Jakość życia w gospodarstwach domowych rolników

• Authors: Głowicka-Wołoszyn Romana , Wołoszyn Andrzej , Wysocki Feliks

Title variants

EN

Quality of life in farmers' households

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem badań była wielowymiarowa ocena jakości życia w gospodarstwach domowych rolników w Polsce. Badania obejmowały 730 gospodarstw domowych rolników, które scharakteryzowano w dziewięciu obszarach (domenach) jakości życia, które dotyczyły: materialnych warunków życia, aktywności zawodowej, zdrowia, edukacji, czasu wolnego i relacji społecznych, bezpieczeństwa ekonomicznego i fizycznego, aktywności obywatelskiej, jakości środowiska oraz subiektywnej oceny dobrobytu. Podstawę informacyjną badań stanowiły reprezentatywne dane indywidualne pochodzące z badania Diagnoza Społeczna przeprowadzonego w 2015 roku przez Radę Monitoringu Społecznego. Do wyodrębnienia typów gospodarstw domowych według jakości życia wykorzystano metodę wzorcową TOPSIS, a ze względu na występowanie cech mierzonych na skalach niemetrycznych, do wyznaczania odległości obiektów od wartości modelowych zastosowano uogólnioną miarę odległości GDM. Obliczenia wykonano w programie R z wykorzystaniem pakietu clusterSim.

EN

The aim of the paper was a multidimensional assessment of the quality of life in Polish farmers’ households. The study examined 730 households in nine quality of life areas (domains): material living conditions, professional activity, health, education, leisure time and social relations, economic and physical security, civic activity, environment, and subjective well-being. The research drew on representative individual microdata from the Social Diagnosis survey conducted in 2015 by the Social Monitoring Council. To characterize household types according to their quality of life standing, the TOPSIS method was used with a generalized distance measure (GDM) due to the presence of features measured on non-metric scales. The calculations were performed in the R program using the clusterSim package.

Keywords

PL

jakość życia; gospodarstwa domowe rolników; metoda TOPSIS

EN

quality of life; farmers’ households; TOPSIS method

• Publisher: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
• Journal: Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
• Year: 2020
• Issue: 2 (100)
• Pages: 27-47

Dates

received

2020-03-23

accepted

2020-07-14

Contributors

author

Głowicka-Wołoszyn Romana

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

author

Wołoszyn Andrzej

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

author

Wysocki Feliks

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

References

• Borys T. (2015): Typologia jakości życia i pomiar statystyczny, Wiadomości Statystyczne, nr 7, s. 1-18.
• Borys T., Rogala P. (red.) (2008): Quality of life on local level — an indicators — based study. UNDP Warsaw.
• Budżety Gospodarstw Domowych w 2015 r., GUS, Warszawa (https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/warunki-zycia/dochody-wydatki-i-warunki-zycia-ludnosci/budzety-gospodarstw-domowych-w-2015-r-,9,10.html, dostęp: 14.03.2017).
• Bywalec C., Rudnicki L. (1999): Podstawy ekonomiki konsumpcji, AE, Kraków.
• Campbell A., Converse P.E. (1972): The human meaning of social change. Russell Sage Foundation, New York.
• Czapiński J., Panek T. (red.) (2015): Diagnoza Społeczna – Warunki i jakość życia Polaków (Social Diagnosis – the objective and subjective quality of life in Poland), Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
• Dąbrowska A., Janoś-Kresło M., Kasprzak R., Mróz B. (2018): Jakość życia. Konsumpcja-Monografia dedykowana Profesor Teresie Słaby, Wyd. SGH, Warszawa.
• Diagnoza Społeczna 2015 (www.diagnoza.com, dostęp: 15.03.2017).
• Dudek H., Szczęsny W. (2016): Subjective perception of quality of life – Multidimensional analysis based on the fuzzy sets approach, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 435, s. 55-68.
• Dudek H., Szczęsny W. (2017): Correlates of Multidimensional Indicator of Quality of Life – Fractional Outcome Model Approach, Statistika: Statistics and Economy Journal, Vol. 97, No. 4, s. 46-61.
• Frątczak E., Panek T., Słaby T. (red.) (2017): Paradygmaty badawcze jakości życia w ekonomii, zarządzaniu i psychologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Frenkel I. (2014): Ludność wiejska [w:] red. Nurzyńska I., Poczta W. Polska wieś 2014. Raport o stanie wsi, FDPA, Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Głowicka-Wołoszyn R., Wołoszyn A., Wysocki F. (2018): Quality of life in farmers’ households assessment with TOPSIS method, Proceedings of the 2018 International Scientific Conference "Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy", Warsaw, 7-8 June 2018, Ed. in-Chief Jarosław Gołębiewski, Warsaw University of Life Sciences Press, no. 2, s. 257-263.
• Hwang C. L., Yoon K. (1981): Multiple attribute decision making, Methods and applications. Springer, Berlin.
• Kasprzyk B. (2012): Subiektywizm ocen dobrobytu ekonomicznego (na przykładzie gospodarstw domowych w regionie podkarpackim), Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, z. 25, s. 191-201.
• Kozera A., Głowicka-Wołoszyn R., Stanisławska J. (2014): Niedobory konsumpcji w gospodarstwach domowych rolników po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, Roczniki Naukowe SERiA, t. 16, z. 6. s. 274-280.
• Kozera A., Stanisławska J., Głowicka-Wołoszyn R. (2016): Identyfikacja społeczno-ekonomicznych uwarunkowań bezpieczeństwa ekonomicznego gospodarstw domowych rolników, Roczniki Naukowe SERiA, t. 18, z. 6, s. 110-115.
• Ostasiewicz W. (red). (2004): Ocena i analiza jakości życia, Wyd. Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław.
• Panek T. (2016): Jakość życia. Od koncepcji do pomiaru, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Piasny J. (1993): Poziom i jakość życia ludności oraz źródła i mierniki ich określania, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Rok LV, z. 2, s. 73-92.
• Poczta-Wajda A. (2019): The shoemaker’s children go barefoot. The problem of food insecurity in small-scale farms in Poland, Annals Of The Polish Association of Agricultural And Agribusiness Economists, Vol. XXI • No. (3), s. 352-360.
• Rutkowski J. (1987): Jakość życia. Koncepcja i projekt badania, Zeszyt nr 162 z serii „Z prac ZBSE”, Warszawa.
• Rutkowski J. (1988): Jak badać jakość życia, Wiadomości Statystyczne, nr 5, s. 41-43.
• Rutkowski J. (1991): Badania jakości życia, [w:] Jakość życia i warunki bytu, Biblioteka Wiadomości Statystycznych, t. 40.
• Sierzputowska E. (1989): Jakość życia, Wiadomości Statystyczne, nr 7, s. 5-10.
• Słaby T. (1990): Poziom życia, jakość życia, Wiadomości Statystyczne, nr 6, s. 8-10.
• Stanisławska J., Głowicka-Wołoszyn R. (2015): Niedobory konsumpcji w zakresie żywności w polskich gospodarstwach domowych według grup społeczno-ekonomicznych, Roczniki Naukowe SERiA, t. 17, z. 6, s. 259-266.
• Stanisławska J., Głowicka-Wołoszyn R. (2017): Przemiany demograficzne na obszarach wiejskich województwa wielkopolskiego w latach 2005-2015, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, t. 19, z.1, s. 170-175.
• Stanny M., Rosner A, Komorowski Ł. (2018): Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap III. Synteza, Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej; Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Warszawa.
• Szukiełojć-Bieńkuńska A. (2015): Pomiar jakości życia w statystyce publicznej, Wiadomości Statystyczne. 7, s. 19-32.
• Walesiak M. (2016): Uogólniona miara odległości GDM w statystycznej analizie wielowymiarowej z wykorzystaniem programu R. Wydawnictwo UE we Wrocławiu, Wrocław.
• Wojewódzka-Wiewiórska A., Kłoczko-Gajewska A., Sulewski P. (2020): Between the social and economic dimensions of sustainability in rural areas—in search of farmers’quality of life, Sustainability 2020, 12, 148.
• Wołoszyn A. (2013): Nierówności dochodowe w gospodarstwach domowych rolników na tle innych grup społeczno-ekonomicznych w Polsce w latach 2005 i 2010, Roczniki Naukowe SERiA, t. 15, z. 6, s. 313-319.
• Wołoszyn A., Głowicka-Wołoszyn R., Kozera A. (2017): Application of Generalized Distance Measure to the construction of a synthetic index of subjective sense of financial security of farmers’ households, Quantitative Methods in Economics Quantitative Methods in Economics, Vol.18, No.3, s. 501-509.
• Wołoszyn A., Głowicka-Wołoszyn R., Świtek S., Grzanka M. (2019): Wielowymiarowa subiektywna ocena materialnych warunków życia i dobrostanu w gospodarstwach domowych rolników w Polsce, Fragmenta Agronomica, 36 (4), s. 15–26.
• Wysocki F. (2010): Metody taksonomiczne w rozpoznawaniu typów ekonomicznych rolnictwa i obszarów wiejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań.
• Zeszyt metodologiczny. Badanie budżetów gospodarstw domowych (2018), GUS, Warszawa.