadać wiedzę na temat seksu, a zarazem zbyt seksualnie pobudzone, by można było im ją powierzyć. Artykuł, poprzez prezentację wywiadów fokusowych z trzydziestoma dwoma respondentami obojga płci z Warszawy w wieku 11–19 lat pokazuje, jak rodzice poruszają się wśród tych sprzecznych dyskursów, próbując zrozumieć młodzieńczą seksualność. Celem badania było poznanie stopnia rodzicielskiego zaangażowania w edukację seksualną z punktu widzenia adolescentów.

EN

The following article aims to identify and describe the problem of intergenerational relations in a family, focusing on the quality of parent-adolescent communication about sex and sexuality. The paper attempts to present a variety of conceptual perspectives and the range of ideas about home-based sex education in the public and academic debate. Teenagers are deemed too young to know about sex, but too sexually driven to be trusted with information. Drawing on focus group interviews with thirty-two boys and girls from Warsaw, aged 11 to 19 years, this article shows how parents navigate these contradictory discourses in making sense of adolescent sexuality. The purpose of this study was to explore adolescents’ perception of parental involvement in sex education.

Keywords

PL

solidarność rodzinna; rodzicielska edukacja seksualna dorastającej młodzieży; wywiady fokusowe

EN

solidarity in a family; parent-adolescent sexuality education; focus group interviews

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2017
• Issue: 2(225)
• Pages: 213-240

Contributors

author

Mariola Bieńko

• Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, ul. Nowy Świat 69, 00-001 Warszawa

References

• Adams, Bert N. 1968. Kinship in an Urban Setting. Chicago: Markham Publishing.
• Ariés, Philippe. 2010. Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w czasach Ancien régime’u. Tłum. M. Ochab. Gdańsk: Wydawnictwo Aletheia.
• Bartkowski, Jerzy. 2015. Wartości jako przejaw solidarności międzypokoleniowej. W: U. Swadźba, B. Pactwa i M. Żak (red.). Praca – Więź – Integracja. Wyzwania w życiu jednostki i społeczeństwa. t. II: Wartości i więzi społeczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 61–72.
• Beck, Ulrich. 2002. Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Tłum. S. Cieśla. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Beisert, Maria. 1991. Seks twojego dziecka. Poznań: Wydawnictwo K. Domke.
• Bengston, Vern L., Roseann Giarusso, J. Beth Mabry i Merril Silverstein. 2002. Solidarity, Conflict, and Ambivalence: Complementary or Competing Perspective or Intergenerational Relationships. „Journal of Marriage and the Family” 64: 568–576.
• Berger, Peter L. i Thomas Luckmann. 1983. Społeczne tworzenie rzeczywistości. Tłum. J. Niżnik. Warszawa: PIW.
• Bibby, Cyryl. 1962. Wychowanie seksualne. Tłum. T. Rożniatowski. Warszawa: PZWL.
• Bieńko, Mariola, Zbigniew Izdebski i Krzysztof Wąż. 2016. Edukacja seksualna w polskiej szkole. Perspektywa uczniów i dyrektorów szkół. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Bołdyrew, Aneta. 2008. Matka i dziecko w rodzinie polskiej. Ewolucja modelu życia rodzinnego w latach 1795–1918. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
• Bourdieu, Pierre. 2009. Rozum praktyczny: o teorii działania. Tłum. J. Stryjczyk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bourdieu, Pierre i Loïc J. D. Wacquant. 2001. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Tłum. A. Sawisz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Bourdieu, Pierre i Jean-Claude Passeron. 2006. Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania. Tłum. E. Neyman. Warszawa: WN PWN.
• Bulkowski, Krzysztof, Michał Fedorowicz, Wojciech Grajkowski i in. 2015. Opinie i oczekiwania młodych dorosłych (osiemnastolatków) oraz rodziców dzieci w wieku szkolnym wobec edukacji dotyczącej rozwoju psychoseksualnego i seksualności. Raport z badania. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Byers, Peggy Y., Richard A. Zeller i Bryan D. Byers. 2002. Focus Group Methods. W: M. W. Wiederman i B. E. Whitley Jr (red.). Handbook for Conducting Research on Human Sexuality. Mahwah, New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers, s. 173–193.
• Cierpka, Anna. 2002. Tożsamość jednostki wśród rodzinnych narracji. W: J. Trzebiński (red.). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: GWP, s. 186–187.
• Clark, Lynn Schofield. 2014. The Parent App. Understanding Families in the Digital Age. Oxford: Oxford University Press.
• Corsaro, William A. 2015. The Sociology of Childhood. Washington DC: Sage.
• Cox, Martha, Feihong Wang i Hanna C. Gustafsson. 2011. Family Organization and Adolescent Development. W: B. B. Brown i M. J. Prinstein (red.). Encyclopedia of Adolescence Vol. 2: Interpersonal and Sociocultural Factors. Elsevier: Academic Press, s. 75–83.
• Crow, Graham. 2002. Social Solidarities: Theories, Identities and Social Change. Buckingham–Philadelphia: Open University Press.
• Durham, Meenakshi Gigi. 2013. Children’s Technologized Bodies: Mapping Mixed Reality. W: D. Lemish (red.). The Routledge International Handbook of Children, Adolescents and Media. London and New York: Routledge, s. 156–163.
• Elias, Norbert. 1980. Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu. Tłum. T. Zabłudowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Gagnon, John H. i William Simon. 1973. Sexual Conduct. The Social Sources of Human Sexuality. Chicago: Aldine.
• Garapich, Andrzej. 2014. Dzieci w sieci – kim są, czym się interesują, gdzie zaglądają?, Polskie Badania Internetu. Dostępne na stronie internetowej: http://pbi. org.pl/wystapienia/2014-09 26%20Zagrozenia%20w%20sieci_dzieci.pdf (dostęp 3.01.2017).
• Gill, Rosalind. 2008. Gender and the Media. Cambridge: Polity Press.
• Goldman Juliette D.G. and Graham L. Bradley. 2004. Parents as Sexuality Educators of Their Children in the Technological Age. „Australian Journal of Guidance & Counselling” 14(2): 233–250.
• Gordon, Cynthia. 2009. Making Meanings, Creating Family. Intertextuality and Framing in Family Interaction. Oxford, New York: Oxford University Press.
• Grossman, Miriam. 2009. You’re Teaching My Child What? A Physician Exposes the Lies of Sex Education and How Harm Your Child. Washington, DC: Regnery Publishing, Inc., An Eagle Publishing Company.
• Gurba, Ewa. 2013. Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Halim, May Ling i Diane Ruble. 2010. Gender Identity and Stereotyping in Early and Middle Childhood. W: J. C. Chrisler i D. R. McCreary (red.). Handbook of Gender Research in Psychology: Gender Research in General and Experimental Psychology. Vol. 1. New York: Springer, s. 495–525.
• Hodgkinson, Tom. 2014. Być rodzicem i nie skonać. Rodzicielstwo na luzie. Tłum. K. i R. Sławińscy. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
• Honoré, Carl. 2011. Pod presją. Dajmy dzieciom święty spokój. Tłum. W. Mitura. Warszawa: Drzewo Babel.
• Jackson, Stevi 1982. Childhood and Sexuality. Oxford: Basil Blackwell.
• Jacyno, Małgorzata. 2007. Medykalizacja dzieciństwa i możliwość jego powtórnego zaczarowania. W: M. Dudzikowa i M. Czerepaniak-Walczak (red.). Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 155–172.
• Kalmijn, Matthijs. 2014. Adult Intergenerational Relationships. W: J. Treas, J. Scott i M. Richards (red.). The Sociology of Families. Oxford: Wiley Blackwell, s. 385– 403.
• Kehily, Mary Jane J. i Heather Montgomery. 2008. Niewinność i doświadczenie: historyczne podejście do dzieciństwa i seksualności. W: M. J. Kehily (red.). Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem. Tłum. M. Kościelniak. Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 85–106.
• Klein, Marty. 2006. America’s War on Sex. The Attack on Law, Lust and Liberty. Connecticut, London: Praeger PublishersWestport.
• Komorowska-Pudło, Marta. 2013. Seksualność młodzieży przełomu XX i XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Konecki, Krzysztof. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: WN PWN.
• Kwak, Anna. 2014. Współczesne związki heteroseksualne: małżeństwa (dobrowolnie bezdzietne), kohabitacja, LAT. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Lemish, Dafna. 2010. Screening Gender on Children’s Television. The Views of Producers around the World. London and New York: Routledge, s. 76–77.
• Lincoln, Siân. 2013. Media and Bedroom Culture. W: D. Lemish (red.). The Routledge International Handbook of Children, Adolescents and Media. London and New York: Routledge, s. 315–321.
• Ling, Rich i Troels Bertel. 2013. Mobile Communication Culture among Children and Adolescents. W: D. Lemish (red.). The Routledge International Handbook of Children Adolescents and Media. London and New York: Routledge, s. 127–133.
• Malacane, Mona i Jonathon J. Beckmeyer. 2016. A Review of Parent-Based Barriers to Parent–Adolescent Communication about Sex and Sexuality: Implications for Sex and Family Educators. „American Journal of Sexuality Education” 11(1): 27–40.
• Martin, Meredith J., Sonnette M. Bascoe i Patrick T. Davies. 2011. Family Relationships. W: B. B. Brown i M. J. Prinstein (red.). Encyclopedia of Adolescence. Vol. 2: Interpersonal and Sociocultural Factors. Elsevier: Academic Press, s. 84–94.
• Mead, Margaret. 2000. Tożsamość i kultura. Studium dystansu międzypokoleniowego. Tłum. J. Hołówka. Warszawa: WN PWN.
• Merskin, Debra L. 2014. Sexing the Media: How and Why We Do It. Oxford: Peter Lang.
• Nowak-Dziemianowicz, Mirosława. 2002. Doświadczenia rodzinne w narracjach. Interpretacje sensów i znaczeń. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Obuchowska, Irena i Andrzej Jaczewski. 2002. Rozwój erotyczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Pruszak, Tomasz Adam. 2014. Ziemiański savoir-vivre. Warszawa: Dom Wydawniczy PWN.
• Regenrus, Mark. 2005. Talking about Sex: Religion and Patterns of Parent-Child Communication about Sex and Contraception. „The Sociological Quarterly” 46: 81–107.
• Ribbens McCarthy, Jane i Rosalind Edwards. 2014. Key Concepts in Family Studies. Los Angeles, London, New Delhi, Singapore, Washington DC: Sage.
• Rubin, Gayle. 2011. Deviations. Durham & London: Duke University Press.
• Schutt, Russell K. 2006. Investigating the Social World. The Process and Practice of Research. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications.
• Scott, John i Gordon Marshall. 2009. A Dictionary of Sociology. Oxford: Oxford University Press.
• Senior, Jennifer. 2015. Dużo radości, mniej przyjemności. Paradoks współczesnego rodzicielstwa. Tłum. M. Hesko-Kołodzińska. Poznań: Media Rodzina.
• Silverman, David. 2008. Analiza danych jakościowych. Warszawa: WN PWN.
• Sztompka, Piotr. 2002. Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sztompka, Piotr. 2007. Zaufanie. Fundament społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sztompka, Piotr. 2016. Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Szukalski, Piotr. 2012. Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Tillmann, Klaus-Jürgen. 1996. Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie. Tłum. G. Bluszcz i B. Miracki. Warszawa: WN PWN.
• Tischner, Józef. 2000. Etyka solidarności. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Turnbull, Triece, Anna van Wersch i Paul van Schaik. 2008. A Review of Parental Involvement in Sex Education: The Role for Effective Communication in British Families. „Health Education Journal” 67(3): 182–195.
• Ward, Scott. 1974. Consumer Socialization. „Journal of Consumer Research” 1(2): 1–14.
• Wojtasik, Łukasz. 2014. Seksting wśród dzieci i młodzieży. „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 13(2): 79–98.
• Woody, Jane D., Amanda D. Randall i Henry J D’Souza. 2005. Mothers’ Efforts toward Their Children’s Sex Education: An exploratory study. „Journal of Family Studies” 11(1): 83–97.
• Treas, Judith i Thomas Alan Elliott. 2014. Sex, Family, and Social Change. W: J. Treas, J. Scott i M. Richards (red.). The Sociology of Families. Oxford: Wiley Blackwell, s. 527–546.
• Zelizer, Viviana A. 1985. Pricing the Priceless Child: The Changing Social Value of Children. New York: Basic Books.
• Zeller, Richard A. 1993. Focus Group Research on Sensitive Topics: Setting the Agenda without Setting the Agenda. W: D. L. Morgan (red.). Successful Focus Groups: Advancing the State of the Art. Newbury Park, CA: Sage, s. 167–183.
• Zimbardo, Philip G. i Nikita S. Coulombe. 2015. Gdzie ci mężczyźni? Tłum. M. Guzowska. Warszawa: WN PWN.