Czasownik emocji lubić w konstrukcjach konwersacyjnych dzieci przedszkolnych

• Authors: Brzdęk Ewa

Title variants

EN

The verb of emotions lubić in conversational constructions of preschool children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Praca poświęcona jest analizie konstrukcji konwersacyjnych z czasownikiem emocji lubić w dyskursie przedszkolnym. Zakres użycia konstrukcji w potocznym języku i tekście obejmuje m.in. funkcje wyrażania emocji, funkcje modalne i funkcje działania z perspektywy pragmalingwistycznej i kognitywnej (teorii aktów mowy, gramatyki konstrukcji). Opis sposobów wyrażania znaczenia wartości, włączania subiektywnego systemu wartości, formułowania sądów wartościujących na przykładzie konstrukcji z predykatem lubić dostarcza przede wszystkim informacji na temat doskonalącej się w wieku przedszkolnym kompetencji językowej i komunikacyjnej.

EN

The paper concerns the analysis of the conversational constructions with the verb of emotions lubić in preschool discourse. Some aspects of pragmalinguistic and cognitive theory provide tools to characterize the ways in which children use constructions in the colloquial language and text. Our analysis is focused in particular on the sense of value and the process of creation of sentences with valuating constructions. We also provide information on the development of communicative competence of children.

Keywords

PL

predykat uczuć; konstrukcja konwersacyjna; umiejętności konwersacyjne dzieci przedszkolnych; wartościowanie emocjonalne; kompetencja komunikacyjna

EN

predicate of feelings; conversational construction; conversational skills of preschool children; emotional valuation; communicative competence

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2015
• Issue: 29
• Pages: 283-299

Dates

published

2015

Contributors

author

Brzdęk Ewa

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Kraków

References

• Awdiejew A., Habrajska G. 2006: Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, t. 2, Łask: Oficyna Wydawnicza LEKSEM.
• Awdiejew A. 2007: Gramatyka interakcji werbalnej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bartnicka B. 1982: Funkcje semantyczno-składniowe bezokolicznika we współczesnej polszczyźnie, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN.
• Bokus B. 1991: Tworzenie opowiadań przez dzieci, Kielce: Wydawnictwo Energeia.
• Boniecka B. 1992: Akty działania a akty mowy na materiałach wypowiedzi dziecięcych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Brzdęk E. 2014: Transakcyjny wymiar komunikacji. Umiejętność rozmowy u dzieci ze specjalnymi potrzebami komunikacyjnymi — fundamentalną wartością życia rodziny, [w:] J. Zielińska, K. Plutecka (red.), Rodzina dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przestrzeni społecznej, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica III, Kraków:Wydawnictwo Naukowe UP, 23–35.
• Dąbrowska E. 1997: Cognitive semantics and the Polish dative, Berlin–New York: Mouton de Gruyter.
• Goldberg A.E. 1995: Constructions. A construction Grammar Approach to Argument Structure, Chicago: University of Chicago Press.
• Goldberg A.E. 2003, Constructions: a new theoretical approach to language, Trends in Cognitive Sciences 5, 219–224.
• Goldberg A.E. 2006: Constructions at work. The nature of generalization in language, Oxford: Oxford University Press.
• Grzesiuk A. 1995: Składnia wypowiedzi emocjonalnych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kay P. 1997: Words and the Grammar of Context, Stanford, Ca: CSLI Publications.
• Kay P. 2002: An Informal Sketch of a Formal Architecture for Construction Grammar, Grammars 5, 1–19.
• Kurcz I., Okuniewska (red.) 2011: Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka, Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
• Labocha J. 2008: Tekst, wypowiedź, dyskurs w procesie komunikacji językowej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Nęcki Z. 2000: Komunikacja międzyludzka, Kraków: Antykwa.
• Ninio A., Snow C. 2007: Dzieci jako rozmówcy, [w:] B. Bokus, G.W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka, Gdańsk: GWP, 310–334.
• Nowakowska-Kempna I. 1986: Konstrukcje zdaniowe z leksykalnymi wykładnikami predykatów uczuć, Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Nowakowska-Kempna I. 1995: Konceptualizacja uczuć w języku polskim, Warszawa: WSP.
• Ożdżyński J. 1995: Perspektywa kognitywna w badaniach nad językiem dzieci i młodzieży, [w:] J. Ożdżyński, T. Rittel (red.), Językowy obraz świata dzieci i młodzieży, Kraków: WSP, 32–65.
• Rancew - Sikora D. 2007: Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych, Warszawa: Wydawnictwo Trio.
• Rudzka-Ostyn B. 2000: Z rozważań nad kategorią przypadka, tł., red. nauk. E. Tabakowska, Kraków: Universitas.
• Rzeźnicka - Krupa J. 2000: Miejsce i rola komunikacji alternatywnej i wspomaganej w systemie kształcenia polskich logopedów, [w:] E. Łuczyński (red.), Kształcenie logopedyczne. Cele i formy, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 68–73.
• Shugar G.W. 1997: Dyskurs dziecięcy. Początki i źródła rozwoju, [w:] J. Ożdżyński, T. Rittel (red.), Dyskurs edukacyjny, Kraków: Edukacja, 11–19.
• Smyczek A. 2004: Pytania o świat, [w:] Grycman M., Smyczek A. (red.), Wiem czego chcę! Doświadczenia polskich terapeutów i użytkowników wspomagających sposobów porozumiewania się (AAC), Kraków: Stowarzyszenie „Mówić bez słów”, 45–57.
• Szymańska I., Śpiewak G. 2006: Gramatyka konstrukcji — założenia teoretyczne i pytania metodologiczne, [w:] P. Stelmaszczyk (red), Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 174–195.
• von Tetzchner S., Martinsen H. 2002: Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się,Warszawa: Stowarzyszenie „Mówić bez Słów”.
• Tomasello M. 1998: The Returm of Constructions, Journal of Child Language 25, 431–442.
• Tomasello M. 2003: Czy małe dzieci posiadają składniową kompetencję osób dorosłych? [w:] E. Dąbrowska, W. Kubiński (red.), Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego, Kraków: Universitas, 144–222.
• Tomasello M. 2007: Społeczno-pragmatyczna teoria uczenia się słów, [w:] B. Bokus, G.W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka, Gdańsk: GWP, 211–225.
• Warchala J. 1991: Dialog potoczny a tekst, Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Wierzbicka A. 1971: Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Żydek - Bednarczuk U. 1994: Struktura tekstu rozmowy potocznej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.29.17