Komu podarować życie? Wokół kilku moralnych problemów związanych z pozyskiwaniem i dystrybucją narządów do przeszczepów

• Authors: Ferdynus Marcin

Title variants

EN

Who should be granted life? On several moral issues related to obtaining and distributing organs for transplantation.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ograniczone zasoby narządów w stosunku do oczekujących na przeszczep pacjentów sprawiają, że nie wszyscy chorzy otrzymują szansę na dłuższe życie. Z tej racji poszukuje się różnych sposobów pozyskiwania i dystrybucji organów. Nie ulega wątpliwości, że ogromną rolę w ich alokacji odgrywa przejrzystość kryteriów, za pomocą których rozstrzyga się o przyznaniu lub odmowie organów do transplantacji. Celem artykułu jest próba zastanowienia się nad tym, które kryteria mają ostatecznie decydować o kolejności dokonywania transplantacji, jak również nad tym, czy wobec braku wystarczającej ilości organów do przeszczepów można zaakceptować komercjalizację ludzkiego ciała.

EN

Limited resources of organs in comparison to the number of patients awaiting transplantation result in the fact that not all of the suffering people are given a chance to prolong their life. Therefore, various methods of obtaining and distributing organs are sought. Undoubtedly, an important role in allocation of organs is played by the clarity of criteria applied to decide whether these organs are or are not assigned for transplantation. The article attempts at considering what criteria should decide on the order of transplantation surgeries and whether commercialisation of the human body can be accepted due to a lack of sufficient number of organs available for transplantations.

Keywords

PL

transplantacje; alokacja organów; komercjalizacja ludzkiego ciała

EN

transplantation; allocation of organs; commercialisation of the human body

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu
• Journal: Studia Paradyskie
• Year: 2016
• Volume: 26
• Pages: 41-54

Contributors

author

Ferdynus Marcin

References

• Baum E., Wiertlewska-Bielarz J., Z czyjej perspektywy dyskutować o legalizacji handlu narządami?, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 82 (2012) z. 2, s. 141-150.
• Birnbacher D., Etyczne zagadnienia transplantacji, K. Sapkowski [tłum.], „Etyka” (1997) nr 30, s. 137-148.
• Chańska W., Nieszczęsny dar życia. Filozofia i etyka jakości życia w medycynie współ-czesnej, Wrocław 2009.
• Chyrowicz B., Natura jako norma w sporze o przyszłość ludzkiej kondycji. Materiały sesji naukowej zorganizowanej w Toruniu w dniach 7-8 listopada 2008 roku, [w:] J. Bagrowicz [red.], Dialogi o Bogu we współczesnej kulturze, Toruń 2009, s. 85-96.
• Chyrowicz B., Prawo do własności – prawo do daru. O sporze wokół pozyskiwania organów do transplantacji. Wprowadzenie, [w:] B. Chyrowicz [red.], Transplanta-cje: Spór o dar, Lublin 2011, s. 5-28.
• Chyrowicz B., Transplantologia wciąż kontrowersyjna, „Diametros” (2004) nr 1, s. 104-112.
• Ferdynus M., Przedłużanie ludzkiego życia w świetle transplantacji. Wokół kilku mo-ralnych kontrowersji, „Studia Paradyskie” 24 (2014), s. 113-126.
• Galewicz W., Medyczne i ekonomiczne kryteria gwarantowanej opieki zdrowotnej, [w:] K. Basińska, J. Halasza [red.], Etyka w medycynie – wczoraj i dziś. Wybrane zagad-nienia, Kraków 2014, s. 311-319.
• Ghods A. J., Savaj S., Iranian Model of Paid and Regulated Living-Unrelated Kidney Donation, „Clinical Journal of America Society of Nephrology” 6 (2006) z. 1, s. 1136-1145.
• Hope T., Savulescu J., Jak powinno się rozdzielać nie wystarczające środki medyczne?, [w:] A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Dylematy bioetyki, Łódź 2001, s. 199-226.
• http://www.poltransplant.org.pl/statystyka_2016.html (6.07.2016).
• Jęczmińska K., Czynniki motywujące do donacji organów, [w:] B. Dobrowolska, A. Pilewska-Kozak, I. Wrońska [red.], Bioetyka i praktyka medyczna. Wybrane zagad-nienia, Lublin 2011, s. 177-185.
• Jingwei A. He, Yu-Hung A. L., Ching L., Living Organ Transplantation Policy in Asia: Towards Adaptive Policy Changes, ,,Global Health Governance”, 3 (2010) z. 2, s. 1-14, http://www.ghgj.org/Living%20Organ%20Transpl. pdf (19.07.2016).
• Jonsen A. R., Bentham in a Box: Technology Assessment and Health Care Alloca-tion,,,The Journal of Law, Medicine, and Ethics” 14 (1986) z. 3-4, s. 172-174.
• Kamm F. M., Aggregation, Allocation Scare Resources, and Discrimination against the Disabled, [w:] F. M. Kamm [red.], Bioethical Prescriptions. To Create, End, Choose, and Improve Lives, Oxford 2013, s. 424-485.
• Kamm F. M., Morality, Mortality, vol. I: Death and Whom to Save from It, Oxford 1998.
• Kerstein S. J., Autonomy, Moral Constrains, and Markets in Kidneys, „Journal of Medi-cine and Philosophy” 34 (2009) z. 6, s. 573-585.
• Machinek M., Śmierć w dyspozycji człowieka. Wybrane problemy etyczne u kresu ludzkiego życia, Olsztyn 2004.
• Morciniec P., Komercjalizacja ciała – komercjalizacja organów. Perspektywa bio-etyczna, [w:] B. Chyrowicz [red.], Transplantacje: Spór o dar, Lublin 2011, s. 45-68.
• Nowacka M., Cztery sfery oddziaływania terapii transplantacyjnej: stan obecny i perspektywy, „Diametros” (2009) nr 19, s. 93-105.
• Nowacka M., Etyka transplantacji, [w:] J. Różyńska, W. Chańska [red.], Bioetyka, Warszawa 2013, s. 220-232.
• Payne J., Czy usługi medyczne mają być darem, czy towarem?, [w:] A. Alichniewicz, A. Szczęsna [red.], Dylematy bioetyki, Łódź 2001, s. 227-236.
• Ramsey P., Pacjent jest osobą, Warszawa 1977.
• Rowiński W., Etyczno-obyczajowe aspekty przeszczepiania narządów. Czy i w jakim stopniu wolno nam dostosować zasady etyczne dla zaspokojenia potrzeb pacjentów oczekujących na przeszczepienie narządu?, [w:] B. Chyrowicz [red.], Transplantacje. Spór o dar, Lublin 2011, s. 29-44.
• Schockenhoff E., Etyka życia. Podstawy i nowe wyzwania, K. Glombik [tłum.], Opole 2014.
• Sgreccia E., Personalist Bioethics. Foundations and Applications, Philadelphia 2012.
• Spaemann R., Szczęście a życzliwość. Esej o etyce, J. Merecki [tłum.], Lublin 1997.
• Szewczyk K., Bioetyka. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej, t. 2, Warszawa 2009.
• Wojtyła K., Miłość i Odpowiedzialność, Lublin 2001.
• Zargooshi J., Iranian Kidney Donors: Motivations and Relations with Recipients, „The Journal of Urology” 165 (2001) z. 2, s. 386-392, http://www.cofs.org/pdf/zargooshidonormotives.pdf (19.07.2016).
• Zimny T., Komercjalizacja ludzkiego ciała, [w:] J. Różyńska, W. Chańska [red.], Bio-etyka, Warszawa 2013, s. 233-247.