Lokalne władze partyjno-państwowe wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1956-1989. Zarys problematyki

• Authors: Konrad Słowiński

Title variants

EN

Local Authorities Party-State to the Catholic University of Lublin in the Years 1956-1989. Outline of the Problem

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Głównym celem niniejszego artykułu jest omówienie polityki lokalnych władz partyjno-państwowych wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1956-1989. KUL, jako uczelnia prywatna, niezależna od wpływów komunistów, stojąca po drugiej stronie barykady, jako instytucja wroga ideologicznie, po reaktywowaniu działalności w 1944 r. z góry skazana była na różnego rodzaju represje ze strony nowych władz, a w jakimś momencie nawet i na próbę likwidacji. Po krótkim okresie odwilży, jaka nastała po 1956 r., lokalne władze zaczęły osłabiać, a nawet paraliżować funkcjonowanie uczelni. Zamykano świeckie kierunki studiów, nakładano finansowe obciążenia, blokowano nominacje kadry naukowej. Jednak zamierzenia lokalnych władz partyjnych nie zawsze szły w parze z decyzjami zapadającymi w Warszawie. Władze centralne bowiem nie były do końca przekonane do ostatecznych środków względem KUL-u. Mimo wrogiej polityki lokalnych władz partyjnych uniwersytetowi udało się nie tylko przetrwać w tym trudnym okresie, ale także podejmować działania umożliwiające jego rozwój.

EN

The main purpose of this article is to discuss the policy of the local authorities party-state failure to Catholic University of Lublin in the years 1956-1989. Catholic University of Lublin as a university private, independent from the influence of the communists, standing on the other side of the barricades as the institution of the enemy ideologically the reactivation of operations in 1944 It was doomed from the new authorities for various types of repression and at some point even the test liquidation. After a short period of peace which started after 1956., the local authorities have begun to take decisive steps aimed at weakening in the longer term even paralyze the functioning of the university. It was planned to achieve this among others, by closing the secular fields of study, getting rid of financial resources or blocking the appointment of academic staff. However, the intentions of the local party authorities do not always go hand in hand with the decisions by the falling in Warsaw. The central authorities because they were not convinced until the end to make its policy in relation to the Catholic University of Lublin reach for definitive measures, ignoring the suggestions from relevant in this regard with the lower levels of the party apparatus. In spite of the hostile policy of the local party authorities university has managed to not only survive in this difficult period but also over time to take action to enable its progressive development.

Keywords

PL

Polska Rzeczpospolita Ludowa; Katolicki Uniwersytet Lubelski; lubelskie władze partyjno-państwowe; szkolnictwo wyższe; Kościół katolicki

EN

Polish People’s Republic; Catholic University of Lublin; Lublin authorities of the partystate; higher education; Catholic Church

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2018
• Volume: 66
• Issue: 2: Historia. Zeszyt specjalny
• Pages: 99-114

Contributors

author

Konrad Słowiński

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Choma-Jusińska M., Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975-1980, Warszawa–Lublin 2009. Chruszczewski A., Organizacje akademickie KUL w latach 1944-1968, cz. 1, „Więź” 1968, nr 9, s. 141-149.
• Gałaszewska-Chilczuk D., Polityka państwa wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1944-1968, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2006, nr 2(10), s. 39-48.
• Gałaszewska-Chilczuk D., „Wrogie” uniwersytety. Polityka państwa komunistycznego wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (1944-1968), Warszawa 2013.
• Jabłońska-Deptuła E., Gawrysiakowa J., „Solidarność” na KUL-u, w: Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. M. Rusecki, Lublin 1994, s. 773-781.
• Jaroszyński P., KUL w czasach PRL-u – karta z historii, „Człowiek w Kulturze” 2010, nr 21, s. 99-112.
• Karolewicz G., Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Dzieje, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. 90 lat istnienia, red. G. Kramarek, E. Ziemann, Lublin 2008, s. 9-39.
• Krupski J., Od ZSP do SZSP, http://www.tnn.pl/himow_fragment.php?idhr=4511.
• Libionka D., Lubelszczyzna, w: Milenium czy Tysiąclecie, red. B. Noszczak, Warszawa 2006, s. 151-171.
• Main I., Trudne świętowanie. Konflikty wokół obchodów świąt państwowych i kościelnych w Lublinie (1944-1989), Warszawa 2004.
• Misiurek J., Instytut Wyższej Kultury Religijnej, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.
• 90 lat istnienia, red. G. Kramarek, E. Ziemann, Lublin 2008, s. 151-153.
• Pawlicka K., Polityka władz wobec Kościoła katolickiego (grudzień 1970 – październik 1978), Warszawa 2004.
• Sobieraj M., Między oporem a lojalnością. Działania SB wobec KUL na przykładzie rozpracowania prof. Jerzego Kłoczowskiego, oprac. dokumentów M. Mroczek, Lublin 2015.
• Szumił H., Ksiądz Wincenty Granat – rektor KUL-u w latach 1965-1970, w: Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. M. Rusecki, Lublin 1994, s. 59-66.
• Ziółek J., Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1944-1992, w: Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. M. Rusecki, Lublin 1994, s. 31-55.
• Ziółek J., Osiągnięcia naukowe humanistyki KUL w ciągu 80 lat istnienia, w: Nauka i wiara. 80 lat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. A. Szostek, Lublin 1999, s. 89-122.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2018.66.2s-5