Jakościowa charakterystyka zaburzeń leksykalnych dzieci z uszkodzonym słuchem

• Authors: Muzyka-Furtak Ewa

Title variants

EN

Qualitative characteristics of lexical disorders in hearing-impaired children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

ń językowych. Zaburzenia leksykalne spowodowane uszkodzeniami słuchu w praktyce logopedycznej często ujmowane są zbyt powierzchownie, na co dowody odnaleźć można w formułowanych przez logopedów opiniach. Schematyczna i fragmentaryczna ocena zasobu słownikowego dziecka z wadą słuchu skutkuje błędami w programowanej terapii. Analiza lingwistyczna zaburzeń leksykalnych stanowi podstawę poprawnie przeprowadzonego rozpoznania logopedycznego. W artykule przedstawiona jest charakterystyka zaburzeń leksykalnych dzieci z uszkodzeniami słuchu. Wydzielone rodzaje zaburzeń każdorazowo udokumentowane są przykładami.

EN

The foundation of a reliably conducted speech therapy diagnosis is exact analysis of linguistic behaviors. Lexical disorders caused by hearing loss are often interpreted too superficially in speech therapy practice, which can be evidenced in the opinions expressed by speech therapists. A routine and fragmentary assessment of the lexicon of a hearing-impaired child results in errors in the programmed therapy. Linguistic analysis of lexical disorders is the foundation of correct speech therapy diagnosis. The article presents the characteristics of lexical disorders in children with hearing loss. The identified types of orders are documented with examples each time.

Keywords

PL

dziecko z uszkodzonym słuchem; zaburzenia leksykalne; diagnoza surdologopedyczna

EN

hearing-impaired child; lexical disorders; surdologopedic diagnosis

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2013
• Volume: 42
• Pages: 135-150

Dates

published

2013-01-01

Contributors

author

Muzyka-Furtak Ewa

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

References

• Bloom P., 2007, Kontrowersje wokół przyswajania języka: uczenie się wyrazów i części mowy, tłum. M. Haman (tyt. oryg. Controversies in language acquisition: Word learning and the part of speech), [w:] B. Bokus, G.W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka, Gdańsk, GWP, s. 175–210.
• Buttler D., 1962, Neologizm i terminy pokrewne, „Poradnik Językowy” z. 5–6, s. 235–244.
• Buttler D., 1968, Polski dowcip językowy, PWN, Warszawa.
• Cieszyńska J., 1993, Zaburzenia związków paradygmatycznych w nazywaniu i rozumieniu dzieci głuchych, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP. Prace Pedagogiczne”, z. 150, Kraków, s. 243–247.
• Chmura-Klekotowa M., 1971, Neologizmy słowotwórcze w mowie dzieci, „Prace Filologiczne” t. XXI, s. 99–235.
• Chruścińska K. (Waszakowa), 1978, O formacjach potencjalnych i okazjonalizmach, [w:] Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, red. M. Szymczak, Wrocław, ZNiO, s. 69–79.
• Dionne G., Dale P. S., Boivin M., Plomin, R., 2003, Genetic evidence for bidirectional effects of early lexical and grammatical development, „Child Development”, 74, s. 94–412.
• Domagała A., 2005, Leksyka w demencji typu Alzheimera, „Logopedia”, 34, s. 209–234.
• Domagała A., 2008, Lexical skills in Alzheimer’s dementia (based on the material of dialogue utterances), “Psychology of Language and Communication”, t. 12 (2), s. 89–105.
• Grabias S., 2008, Postępowanie logopedyczne. Diagnoza. Programowanie terapii. Terapia, „Logopedia”, 37, s. 13–27.
• Grabias S., 1981, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Wyd. Lubelskie, Lublin.
• Grabias S., 1982, Paronimia jako proces leksykalny, „Socjolingwistyka” 4, s. 75–88.
• Grabias S., 1997, Język w zachowaniach społecznych, Wyd. UMCS, Lublin.
• Grabias S., 2012, Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] Logopedia. teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Wyd. UMCS, Lublin, s. 15–71.
• Guiraud P., 1976, Semantyka, Wyd. WP, Warszawa.
• Haman E., 2013, Słowotwórstwo dziecięce w badaniach psycholingwistycznych, Wyd. Lexem, Warszawa.
• Jones Moyle M., Ellis Weismer S., Evans J. L, Lindstrom M. J. (2007), Longitudinal relationships between lexical and grammatical development in typical and late-talking children, “Journal of Speech, Language, and Hearing Research”, vol. 50, s. 508–528.
• Jadacka H., 2005, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, PWN, Warszawa.
• Kania J. T., 2001, Podstawy językoznawczej klasyfikacji zaburzeń mowy [w:] J. T. Kania, Szkice logopedyczne, PTL, Lublin, s. 11−30.
• Krakowiak K., 2012a, Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami słuchu, Wyd. KUL, Lublin.
• Krakowiak K., 2012b, Typologia uszkodzeń słuchu i osób nimi dotkniętych, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Wyd. UMCS, Lublin, s. 215–248.
• Kurkowski Z. M., 2013, Audiogenne uwarunkowania zaburzeń komunikacji językowej, Wyd. UMCS, Lublin.
• Markowski A., 2008, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, PWN, Warszawa.
• Milewski S., 2005, Grupy spółgłoskowe w języku mówionym dzieci przedszkolnych, „Logopeda” t. 1 (1), 5–32.
• Muzyka-Furtak E., 2009, Głuchota i niedosłuch – mechanizmy nabywania wyrazów pochodnych, „Logopedia”, 38, s. 149–172.
• Muzyka-Furtak, 2011, Twórczość wyrazowa dzieci 7-letnich, „Logopedia”, 39/40, s. 55–66.
• Muzyka-Furtak E., 2012, Zaburzenia mowy dzieci niesłyszących – propozycja typologii, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Wyd. UMCS, Lublin, s. 285–313.
• Muzyka-Furtak E., 2013, Paronimia w rozwoju leksykalnym dzieci słyszących i niesłyszących [w:] Język. Człowiek. Społeczeństwo, red. J. Panasiuk, T. Woźniak, Wyd. UMCS, Lublin, s. 685–715.
• Panasiuk J., 2005, Neologizmy znaczeniowe w afazji, „Logopedia”, 34, s. 191–207.
• Pastuchowa M., 2007, O słowotwórstwie z perspektywy leksykalnej, [w:] Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, red. A. Achtelik, J. Tambor, Wyd. Gnome, Katowice, s. 21–27.
• Pisarek W., 1986, Słowa między ludźmi, Wyd. RiT, Warszawa.
• Puzynina J., 1966, O pojęciu potencjalnych formacji słowotwórczych, „Poradnik Językowy”, z. 8, s. 329–338.
• Saussure F. de, 1961, Kurs językoznawstwa ogólnego, PWN, Warszawa.
• Smoczyńska M., 1997, Przyswajanie systemu gramatycznego języka przez dziecko, [w:] Rozwój poznawczy i rozwój językowy dzieci z trudnościami w komunikacji werbalnej – diagnozowanie i postępowanie usprawniające, opr. H. Mierzejewska, M. Przybysz-Piwko, Wyd. DiG, , Warszawa, s. 41–52.
• Woźniak T., 2000, Zaburzenia języka w schizofrenii, Wyd. UMCS, Lublin.