Działania wobec Attachatu Wojskowego przy Poselstwie RP w Moskwie w początkach jego funkcjonowania jako egzemplifikacja kontrwywiadowczego modus operandi stosowanego przez służby rosyjskie.

• Authors: Świerczek Marek

Title variants

PL

Soviet CI activities against the Military Attaché of the Polish Republic in Moscow at the beginning of its functioning in the early twenties as an exemplification of the Russian counter-espionage modus operandi.

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Autor artykułu analizuje modus operandi sowieckiego GPU w zakresie operacji dezinformacyjnych prowadzonych wobec placówek wywiadowczych na przykładzie polskich służb ulokowanych na terytorium Rosji Sowieckiej w pierwszej połowie lat 20. XX w. Autor wysunął tezę, że sowieckie służby dzięki zastosowanym metodom operacyjnym zdołały całkowicie przejąć kontrolę nad źródłami informacji polskiego wywiadu. Mechanizm takich operacji wytworzony przez Sowietów, w powiązaniu z błędami popełnionymi przez Oddział II SG WP, odcinał polski wywiad od prawdziwych informacji, a jednocześnie umożliwiał podsuwanie im podwójnej agentury i kontrolowanie kanałów informacji płynących z ZSRR na Zachód. Autor analizuje konkretne przypadki historyczne, aby udowodnić tezę o kompleksowości operacji prowadzonej przez sowiecki kontrwywiad, mającej na celu dezinformację o charakterze strategicznym, i na ich podstawie pokusił się o odtworzenie metodyki stosowanej przez sowieckie służby.

EN

The author analyses modus operandi of the Soviet GPU in terms of disinformation operations carried out against intelligence posts by the example of Polish services located in Soviet Russia in the first half of 1920s. The author has put forward a thesis that Soviet services, thanks to applied operational methods, managed to take a total control over Polish intelligence sources of information. The mechanism of such operations created by Soviets in connection with some mistakes by the II. Division of the General Staff of the Polish Armed Forces (further II D) cut Polish intelligence from genuine information, and, at the same time, it enabled to get them double agents and control channels of information from the USSR to the West. The author examines some concrete historical cases to prove a thesis about the complexity of the Soviet CI operation carried out to strategic disinformation, and on the basis of such cases he tries to reconstruct the methodology of Soviet services.

Keywords

PL

kontrwywiad ofensywny; GPU; Oddział II SG WP; sowieckie służby specjalne; dezinformacja; attachat wojskowy w Moskwie; gry kontrwywiadowcze; podwójni agenci

EN

offensive; counterintelligence; GPU; II Division of the Polish General Staff; Soviet special services; disinformation; military attaché in Moscow; counterintelligence games; double agents

• Publisher: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Journal: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Year: 2017
• Volume: 9
• Issue: 17
• Pages: 167-183

Dates

published

2017-11-15

Contributors

author

Świerczek Marek

• funkcjonariusz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

References

• Andrew Ch., Gordijewski O., KGB, Warszawa 1997, Bellona.
• Kruszyński M., Ambasada RP w Moskwie 1921–1939, Warszawa 2010, IPN.
• Majzner R., Attachaty wojskowe Drugiej Rzeczypospolitej 1919–1945. Strukturalno-organizacyjne aspekty funkcjonowania, Częstochowa 2014, AJD.
• Majzner R., Mankamenty osłony kontrwywiadowczej attachatów wojskowych II RP na przykładzie placówki moskiewskiej – zarys problematyki, w: Kontrwywiad II RP (1914) 1918–1945 (1948), t. 2, Z. Nawrocki (red.), Warszawa 2014, ABW.
• Majzner R., System łączności szyfrowej attachatów wojskowych II RP, w: Sukcesy i porażki wywiadu polskiego 1918–1945, R. Majzner (red.), Częstochowa 2014, AJD.
• Masterman J., Brytyjski system podwójnych agentów 1939–1945, Warszawa 1973, Wydawnictwo MON.
• Michniewicz W., Wielki bluff sowiecki, Chicago 1991, Władysław Michniewicz.
• Morozow, K.N. Sudiebnyj process socjalistow-riewolucjonierow i tiuremnoje protiwostajanie (1922–1926): etika i taktika protiwoborstwa, Moskwa 2005, b.w.
• Pasek W., Bolesława Kontryma życie zuchwałe. Biografia żołnierza i policjanta 1898–1953, Warszawa 2006, Fronda.
• Pepłoński A., Polski wywiad na ZSRR 1921–1939, Warszawa 1996, Bellona.
• Skóra W., Działalność polskiej służby konsularnej na terenach Rosji, Ukrainy i ZSRR w dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939), w: Ukraina. Jewropa. Swit. Miżnarodnyj zbirnik naukowych prac, Ternopil 2008, b.w.
• Wieczorkiewicz P., Polscy agenci Kremla, „Wprost” 2005, nr 51.
• Wraga R., Trust, „Kultura” 1949, nr 4/21–5/22.
• Wrzesień 1939 na Kresach w relacjach, C. Grzelak (oprac.), Warszawa 1999, Neriton

Identifiers

ISSN

2080-1335