Regulacje wprowadzone nowelizacją Kodeksu wyborczego ze stycznia 2023 r. dotyczące możliwości rejestrowania czynności obwodowych komisji wyborczych a zasada tajności głosowania

• Authors: Wieczorek Jakub

Title variants

EN

Regulations introduced by the amendment to the Electoral Code of January 2023 regarding the possibility of recording the activities of district electoral commission versus the secrecy of voting

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na związek przepisów wprowadzonych w styczniu 2023 r. z zasadą tajności głosowania. W opracowaniu postawiono tezę, że zmienione regulacje mogą prowadzić do naruszania omawianej zasady. W celu ustalenia potencjalnych zagrożeń spowodowanych nowymi przepisami i ich konsekwencji zestawiono polskie orzecznictwo, stanowisko Komisji Weneckiej oraz konstytucjonalistów z nowym brzmieniem art. 42 Kodeksu wyborczego. Odniesiono się również do wcześniejszych przepisów tego aktu regulujących podobne kwestie oraz opinii organów państwowych na ich temat. W wyniku analizy potwierdzono, że nowe przepisy mogą, w określonych sytuacjach, dawać możliwość naruszania zasady tajności głosowania. Ustalenia dokonane w artykule są istotne, biorąc pod uwagę zbliżające się w 2023 r. wybory parlamentarne oraz znaczenie zasady tajności głosowania w polskim systemie wyborczym.

EN

The aim of the article is to emphasize the connection between the regulations introduced by the amendment to the Electoral Code of January 2023 and the secrecy of voting. The paper presents the thesis that amended regulations may lead to a violation of this principle. In order to determine the potential risks Polish jurisprudence, the Venice Commission and the constitutionalists’ position were compared with the new wording of Article 42 of the Electoral Code. Reference is also made to previous provisions regulating similar issues and the opinions of state authorities. The analysis confirmed that the new rules may violate the secrecy of voting. The findings made in the article are important considering the upcoming elections in 2024 and the importance of the discussed principle in electoral system.

Keywords

PL

zasada tajności głosowania; wybory; nowelizacja

EN

secrecy of voting; elections; amendment

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Zeszyt Prawniczy UAM
• Year: 2023
• Issue: Nr 13
• Pages: 131–142

Contributors

author

Wieczorek Jakub

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

• https://orcid.org/0000-0002-2814-2911

References

• Augustyniak, M. (2018). Wybory samorządowe 2018. Zagadnienia praktyczne i schematy działań. Warszawa.
• Balicki R. (2021). Wybory i ich znaczenie we współczesnym systemie sprawowania władzy, [w:] R. Balicki (red.), Konstytucja i prawo konstytucyjne. Warszawa.
• Banaszak, B. (2012). Komentarz do art. 96, [w:] idem, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Legalis/el.
• Chmaj, M. (2018). Zasada tajności głosowania w kodeksie wyborczym. Toruń.
• Chmielnicki, P. (2023). Opinia prawna z dnia 11 stycznia 2023 r. (nr druku 2897). Warszawa.
• Chybalski, P. (2023). Ocena skutków prawnych regulacji zawartej w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2897). Warszawa.
• Czarny, P. (2016). Komentarz do art. 96, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP, t. 2: Komentarz do art. 87–243. Legalis/el.
• Garlicki, L. (2022). Polskie prawo konstytucyjne. Warszawa.
• Granat, M. (2022). Prawo konstytucyjne z pytaniami i odpowiedziami. Warszawa.
• Jabłoński, M. (2023). Opinia na temat zgodności uchwalonej w dniu 26 stycznia 2023 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw z Konstytucją RP, zasadami demokratycznego państwa prawa oraz o ewentualnych konsekwencjach jej niezgodności (druk senacki nr 911). Warszawa.
• Jackiewicz, A. (2023). Opinia dotycząca zgodności ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw z Konstytucją, standardami demokratycznego państwa prawa, oraz ewentualnych konsekwencji niezgodności (druk senacki nr 911). Warszawa.
• Jaworski, S.J., Zbieranek J. (2018). Komentarz do art. 42, [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, A. Kisielewicz, F. Rymarz, S.J. Jaworski, J. Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz. Warszawa: 150–181.
• Jaworski, S.J., Zbieranek, J. (2018). Komentarz do art. 49, [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, A. Kisielewicz, F. Rymarz, S.J. Jaworski, J. Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz. Warszawa: 150–181.
• Piotrowski, R. (2023). Opinia w zakresie zgodności ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw z Konstytucją RP i konsekwencji niezgodności (druk senacki nr 911). Warszawa.
• Rakowska-Trela, A. (2018). Komentarz do art. 52, [w:] K. Składowski, A. Rakowska-Trela, Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018. Warszawa: 55–71.
• Rymarz, F. (2014). Tajność głosowania – uprawnienie czy obowiązek, [w:] P. Hofmański (red.), Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu z okazji 40-lecia pracy zawodowej. LEX/el.
• Skotnicki, K. (2021). Państwo prawa a tryb uchwalania w 2020 r. ustaw regulujących wybory Prezydenta RP, [w:] J. Ciapała, A. Pyrzyńska (red.), Dylematy polskiego prawa wyborczego. Legalis/el.
• Szymanek, J. (2023). Ocena skutków prawnych regulacji zawartej w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2897). Warszawa.
• Urbaniak, K. (2023). Ekspertyza w sprawie oceny zgodności z Konstytucją RP zmian w kodeksie wyborczym (druk nr 2897). Warszawa.
• Uziębło, P. (2018). Analiza zagrożeń związanych z wprowadzeniem rejestrowania przebiegu głosowania w wyborach w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa.
• Zaleśny, J. (2023). Opinia prawna z dnia 11 stycznia 2023 r. (nr druku 2897). Warszawa.
• Zych, R. (2016). Istota i gwarancje zasady tajności głosowania w polskim prawie wyborczym. Toruń.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.14746/zpuam.2023.13.11