Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Journal

2019 | 48 | 1 | 79-90

Article title

Dysfunkcje prawej półkuli mózgu a deficyty językowe i komunikacyjne

Authors

Content

Title variants

EN
Right Hemisphere Cerebral Dysfunctions in Relation to Language and Communication Deficits

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Wbrew dawnym koncepcjom o dominacji lewej półkuli w regulacji czynności językowych, prawa półkula pełni istotną rolę w przetwarzaniu informacji lingwistycznych. Jej uszkodzenie doprowadza do specyficznych zaburzeń mowy, które w literaturze przedmiotu określa się mianem pragnozji. Objawy pragnozji dotyczą m.in. trudności w rozumieniu dowcipów językowych, zakłóceń w rozpoznawania relacji semantycznych, zaburzeń w percepcji i realizacji prozodycznych aspektów mowy. Zaburzenia językowe i towarzyszące im inne deficyty poznawcze ograniczają komunikacyjne sprawności osób z uszkodzeniami prawej półkuli. W artykule zaprezentowano objawy pragnozji na przykładzie opisu pięciu pacjentów z uszkodzeniami prawej półkuli mózgu.
EN
Contrary to earlier conceptions of the dominance of the left hemisphere in the regulation of language functions, the right hemisphere performs a significant role in processing language information. Damage to this hemisphere results in specific speech disorders termed as pragnosia in literature. Pragnosia symptoms include inter alia difficulties in understanding language jokes, dysfunctions in the perception and realization of prosodic aspects of speech. Language disorders and other concurrent cognitive deficits limit the communication skills of persons with right hemisphere damage. The article presents the symptoms of pragnosia exemplified by five patients with right hemisphere damage.

Journal

Year

Volume

48

Issue

1

Pages

79-90

Physical description

Dates

published
2020-08-30

Contributors

author
  • Uniwersytet Warszawski Zakład Logopedii i Emisji Głosu

References

  • Biela A., 1981, Psychologiczne podstawy wnioskowania przez analogię, Warszawa.
  • Brownell H., 2000, Right hemisphere contributions to understanding lexical connotation and metaphor, [w:] Language and the Brain: Representation and Processing, ed. Y. Grodzinsky, L.P. Shapiro, D. Swinney, San Diego, s. 185–201.
  • Code C., 1987, Language, aphasia, and the right hemisphere, Chichester.
  • Dryll E.M., 2014, Rozumienie metafor charakteryzujących ludzi – perspektywa rozwojowa, (praca doktorska: Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego), Warszawa, https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/1225/Ewa%20Dryll_Rozumienie%20metafor%20charakteryzuj%C4%85cych%20ludzi%20%E2%80%93%20perspektywa%20rozwojowa.pdf?sequence=1 (dostęp: 4.07.2019).
  • Ekman P., 1993, Facial expression and emotion, “American Psychologist”, 48 (4), s. 384–392.
  • Grabias S., 2019, Język w zachowaniach społecznych. Podstawy socjolingwistyki i logopedii, Lublin.
  • Gurański K., Słotwiński K., Podemski R., 2008, Prozodia mowy w niedokrwiennym udarze mózgu, „Udar Mózgu”, 10 (2), s. 96–103.
  • Heilman K.M., Bowers D., Speedie L., Coslett H.B., 1984, Comprehension of affective and nonaffective prosody, “Neurology”, 34, 917–921.
  • Herzyk A., 2009, Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej, Warszawa.
  • Jodzio K., 2001, Zaburzenia czytania i pisania u osób z uszkodzeniem prawej półkuli mózgu, „ Przegląd Psychologiczny”, z. 44, nr 4, s. 509–525.
  • Jodzio K., Harciarek M., 2005, Charakterystyka wybranych zaburzeń emocjonalnych po udarze prawej półkuli, „Roczniki Psychologiczne”, nr 2, s. 55–71.
  • Kaczmarek B.L.J., 1995, Mózgowa organizacja mowy, Lublin.
  • Kucharska-Pietura K., Klimkowski M., 2002, Kliniczne aspekty emocji w zdrowym i chorym mózgu, Kraków.
  • Kucharska-Pietura K., Klimkowski M., 2002a, Perception of facial affect in chronic schizophrenia and right brain damage, “Acta Neurobiologiae Experimentalis”, 62 (1), 33–43.
  • Lewicka T., Patalong-Ogiewa M., 2013, Pacjent z uszkodzeniem prawej półkuli w pracy logopedy, „Logopedia Silesiana”, 2, s. 73–83.
  • Łojek E., 2007, Podręcznik do Baterii Testów do Oceny Funkcji Językowych i Komunikacyjnych Prawej Półkuli Mózgu (RHLB-PL), Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa.
  • Łojek-Osiejuk E., 2003, Badania zaburzeń językowych po uszkodzeniu prawej półkuli mózgu, [w:] Diagnoza i terapia osób z afazją, red. A. Balejko, Białystok.
  • Monrad-Krohn G., 1947, Dysprosody or altered “melody of language”, “Brain”, 70, s. 405–415.
  • Osiejuk E., 1994, Problematyka dyskursu w neuropsychologii poznawczej, Warszawa.
  • Osiejuk E., 1994a, Procesy komunikacji językowej u osób z uszkodzoną prawą półkulą mózgu, [w:] Nie tylko afazja… O zaburzeniach językowych w demencji Alzheimera, demencji wielozawałowej i przy uszkodzeniach prawej półkuli mózgu, red. H. Marczewska, E. Osiejuk, Warszawa, s. 61–86.
  • Panasiuk J., 2008, Standard postępowania logopedycznego w pragnozji, „Logopedia”, 37, s. 279–296.
  • Panasiuk J., 2015, Postępowanie logopedyczne w przypadku pragnozji, [w:] Logopedia. Standardy postępowania, red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin, s. 721–753.
  • Pąchalska M., MacQueen B.D., 2002, Rozpad pragmatyki u chorych z uszkodzeniem prawej półkuli mózgu, [w:] Jakościowy opis w neuropsychologii, red. A. Herzyk, B. Daniluk, Lublin, s. 41–72.
  • Pell M.D., Baum S.R., 1997, Unilateral brain damage, prosodic comprehension deficits, and theacoustic cues to prosody, “Brain and Language”, 57, s. 195–214.
  • Rożek A., Larysz D., 2014, Zaburzenia czynności językowych w przypadku uszkodzeń prawopółkulowych na przykładzie pacjentów po udarach niedokrwiennych, „Logopedia Silesiana”, 3, s. 182–191.
  • Senderecka M., 2007, Różne punkty widzenia prawej i lewej półkuli mózgu, „Przegląd Psychologiczny”, 50 (2), s. 149–164.
  • Tompkins C.A., 1995, Right hemisphere communication disorders: theory and management, San Diego.
  • Winner E., Gardner H., 1977, The comprehension of metaphor in brain damaged patients, “Brain”, 100, s. 717–723.
  • Wojciechowska J., 2013, Pragnozja u chorego z uszkodzeniem prawej półkuli mózgu – studium przypadku, „Forum Logopedyczne”, 21, s. 130–137.
  • Wysocka M., 2012, Prozodia mowy w percepcji dzieci, Lublin.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-b62d4973-1f6d-4e5d-b9f8-493ecd1094c8
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.