Zjazdy (Konferencje) biskupów polskich w okresie międzywojennym

• Authors: Pietrzykowski Jan Konstanty

Title variants

EN

Polish Bishops’ Conventions (Conferences) in the Interwar Period

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Konferencja Episkopatu Polski obejmowała biskupów wszystkich trzech obrządków, którzy łącznie wykonywali swoje funkcje duszpasterskie. Uchwały zjazdów nie posiadały charakteru prawa partykularnego, tylko biskupi mogli je wprowadzać w swoich diecezjach. Konferencjom przewodniczyli prymasi polscy lub najstarsi hierarchicznie biskupi. Przełomowe znaczenie dla organizacji zjazdów miały spotkania w Gnieźnie w roku 1919 i 1928. Organem wykonawczym Konferencji Biskupów był Komitet Biskupów, a od roku 1928 Komisja Prawna. Celem usprawnienia pracy kolegialnej powoływano komisje episkopatu, początkowo przeważnie do załatwienia jakiejś sprawy, a po 1928 roku miały one charakter stały. W okresie międzywojennym odbyło się 38 Konferencji Episkopatu Polski, w tym 16 nadzwyczajnych.

EN

Polish Episcopal Conference involved the bishops of all three rites who jointly served their pastoral functions. The resolutions of the conventions did not have the character of particular law, only bishops could implement them in their dioceses. The conferences were headed by primates of Poland or the bishops with the hierarchically highest ranks. The meetings in Gniezno in 1919 and 1928 were the landmarks in the organisation of conventions. The executive body of Bishops’ Conferences was the Committee of Bishops and, since 1928, the Commission of Law. In order to improve collective work, special episcopal commissions were constituted. Initially, their aim was to deal with a given issue, yet after 1928 they were established as permanent bodies. 38 Polish Episcopal Conferences, including 16 extraordinary ones, took place in the interwar period.

Keywords

PL

Zjazdy biskupów; Konferencje Episkopatu; Kościół w Polsce; okres międzywojenny

EN

Bishops' Conventions; Episcopal Conferences; Church in Poland; interwar period

• Publisher: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
• Journal: Seminare. Poszukiwania naukowe
• Year: 2020
• Volume: 41
• Issue: 1
• Pages: 119-128

Dates

printed

2020-03-31

Contributors

author

Pietrzykowski Jan Konstanty

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Archiwum Diecezjalne Siedleckie w Siedlcach – ADS, Akta ogólne Konferencji Biskupów.
• Sygn. K III nr 35, Protokoły Zjazdów Biskupów 1919-1939 – PZB.
• Sygn. K III nr 35, Protokoły z posiedzeń Komitetu Biskupów 1924-1925 – PKB.
• Acta Nuntiaturae Poloniae. Achilles Ratti (1918-1921), t. 57, vol. 1, red. Stanisław Wilk. 1995. Romae: Institutum Historicum Polonicum Fundatio Lanckoroński.
• Codex Iuris Canonici. 1974. Typis Polyglota Vaticana.
• I Diari di Achille Ratti i Visitatore Apostolico in Polonia (1918-1919), red. Sergio Pagano, Gianni Venditti. 2013. Cittá del Vaticano.
• Kakowski, Aleksander. 2000. Z niewoli do niepodległości. Pamiętniki. Kraków: Platan.
• Pierwszy Synod Plenarny w Rzeczypospolitej. 1936. Warszawa (drukowano jako manuskrypt).
• Opracowania:
• Brudzisz, Marian. 1985. Czarnecki Mikołaj bp. W: Encyklopedia Katolicka, red. Romuald Łukaszyk, t. 3, 757. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Fąka, Marian. 1977. Kwestia prymasostwa w okresie arcybiskupich rządów kardynała Edmunda Dalbora (1915-1926). Prawo Kanoniczne, 1-2, 101-123; 3-4, 109-129.
• Hemperek, Piotr. 1970. Stanowisko prawne konferencji biskupów, Prawo Kanoniczne, 1-2, 21-43.
• Hemperek, Piotr. 1977. Konferencje biskupów metropolii warszawskiej (1906-1925). Roczniki Teologiczno-Kanoniczne, 5, 45-58.
• Hospes, 1927. Konferencje episkopatu prowincji warszawskiej (1906-1918). Ateneum kapłańskie, 20, 109-126.
• Jezusek, Wacław. 1971. Jak doszło do pierwszego spotkania episkopatu polskiego w Warszawie. Prawo Kanoniczne, 3-4, 331-333.
• Karbownik, Henryk. 1991. Wkład abpa Antoniego Juliana Nowowiejskiego w prace konferencji biskupów polskich w latach 1909-1939. W: Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski (1908-1941) w pięćdziesiątą rocznicę męczeńskiej śmierci, red. Andrzej Suski, Wojciech Góralski i Tadeusz Żebrowski, 235-254. Płock: Płockie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Kosiński, Stanisław. 1974. Schemat biograficzny kard. Augusta Hlonda, prymasa Polski 1881-1948. Nasza Przeszłość, 42, 9-24.
• Kozyrska, Antonina. 2004. Arcybiskup Edward Ropp. Życie i działalność. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Krasocki, Krzysztof. 1996. Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati.
• Kumor, Bolesław. 1980. Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej (1772-1918). Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
• Mysłek, Wiesław. 1966. Kościół katolicki w Polsce w latach 1918-1939 (Zarys historyczny). Warszawa: Książka i Wiedza.
• Padacz, Władysław. 1970. Pierwsza Konferencja Episkopatu Polskiego. Homo Dei, 4, 310-312.
• Pest, Czesław. 2004. Kardynał Edmund Dalbor (1869-1926). Pierwszy prymas Polski odrodzonej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Pietrzykowski, Jan. 1982. Konferencje Episkopatu Polski w latach 1919-1939. Lublin (mps, Biblioteka WSD Ląd).
• Rosowski, Witalij. 2008. Dzieje rzymskokatolickiej diecezji kamienieckiej w latach 1918-1941. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sołtyszewski, Stefan. 1967. Konferencje biskupów. Prawo Kanoniczne, 3-4, 29-44.
• Sztafrowski, Edward. 1984. Konferencje Biskupie (studium historyczno-kanoniczne). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Wilk, Stanisław. 1988. Funkcja prymasa Polski w II Rzeczypospolitej. Studia Theologica Varsaviensia, 26, 161-188.
• Wilk, Stanisław. 1992. Episkopat Kościoła Katolickiego w Polsce w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
• Włodarczyk, Tadeusz. 19862. Konkordaty. Zarys historii ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku, t. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wolny, Jerzy. 1986. Arcybiskup Adam Stefan Sapieha o zadaniach episkopatu i biskupa. W: Księga Sapieżyńska, red. Jerzy Wolny, t. 2, 59-69. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.

Identifiers

DOI

10.21852/sem.2020.1.09