Małopolska architektura drewniana w grafice artystycznej Dwudziestolecia (1918-1939)

• Authors: Michał Maksymiuk , Roman Marcinek

Title variants

EN

Wooden Architecture of Małopolska in the Graphic Arts of the Years 1918-1939

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Dominating the landscape of Małopolska over centuries, the wooden architecture was not deemed to be interesting for many years, although it was an indispensable element of the cultural landscape of the region. As late as in the 19th century, artists going out and searching for picturesque background for genre scenes noticed whitewash houses, round domes of orthodox churches and towers of Roman Catholic churches. Works discussing the topic of wooden architecture in the years 1918-1939 may be divided into two groups – works aiming at possibly close presentation of the reality and those where wooden architecture has been treated as a cultural framework for e.g. scenes presenting folk customs, but without any attempt to make buildings more individual. Wooden architecture had a strong influence on the works of Jan Kanty Gumowski, Józef Pieniążek, Janina Nowotnowa. Formally processed, it is present in the works of Józef Kluska-Stawowski, Tadeusz Kulisiewicz, Bogna Krasnodębska-Gardowska and others. More unrealistic, almost as an ideogram, it has been used in works of a wide range of artists whose master was Władysław Skoczylas. The topic of folk customs, and, as a consequence, of wooden architecture, was often used in the works of Stanisław Ostoja-Chrostowski, Jan Wojnarski or Edmund Bartłomiejczyk. Artists were most interested in Podhale, submontane areas and wooden architecture of the region, but other regions of Małopolska also had their admirers. In the interwar period, graphics lost their former documentary significance, but it does not mean that monument experts should loss their interested in them. It often presents a world which does not exist. It is also a proof of the interest in wooden architecture, its sophisticated and, at the same time, archaic form.

Keywords

PL

Małopolska; architektura drewniana; grafika

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2013
• Issue: 1-4
• Pages: 309-323

Dates

published

2013

Contributors

author

Michał Maksymiuk

• historyk, znawca grafiki polskiej XIX i XX wieku. Współwłaściciel Domu Aukcyjnego NAUTILUS w Krakowie, wyspecjalizowanego w grafice artystycznej. Autor licznych katalogów dotyczących tego tematu.

author

Roman Marcinek

• historyk, pracownik Narodowego Instytutu Dziedzictwa, oddziału w Krakowie. Autor wielu dokumentacji, artykułów i książek. Specjalizuje się w przemianach krajobrazu kulturowego oraz tematach związanych z dawną polską obyczajowością.

References

• Brosig A., Dzieła graficzne Wyczółkowskiego, Poznań 1932.
• Chojnacka B. (red.), Wielość w jedności. Drzeworyt polski po 1900 roku, Bydgoszcz 2009.
• Cieślewski syn T. (red.), Wystawa pośmiertna prac Władysława Skoczylasa, Kraków 1935.
• Czarnocka K., Półtora wieku grafiki polskiej, Warszawa 1962.
• Dienstl-Dąbrowa M., Grafika Janiny Nowotnowej, „Światowid” 1938, nr 17.
• Fuchs. E. (oprac.), Ze zbiorów Henryka Grohmana. Grafika i rzemiosło artystyczne, Łódź 1998.
• Grońska M., Grafika w książce, tece i albumie. Polskie wydawnictwa artystyczne i bibliofilskie z lat 1899-1945, Wrocław 1994.
• Grońska M., Tadeusz Cieślewski syn, Wrocław 1962.
• Grońska M., Władysław Skoczylas, Wrocław 1966.
• Houszka E., Kazimierz Sichulski. Katalog wystawy, Wrocław 1994.
• Jakimowicz I. (red.), Polska grafika współczesna 1900-1960. Katalog, Warszawa 1960.
• Jakimowicz I., Pięć wieków grafiki polskiej, Warszawa 1997.
• Jarmuł K., Grafika i rysunek polski 1800-1945. Katalog zbiorów Muzeum Śląskiego, Katowice 2006.
• Kossowska I., Narodziny polskiej grafiki artystycznej1897-1917, Kraków 2000.
• Krzysztofowicz-Kozakowska S., Sztuka Młodej Polski, Kraków 1999.
• Kucielska Z., Tobiaszowa Z., Malinowski Z., Grafika polska około roku 1900, Katalog wystawy MNK, Kraków 1968.
• Lewińska-Gwóźdź B., Jan Wojnarski, Pelplin 2000.
• Lwów dawny i dzisiejszy w grafice i fotografice. Wystawa w salonach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, (katalog wystawy; bez nazwisk redaktorów lub kustoszy), Lwów 1934.
• Manicka A., Bakos K., Dialog czarno na białym. Grafika polska i węgierska 1918-1939, Katalog wystawy MNW Warszawa-Budapeszt 2009.
• Milewska W., Zientara M., Sztuka Legionów Polskich i jej twórcy 1914-1918, Kraków 1999.
• Ozdoba-Kosierkiewicz W., Grafika polska. Katalog zbiorów. Muzeum Narodowe w Kielcach, Kraków 1986.
• Pietrzak A., Stanisław Ostoja-Chrostowski, Warszawa 2007.
• Radojewski M., Wystawa grafik Józefa Pankiewicza, Wrocław 1959.
• Szablowska A., Seńkiw M., Plakat polski ze zbiorów Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego we Lwowie, Warszawa 2009.
• Twarowska M., Leon Wyczółkowski, Warszawa 1973.
• Wielgut-Walczak J., Szczerski A., Szczurowa K., Plakat z krakowskiej ASP 1899-2003, Kraków 2004.
• Weiss R., Wojciech Weiss. Twórczość graficzna, Kraków 2006.
• Wellisz L., Wspomnienia i refleksje o moich zbiorach grafiki polskiej, Warszawa 1970.
• Wiercińska J., Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860-1914, Wrocław 1969.
• Żywicki J., Jana Gumowskiego motywy polskie – studium o tekach litograficznych, Lublin 2003.

Identifiers

ISSN

0029-8247