PL
Celem artykułu jest określenie wzajemnych relacji pomiędzy mediacją a postępowaniem sądowym, a także udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy działalność pozasądowych podmiotów w ramach mediacji należy zaliczyć do wymiaru sprawiedliwości i realizuje konstytucyjne prawo do sądu. Przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że zarówno sądowy wymiar sprawiedliwości, jak i mediację należy uznać za komplementarne sposoby rozwiązywania sporów, chociaż pierwszemu z nich na gruncie Konstytucji przyznaje się prymat m.in. ze względu na fakt, że ugody mediacyjne podlegają zatwierdzeniu przez sąd oraz nie wszystkie rodzaje sporów mogą być rozwiązane w drodze mediacji. Mediacja nie mieści się w wąskim rozumieniu wymiaru sprawiedliwości, a także nie wypełnia prawa do sądu, ale jest objęta szerokim rozumieniem wymiaru sprawiedliwości i tym samym jej istnienie w świetle obowiązujących przepisów nie narusza pozycji ani zasad funkcjonowania sądowego wymiaru sprawiedliwości. Sytuacja ta może się jednak zmienić, jeśli wejdzie w życie planowana przez ustawodawcę mediacja obligatoryjna w sprawach o rozwód i separację.
EN
The main purpose of the article is to determine the mutual relations between mediation and court proceedings, as well as to answer the question whether mediation services provided by out-of-court entities should be considered as a part of the justice system and fulfill the constitutional right to court. The conducted research leads to the conclusion that both the judiciary and mediation should be considered as complementary methods of dispute resolution, although the first of them is granted primacy under the Polish Constitution i.a. due to the fact that mediation settlements are subject to court approval and not all types of disputes can be resolved bindingly in mediation. Mediation does not belong sensu sticto to the definition of the judiciary and does not fulfill the right to justice but may be included in a broad understanding of the judiciary and therefore its existence according to current regulations does not violate the position and rules of functioning of the judicial system. However, this situation can easily change, if the mandatory mediation planned by the legislator in divorce and legal separation cases comes into force.