Dominikanie krakowscy w księgach święceń biskupów poznańskich

• Authors: Kaczmarek Krzysztof

Title variants

EN

Kraków Dominicans in the accounts of ordinations of bishops of Poznań

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W badaniach prozopograficznych nad średniowiecznym i nowożytnym duchowieństwem istotną rolę zajmują analizy zawartości wykazów i ksiąg święceń. Lektura tych materiałów daje możliwość odtworzenia procesu formacji kleru w drodze przyjmowania kolejnych stopni święceń niższych oraz wyższych. Materiały te zachowują swe znaczenie także w badaniach nad duchownymi wywodzącymi się ze środowisk zakonnych, zwłaszcza mendykanckich – z tego względu, iż to właśnie bracia ze wspólnot żebraczych szczególnie często stawali do święceń z uwagi na podejmowane zadania duszpasterskie. Studia nad święceniami dominikanów z klasztoru św. Trójcy koncentrowały się dotąd na analizach zawartości ksiąg święceń prowadzonych w kręgu biskupów krakowskich (badania ks. J. Szczepaniaka), jednak wstępna kwerenda przeprowadzona w aktach biskupów innych diecezji pokazała, że część z nich zawiera ważne dane obrazujące przygotowanie do pracy duszpasterskiej braci z krakowskiego klasztoru Braci Kaznodziejów. Użyteczność w takich badaniach zachowują także księgi biskupów poznańskich z przełomu XVI i XVII wieku. Przeprowadzona w nich kwerenda pozwoliła na sporządzenie wykazu 9 zakonników z konwentu św. Trójcy, którzy w latach 1597–1628 przyjęli z rąk poznańskich sufraganów święcenia subdiakonatu, diakonatu i prezbiteratu.

EN

The analysis of inventories and accounts of ordinations occupies a prominent role in the prosopographical study on medieval and modern clergy. The reading of these materials makes it possible to reproduce the process of formation of the clergy through taking further ranks in minor and major holy orders. These materials are also important in the study of the clergy derived from religious communities, especially from Mendicant orders – due to the fact it was friars from Mendicant orders who often took holy orders because of the pastoral tasks they undertook. Studies on the ordination of the Dominicans from the Monastery of St. Trinity have so far focused on the analysis of the accounts of ordinations kept by the bishops of Kraków (research by Father J. Szczepaniak), but the initial query performed in the files of bishops from other dioceses showed that some of them contained important data reflecting preparations for pastoral work of brothers from the Krakow monastery of the Order of Preachers. The accounts of ordinations, kept by the bishops of Poznań from the turn of the 16th and 17th centuries, are of significant help in such kind of research. A query carried out on these accounts made it possible to draw up a list of nine monks from the monastery of St. Trinity, who in the years 1597–1628 were ordained subdeacons, deacons and presbyters by the Poznań suffragan bishops.

Keywords

PL

Dominikanie krakowscy; księgi święceń; biskupi poznańscy

EN

Kraków Dominicans; accounts of ordinations; bishops of Poznań

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Folia Historica Cracoviensia
• Year: 2013
• Volume: 19
• Pages: 59–72

Dates

published

2013-12-31

Contributors

author

Kaczmarek Krzysztof

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• S. Barącz, Kościół i klasztor dominikanów w Krakowie. Poznań 1888.
• K. Fokt, Szlacheccy dobrodzieje krakowskich dominikanów od połowy XIV wieku do 1462. „Nasza Przeszłość” T. 95: 2001, s. 105–134.
• H. Gapski, Profesi dominikańscy konwentu krakowskiego w latach 1509–1650 (na podstawie księgi profesji). W: Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222–1972. T. 1. Pod red. J. Kłoczowskiego. Warszawa 1975, s. 647–686.
• A. Gąsiorowski, Święcenia w diecezji kujawskiej na przełomie XV i XVI wieku. „Roczniki Historyczne” R. 67: 2001, s. 82.
• K. Kaczmarek, Święcenia zakonników w diecezji płockiej w I połowie XVI wieku. „Roczniki Historyczne” R. 77: 2011, s. 128.
• K. Kaczmarek, Zakonnicy na wykazach święconych z księgi arcybiskupa gnieźnieńskiego Zbigniewa Oleśnickiego (1482–1493). W: Wielkopolska – Polska – Czechy. Studia z dziejów średniowiecza ofirowane Profesorowi Bronisławowi Nowackiemu. Pod red. Z. Górczaka, J. Jaskulskiego. Poznań 2009, s. 305.
• P. Kras, Działalność inkwizycyjna dominikanów krakowskich w średniowieczu. W: Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie. T. 4: Mendykanci w średniowiecznym Krakowie. Pod red. K. Ożoga, T. Gałuszki, A. Zajchowskiej. Kraków 2008, s. 383–406.
• J. Kłoczowski, Klasztor w Krakowie w polskiej prowincji dominikańskiej w XIII–XVI wieku. W: Cracovia – Poloniae – Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofirowane Jerzemu Wyrozumskiemu w 65. rocznicę urodzin i 40-lecie pracy naukowej. Pod red. W. Bukowskiego [i in.]. Kraków 1995, s. 39–46.
• Z. Kozłowska, Założenie klasztoru OO. Dominikanów w Krakowie. „Rocznik Krakowski” T. 20: 1926, s. 15–19.
• W. Kwiatkowski, Zachowane odpisy dokumentów i akt Archiwum Prymasów Polski. AK R. 40: 1948, t. 48, s. 384–387.
• W. Kwiatkowski, Archiwum prymasów Polski od XV wieku. „Ateneum Kapłańskie” (dalej: AK) R. 39: 1947, t. 46, s. 297–301.
• W. Kujawski, Duchowieństwo. W: Dzieje diecezji kujawskiej. T. 1. Średniowiecze. Pod red. A. Radzimińskiego. Włocławek 2008, s. 89.
• Z. Mazur, K. Zawadzka, Bibliografia dominikańska. Kraków–Wrocław 1998 (mps).
• M. Miławicki, Kształtowanie się własności ziemskiej klasztoru dominikanów w Krakowie w okresie przedrozbiorowym. W: Inter oeconomiam coelestem et terrenam. Mendykanci a zagadnienia ekonomiczne. Pod red. W. Długokęckiego [i in.]. Kraków 2011, s. 277–301.
• S. Olczak, Benedyktyni w poznańskich księgach święceń z przełomu XVI i XVII wieku. RH T. 35: 1987, z. 2, s. 391–399.
• S. K. Olczak, Dominikanie w poznańskich księgach święceń z lat 1588–1619. „Roczniki Humanistyczne” (dalej: RH) T. 34: 1986, z. 2, s. 381.
• S. K. Olczak, Jezuici otrzymujący święcenia z rąk biskupów poznańskich na przełomie XVI/XVII w. RH T. 31: 1983, z. 2, s. 85–104.
• S. K. Olczak, Paulini w poznańskiej księdze święceń z przełomu XVI i XVII wieku. „Studia Claromontana” T. 5: 1984, s. 489–492.
• S. K. Olczak, Poznańskie księgi święceń jako źródło do badań nad cystersami. W: Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce i ich europejskie związki. Pod red. J. Strzelczyka. Poznań 1987, s. 489–499.
• E. Piwowarczyk, Legaty na kościół i klasztor oo. Dominikanów w Krakowie (XIV–XV w.). Przyczynek do badań nad pobożnością miejską. W: Mendykanci w średniowiecznym Krakowie. Pod red. K. Ożoga, T. Gałuszki, A. Zajchowskiej. Kraków 2008, s. 485–503.
• H. Rybus, Kilka uwag o zniszczonych aktach arcybiskupów gnieźnieńskich i o nieznanym życiorysie Piotra Gamrata. „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” T. 2: 1961, s. 303–316.
• M. Sumowski, Duchowni diecezjalni w średniowiecznym Toruniu. Studium prozopografizne. Toruń 2012, s. 15.
• J. Szczepaniak, Dominikanie w XVII-wiecznych krakowskich wykazach święceń. W: Historicus Polonus – Hungarus. Księga pamiątkowa ofirowana Ojcu Józefowi Puciłowskiemu OP w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Pod red. T. Gałuszki [i in.]. Kraków 2012, s. 583–631.
• M. Szyma, Kościół i klasztor dominikanów w Krakowie. Architektura zespołu klasztornego do lat dwudziestych XIV wieku. Kraków 2004.
• W. Szymborski, Źródła do historii dominikańskiego studium generale w Krakowie w epoce nowożytnej. „Folia Historica Cracoviensia” Vol. 18: 2012, s. 202–203.
• M. Zdanek, Dochody dominikanów krakowskich w 1. połowie XVI wieku. W: Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie. T. 9: Inter oeconomiam coelestem et terrenam. Mendykanci a zagadnienia ekonomiczne. Pod red. W. Długokęckiego [i in.]. Kraków 2011, s. 260–276.
• M. Zdanek, Kupno renty w gospodarce krakowskiego klasztoru dominikanów w XV i na początku XVI w. W: Mendykanci w średniowiecznym Krakowie. Pod red. K. Ożoga, T. Gałuszki, A. Zajchowskiej. Kraków 2008, s. 505–531.
• A. Zajchowska, Między uniwersytetem a zakonem. Biografi i spuścizna pisarska dominikanina Jana z Ząbkowic (†1446). Warszawa 2013.
• M. Zdanek, Szkoły i studia dominikanów krakowskich w średniowieczu. Warszawa 2005.
• K. Fokt, Szlacheccy dobrodzieje krakowskich dominikanów od połowy XIV wieku do 1462. „Nasza Przeszłość” T. 95: 2001, s. 105–134. - Nasza Przeszłość
• K. Kaczmarek, Zakonnicy na wykazach święconych z księgi arcybiskupa gnieźnieńskiego Zbigniewa Oleśnickiego (1482–1493). W: Wielkopolska – Polska – Czechy. Studia z dziejów średniowiecza ofirowane Profesorowi Bronisławowi Nowackiemu. Pod red. Z. Górczaka, J. Jaskulskiego. Poznań 2009, s. 305. - Studia z dziejów średniowiecza
• J. Kłoczowski, Klasztor w Krakowie w polskiej prowincji dominikańskiej w XIII–XVI wieku. W: Cracovia – Poloniae – Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofirowane Jerzemu Wyrozumskiemu w 65. rocznicę urodzin i 40-lecie pracy naukowej. Pod red. W. Bukowskiego [i in.]. Kraków 1995, s. 39–46. - Studia z dziejów średniowiecza
• H. Rybus, Kilka uwag o zniszczonych aktach arcybiskupów gnieźnieńskich i o nieznanym życiorysie Piotra Gamrata. „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” T. 2: 1961, s. 303–316. - Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne
• W. Szymborski, Źródła do historii dominikańskiego studium generale w Krakowie w epoce nowożytnej. „Folia Historica Cracoviensia” Vol. 18: 2012, s. 202–203. - Folia Historica Cracoviensia

Identifiers

ISSN

0867-8294

DOI

10.15633/fhc.231

URI

http://czasopisma.upjp2.edu.pl/foliahistoricacracoviensia/article/view/231/159