ZNACZENIE GENERATYWNOŚCI W OSIĄGANIU DOROSŁOŚCI PRZEZ WSPÓŁCZESNEGO CZŁOWIEKA

• Authors: Wąsiński Arkadiusz

Title variants

EN

The significance of generativity in reaching adulthood by modern man

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Znaczenie potrzeby generatywności podkreślają psychologowie roz- wojowi, andragodzy i pedagodzy rodziny. Ujawnia się ona w różnych kontekstach, spośród których pierwszoplanowymi są rozwój osobowy człowieka dorosłego, budo- wanie trwałych relacji międzypokoleniowych, wypełnianie zadań opiekuńczo-wycho- wawczych wpisanych w rolę rodzica. W niniejszym artykule podjęto próbę zwrócenia uwagi na zestawienie znaczenia generatywności z dorosłością rozumianą za Barbarą Harwas-Napierałą jako spełnienie. Kluczem do spełnienia w dorosłości jest potrzeba generatywności, która biorąc pod uwagę jej całożyciowy charakter, staje się złożonym i trudnym do zrealizowania zadaniem rozwojowym współczesnego człowieka. Reflek- sja wokół tak zakreślonego zagadnienia ukazuje generatywność jako zmieniającą się w biegu życia potrzebę pod względem jej specyfiki, zakresu, poziomu zaangażowania opiekuńczego. Niemniej fundamentalną z punktu widzenia egzystencjalnego.

EN

The significance of the need for generativity has been emphasised by de- velopmental psychologists, andragogues and family pedagogues. It is revealed in dif- ferent contexts among which personal development of an adult, building stable inter- -generational relationships, fulfilling educational and guardianship tasks assigned to the role of a parent are the primary ones. The paper attempts juxtapose the significance of generativity with adulthood understood, according to Barbara Harwas-Napierała, as fulfillment. The key to this fulfillment is the need for generativity which, having in mind its lifelong character, becomes for a contemporary man a developmental chal- lenge that is complex and difficult to realize. Reflection upon the subject outlined in this way presents generativity as a need that changes during the course of life in its specificity, scope and level of care involvement. It is, however, fundamental from the existential point of view.

Keywords

PL

dorosłość; generatywność; zadanie rozwojowe; biograficzne ścieżki życia

EN

adulthood; generativity; developmental task; biographical; life pathways

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2015
• Issue: 1(72)
• Pages: 81-90

Contributors

author

Wąsiński Arkadiusz

• Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Korczaka w Warszawie Wydział Nauk Społeczno-Pedagogicznych w Katowicach

References

• Arnett J.J. (2000), Emerging Adulthood. A Theory of Development from the Late Teens through the Twenties. American Psychologist, No. 55 (5), pp. 469–480.
• Arnett J.J. (2006), Emerging adulthood: in Europe: a response to Bynner. Journal of Youth Studies, No. 9 (1), p. 111–123.
• Bauman Z. (2005), Raport o kondycji moralnej świata. „Tygodnik Powszechny”, nr 20, s. 4–5.
• Brygoła E. (2010), Zagrożona tożsamość, [w:] M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko (red.), Badania narracyjne w psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Psycho- logii i Kultury ENETEIA, s. 273.
• Brzezińska A., Czub T., Hejmanowski, S., Rękosiewicz M., Kaczan R., Piotrowski K. (2012), Uwarunkowania procesu kształtowania się tożsamości w okresie przejścia z adolescencji do dorosłości. Kultura i Edukacja, nr 3 (89)s. 27, 28.
• Brzezińska A., Kaczan R., Piotrowski K., Rękosiewicz M. (2011), Odroczona doro- słość: fakt czy artefakt? Nauka, nr 4, s. 67–107.
• Bynner J.M. (2005), Rethinking the youth phase of the life course: the case for emerging adulthood? Journal of Youth Studies, No. 8 (4), pp. 367–384.
• Cencini A., Manenti A. (2002), Psychologia a formacja. Struktura i dynamika, przekł. K. Kozak, Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 128.
• Dąbrowski Z. (2006), Pedagogika opiekuńcza w zarysie. T. 2. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, s. 84–86.
• Dubas E. (2012), Wartości uniwersalne w nieprzejrzystej współczesności. Z badań nad uniwersaliami – kontekst andragogiczny, [w:] J. Semków, J. Pazgan (red.), Świat wartości wobec wyzwań rzeczywistości ponowoczesnej,Legnica: PWSZ, s. 17–18.
• Frankl V.E. (2009), Człowiek w poszukiwaniu sensu. Głos nadziei z otchłani Holokaustu, przekł. A. Wolnicka, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, s. 166.
• Frankl V.E. (2010), Podstawy logoterapii, [w:] Wola sensu. Założenia i zastosowanie logo- terapii. Wydanie rozszerzone z nowym posłowiem autora. Przekł. A. Wolnicka, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, s. 29–30.
• Hartman D., Swartz T. (2007), The New adulthood? The transition to adulthood from the perspective of transitioning Young adults. Constructing Adulthood: Agency and Sub- jectivity in Adolescence and Adulthood in Life Course Research, No. 11, pp. 253–286.
• Harwas-Napierała B. (2012), Dorosłość jako spełnienie. Drogi i zagrożenia rozwoju czło- wieka w okresie dorosłości. Kraków: Wydawnictwo LIBRON, s. 66, 98.
• Jankowski K. (1983), Nie tylko dla rodziców. Warszawa: Nasza Księgarnia, s. 83–87.
• Kawula S. (2004), Mozaikowość i koloryt współczesnej rodziny, [w:] S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 376.
• Kawula S. (2004), Rodzina o skumulowanych czynnikach patogennych, [w:] S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki,
• Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 155–160.
• Lalak D. (2010), Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK, s. 394, 395.
• Manenti A. (2006), Żyć ideałami. Między sensem danym a nadanym. Przekł. J. Kochanowicz. Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 107–109.
• Matuszewska M. (1993), Zmiany rozwojowe młodych dorosłych w kontekście pełnienia społecznych ról rodzinnych. Kwartalnik Polskiej Psychologii Rozwojowej, nr 1, s. 49–58.
• Molgat M. (2007), Do transitions and social structures matter? How “emerging adults” define themselves as adults. Journal of Youth Studies, No. 10 (5), pp. 495–516.
• Oleś P. (2012), Psychologia człowieka dorosłego. Ciągłość – zmiana – integracja. Warsza- wa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 207–209.
• Reitzle M. (2007), The effects of work-and family-related transitions on young people’s perception of being adult. Journal of Vocational Behavior, No. 70, pp. 25–41.
• Semków J. (2012), Świat wartości uniwersalnych w potrzasku ponowoczesności, [w:] J. Semków, J. Pazgan (red.)Świat wartości wobec wyzwań rzeczywistości ponowoczesnej, Legnica: PWSZ, s. 27–30.
• Skibińska E.M. (2006), Mikroświaty kobiet. Relacje autobiograficzne. Warszawa: UW, s. 15–17.
• Straś-Romanowska M. (2008), Szanse i zagrożenia rozwoju człowieka we współczesnym świecie, [w:] M. Bogdanowicz i M. Lipowska (red.), Rodzinne, edukacyjne i psychologiczne wyznaczniki rozwoju, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 18, 21.
• Tyszkowa M. (1990), Rodzina, doświadczenie i rozwój jednostki. Paradygmat teoretyczny badań, [w:] M. Tyszkowa (red.), Rodzina a rozwój jednostki, Poznań: CPBP .09.02, s. 20–21; 29.
• Wąsiński (2011), Autokreacja w perspektywie narracji i biograficzności, [w:] E. Dubas i W. Świtalski (red.), Uczenie się z (własnej) biografii, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 38–40.
• Wojtyła K. (2000), Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. T. Styczeń, W. Chudy, J.W. Gałkowski, A. Rodziński, A. Szostek (red.), Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, s. 154.
• Zagórska W., Jelińska J., Surma M., Lipska A. (2012), Wydłużająca się droga do doro- słości. Warszawa: Wydawnictwo Kardynała Stefana Wyszyńskiego, s. 87–88, 90, 132.