Możliwości analityczne koncepcji społecznego tworzenia rzeczywistości w odniesieniu do homoseksualizmu w Polsce. Refleksje dla poradnictwa

• Authors: Bartusiak Marta

Title variants

EN

Analytical possibilities of the concept of the social construction of reality in relation to homosexuality in Poland. Reflections for counselling

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst stanowi próbę wskazania na możliwości analityczne, jakie daje koncepcja społecznego tworzenia rzeczywistości w odniesieniu do zjawiska homoseksualizmu w Polsce. Wskazano w nim także na ważny z perspektywy dyskursu poradoznawczego obszar, jakim jest praca z osobami homoseksualnymi oraz osobami, których bliscy mają homoseksualną orientację seksualną. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiony został stosunek polskiego prawa i Polaków do homoseksualizmu. Na podstawie raportów z badań (przeprowadzanych m.in. przez takie instytucje jak Centrum Badań Opinii Społecznej czy Centrum Badań nad Uprzedzeniami) oraz z wykorzystaniem mediów przedstawiono zarówno przejawy homofobii czy dyskryminacji, jak i tolerancji wobec osób homoseksualnych. W drugiej części autorka wskazuje na możliwości analityczne, jakie daje koncepcja społecznego tworzenia rzeczywistości w odniesieniu do sytuacji homoseksualizmu w Polsce. Wskazano tu na pytania, jakie można zadać z perspektywy tej teorii, przyglądając się zjawisku homoseksualizmu na terenie Polski. Trzecia część porusza obszar niesienia pomocy osobom homoseksualnym i ich bliskim w sytuacji poradniczej. Autorka odnosi się tu zarówno do zadań, jakie stawia przed doradcą spotkanie z osobą homoseksualną czy jej bliskimi w sytuacji poradniczej, jak i do postrzegania samej sytuacji poradniczej z perspektywy koncepcji Bergera i Luckmanna. Tekst stanowi wstęp do dalszych badań społecznego stanu wiedzy na temat homoseksualizmu i możliwej zmiany rzeczywistości.

EN

The text attempts to indicate the analytical possibilities offered by the concept of the social construction of reality in relation to the phenomenon of homosexuality in the context of Poland. It also points to an important area from the perspective of the counselling discourse, which is the work with homosexual people and people whose relatives have a homosexual sexual orientation. The article consists of three parts. The first one presents the attitude of Polish law and Poles towards homosexuality. Based on reports from research (conducted for example by such institutions as the Centre for Social Opinion Research or the Centre for Research on Prejudice) and the media, both manifestations of homophobia or discrimination and tolerance towards homosexual people are presented. In the second part, the author points to the analytical possibilities offered by the concept of the social construction of reality in relation to the situation of homosexuality in Poland. The questions that can be asked from the perspective of this theory when looking at the phenomenon of homosexuality in Poland are indicated here. The third part deals with the area of providing help to homosexual people and their relatives in a counseling situation. The author refers here both to the tasks that a counsellor has to face when meeting a homosexual person or his relatives in a counselling situation and to the perception of the counselling situation itself from the perspective of Berger and Luckmann’s concept. The text is an introduction to further research into the social state of knowledge about homosexuality and possible changes in reality.

Keywords

PL

homoseksualizm; wiedza; społeczne tworzenie rzeczywistości; poradnictwo

EN

homosexuality; knowledge; social construction of reality; counselling

• Publisher: Zielona Góra University Press
• Journal: Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
• Year: 2020
• Volume: 21
• Pages: 265-283

Dates

published

2020

Contributors

author

Bartusiak Marta

• Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu

References

• Berger P.L. (2005), Święty baldachim (II), NOMOS, Kraków.
• Berger P.L., Luckmann T. (2010), Społeczne tworzenie rzeczywistości: traktat z socjologii wiedzy, tłum. J. Niżnik, PWN, Warszawa.
• Budziszewska M., Górska P., Knut P., Łada P. (2016), Hate no more: raport o Polsce, Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa, https://kph.org.pl/wp-content/uploads/2016/08/hnm-raport-pl-www.pdf [10.01.2020].
• CBOS (2013), Stosunek do praw gejów i lesbijek oraz związków partnerskich (komunikat z badań No. BS/24/2013), Warszawa, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_024_13.PDF [10.01.2020].
• CBOS (2017), Stosunek do osób o orientacji homoseksualnej i związków partnerskich (komunikat z badań No. 174/2017), Warszawa, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_174_17.PDF [10.01.2020].
• Czerkawska A. (2018), Ku dialogicznej więzi w poradnictwie humanistycznie zorientowanym, „Studia Poradoznawcze”, t. 7, s. 129-146.
• Dostali prezent ślubny od Roxette (2017, 23 lutego), Dzień dobry TVN, https://dziendobry.tvn.pl/wideo,2064,n/dostali-prezent-slubny-od-roxette,224827.html [10.01.2020].
• Dunin K. (2004), Fałszywi przyjaciele. Pożądana asymilacja czy asymilacja pożądania?, w: Homofobia po polsku, Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Wydawnictwo Sic!, Warszawa, s. 17-26.
• Fokina A., Świderska A. (2017), Kontakt z osobami homoseksualnymi: uzupełnienie raportu z sondażu „Mowa nienawiści” (2014), Centrum Badań nad Uprzedzeniami, Warszawa, http://cbu.psychologia.pl/uploads/images/foto/RaportCBU_OsHomHS2014_Fokina_clean.pdf [10.01.2020].
• Goffman E. (2000), Człowiek w teatrze życia codziennego, Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Ich klip zachwycił wokalistę Roxette (2016, 19 września), Dzień dobry TVN, https://dziendobry.tvn.pl/wideo,2064,n/ich-klip-zachwycil-wokaliste-roxette,212063.html [10.01.2020].
• Izdebski Z. (2009), Poradnictwo seksualne – ważny obszar pomocy, w: Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu, A. Kargulowa (red.), PWN, Warszawa, s. 243-264.
• Jawor A. (2014), Panika moralna wobec przemian w obrębie życia rodzinnego we współczesnych społeczeństwach, „Normy, Dewiacje i Kontrola Społeczna”, XV, s. 128-143.
• Kargulowa A. (2007), O teorii i praktyce poradnictwa. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa.
• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Kancelaria Sejmu, http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm [10.01.2020].
• Lew-Starowicz Z., Lew-Starowicz M., Dulko S. (2005), Homoseksualizm, w: Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna, K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana (red.), NOMOS, Kraków, s. 39-53.
• Łysak A. (2007), Między „uleczaniem z homoseksualizmu” a wspieraniem w osiąganiu akceptacji swojej orientacji psychoseksualnej. Ku poradnictwu dla lesbijek, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 8, s. 149-162.
• Makuchowska M., Chaber A. (2014), Różowa księga nienawiści. Przemoc wobec osób LGBTI w Polsce, Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa, https://kph.org.pl/publikacje/raport_rozowa_ksiega_nienawisci_2014.pdf [10.01.2020].
• Malinowska J. (2011), Doradcy osób dorosłych. O konstruowaniu relacji poradniczej, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 12, s. 151-168.
• Manterys A. (1997), Wielość rzeczywistości w teoriach socjologicznych, PWN, Warszawa.
• Mikiewicz P. (2016), Socjologia edukacji, PWN, Warszawa.
• Mój syn jest gejem, jak społeczeństwo reaguje na osoby homoseksualne? (2015, 7 kwietnia), Pytanie na śniadanie, https://pytanienasniadanie.tvp.pl/19561314/moj-syn-jest-gejem-jak-spoleczenstwo-reaguje-na-osoby-homoseksualne [10.01.2020].
• Prokuratura stworzy ,,czarną listę” osób homoseksualnych. ,,Małżeństwa osób tej samej płci niedopuszczalne” (2017, 8 luty), Pudelek, https://www.pudelek.pl/artykul/105000/prokuratura_stworzy_czarna_liste_par_homoseksualnych_malzenstwa_osob_tej_samej_plci_niedopuszczalne/ [10.01.2020].
• Schütz A. (2012), O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej (II), tłum. B. Jabłońska, NOMOS, Kraków.
• Siarkiewicz E. (2014), Moc słowa. Możliwości identyfikowania wypowiedzi performatywnych w poradniczych praktykach, „Studia Poradoznawcze”, t. 3, s. 60-71.
• Sypniewski Z., Warkocki B. (2004), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
• Szacki J. (2000), Słowo wstępne, w: Człowiek w teatrze życia codziennego, E. Goffman, Wydawnictwo KR, Warszawa, s. 5-24.
• „Tak” na Maderze, czyli ślub prosto z bajki (2017, 20 czerwca), Dzień dobry TVN, https://dziendobry.tvn.pl/a/tak-na-maderze-czyli-slub-prosto-z-bajki [10.01.2020].
• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (1964, luty), Kancelaria Sejmu, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640090059/U/D19640059Lj.pdf [10.01.2020].
• W Polsce ich śluby są nieważne. Dlaczego się na nie zdecydowali? (2016, 17 grudnia), Dzień dobry TVN, https://dziendobry.tvn.pl/wideo,2064,n/w-polsce-ich-sluby-sa-niewazne-dlaczego-sie-na-nie-zdecydowali,219804.html [10.01.2020].
• Wargocki S.A. (2009), Zjawisko paniki moralnej jako wyznacznik granicy moralności, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”, XVIII, s. 7-20.
• Zemło M. (2003), Socjologia wiedzy. W tradycji interakcyjno-fenomenologicznej, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
• Zielińska I. (2004), Media, interes i panika moralna. Nowa kategoria socjologiczna i jej implikacje, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 161-177.
• Zielińska I. (2015), Panika moralna. Homoseksualność w dyskursach medialnych, NOMOS, Kraków.
• Zielińska-Pękał D. (2016), Interakcyjność w poradnictwie – nowe spojrzenie, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 17, s. 125-139.
• Zima M. (2010), Tęczowe rodziny w Polsce: prawo a rodziny lesbijskie i gejowskie, wyd. 1, Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa, https://www.kph.org.pl/publikacje/raport2010_teczowe_rodziny.pdf [10.01.2020].
• Znaniecki F. (1984), Społeczne role uczonych, PWN, Warszawa.

Identifiers

ISSN

2084-2740