Wielopoziomowy konstytucjonalizm Unii Europejskiej a stosowanie praw podstawowych

• Authors: Barcik Jacek

Title variants

EN

Multilevel constitutionalism of the European Union and the application of fundamental rights

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza sposobu stosowania praw podstawowych w złożonym systemie polityczno-prawnym Unii Europejskiej, który można określić jako wielopoziomowy konstytucjonalizm. Ponieważ standardy ochrony jednostki kreowane są tak na poziomie konstytucji narodowych, jak i na poziomie ponadnarodowym, unijnym, możliwa jest sytuacja, gdy poszczególne prawa podstawowe będą odmiennie rozumiane w państwach członkowskich. Możliwa jest także kolizja rozumienia narodowego prawa podstawowego z jego ujmowaniem na poziomie UE. Artykuł stara się odpowiedzieć na pytanie, jak rozwiązywać taki konflikt interpretacyjny. Sugerowane jest wyjście w postaci konieczności prowadzenia dialogu konstytucyjnego co do rozumienia praw podstawowych. Identyfikowane są także warunki niezbędne do prowadzenia takiego dialogu. Prowadzić on będzie do osiągania europejskiego konsensusu konstytucyjnego. W artykule stawiana jest teza, że wypracowywanie konsensusu europejskiego co do rozumienia praw podstawowych prowadzi nieodwołalnie do kształtowania się europejskiej tożsamości konstytucyjnej, odmiennej od tożsamości konstytucyjnych państw członkowskich.

EN

The aim of the article is to analyse the application of fundamental rights in the complex political and legal system of the European Union, which can be described as a multilevel constitutionalism. Because the standards of individual protection are created both at the level of national constitutions as well as at the supranational, EU level, it is possible that individual fundamental rights will be understood differently in the Member States. The article tries to answer the question how to solve such an interpretation conflict. A way out is suggested in the form of the need to conduct a constitutional dialogue on the understanding of fundamental rights. The conditions necessary to conduct such a dialogue are also identified. It will lead to achieving the European constitutional consensus. The article puts forward a thesis that the development of a European consensus as to the understanding of fundamental rights leads irrevocably to the formation of a European constitutional identity.

Keywords

PL

wielopoziomowy konstytucjonalizm; prawa podstawowe; europejska tożsamość konstytucyjna

EN

multilevel constitutionalism; fundamental rights; European constitutional identity

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2018
• Issue: 2(48)
• Pages: 35-51

Dates

published

2018

Contributors

author

Barcik Jacek

• Uniwersytet Śląski

References

• ALBI Anneli (2015), Erosion of Constitutional Rights in EU Law: A Call for 'Substantive Co-operative Constitutionalism', „Vienna Journal on International Constitutional Law”, vol. 9, no. 3.
• ARNOLD Rainer, Constitutional Identity in European Constitutionalism, http://www.constcourt.md/public/files/file/conferinta_20ani/programul_conferintei/Rainer_Arnold.pdf (22.12.2017).
• BARCIK Jacek (2015), Problematyka stosowania Karty Praw Podstawowych przez sądy polskie, „Iustitia”, nr 3.
• BARCIK Jacek (2015a), Swobody rynku wewnętrznego a zasady demokratyczne Unii Europejskiej w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE, „Chorzowskie Studia Polityczne”, nr 9.
• BESSELINK Leonard F.M. (2010), National and constitutional identity before and after Lisbon „Utrecht Law Review”, vol. 6, nr 3.
• DECLARATION (1973) on European Identity z dnia 14 grudnia 1973, Copenhagen, https://www.cvce.eu/content/publication/1999/1/1/02798dc9-9c69-4b7d-b2c9-f03a8db7da32/publishable_en.pdf (22.12.2017).
• DOMAŃSKA Monika (2012), Swobody rynku wewnętrznego a prawa podstawowe – refleksje na tle orzecznictwa TS, „Europejski Przegląd Sądowy”, nr 1.
• GRZESZCZAK Robert, SZMIGIELSKI Artur (2015), Sądowe stosowanie Karty Praw Podstawowych UE w odniesieniu do państw członkowskich – refleksje na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i praktyki sądów krajowych, „Europejski Przegląd Sądowy”, nr 10.
• JACOBSOHN Gary Jeffrey (2006), Constitutional Identity, „The Review of Politics”, nr 68.
• KOCHENOV Dimitry (2009), The EU Rule of Law: Cutting Paths through Confusion, „Erasmus Law Review”, vol. 2, nr 1.
• KPP UE, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Dz. Urz. C 326 z 26.10.2012.
• LEINEN Jo (2000), European Union Citizenship and Charter of Fundamental Rights, „The Federalist Debate”, t. 13.
• LENAERTS Koen (2013), Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej a ochrona praw podstawowych, „Europejski Przegląd Sądowy”, nr 1.
• LENAERTS Koen (2014), EU Values and Constitutional Pluralism: The EU System of Fundamental Rights Protection, „Polish Yearbook of International Law”, XXXIV, 2014.
• MAHLMANN Matthias (2005), Constitutional Identity and the Politics of Homogeneity, „German Law Journal”, nr 6.
• OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO TSUE (2008) M. Poiaresa Madura z dnia 8 października 2008 r. Michaniki AE v. Ethniko Symvoulio Radiotileorasis, Ypoyrgos Epikrateias, Elliniki Technodomiki (TEVAE), dawniej Pantechniki AE, Syndesmos Epicheiriseon Periodikou Typou, Somateio w sprawie C 213/07.
• OPINIA TRYBUNAŁU (2014) z dnia 18 grudnia 2014 r., Projekt umowy międzynarodowej – Przystąpienie Unii Europejskiej do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności – Zgodność wspomnianego projektu z traktatami UE i FUE, opinia nr 2/13.
• PERNICE Ingolf (2009), The Treaty of Lisbon: Multilevel Constitutionalism in Action, „Columbia Journal of European Law”, vol. 15.
• PROTOKÓŁ Nr 30 (2007) w sprawie stosowania KPP Unii Europejskiej do Polski i Zjednoczonego Królestwa, Dz. Urz. C 115 z 9.05.2008.
• SADURSKI Wojciech (2006), European Constitutional Identity?, „EUI Working Papers, Law”, nr 33.
• SAFJAN Marek (2014), O różnych metodach oddziaływania horyzontalnego praw podstawowych na prawo prywatne, „Państwo i Prawo” , nr 2.
• TUE, Traktat o Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012.
• WARD Ian (1999), International Order, Political Community, and the search for a European Public Philosophy, „Fordham International Law Journal”, vol. 22.
• WEILER Joseph Halevi Horovitz (2010), The Accidental Constitution, w: Daniel Benjamin (red.), Europe 2030, Washington.
• WOJTASZCZYK Konstanty Adam (red.) (2011), Modernizacja Unii Europejskiej, Warszawa.
• WÓJTOWICZ Krzysztof (2010), Poszanowanie tożsamości konstytucyjnej państw członkowskich Unii Europejskiej, „Przegląd Sejmowy”, nr 4.
• WÓJTOWICZ Krzysztof (2011), Zachowanie tożsamości konstytucyjnej państwa polskiego w ramach UE – uwagi na tle wyroku TK z 24.11.2010 r. (K 32/09), „Europejski Przegląd Sądowy”, nr 11.
• WRÓBEL Andrzej (2011), Tożsamość konstytucyjna czyli o zapędzaniu pszczół do ula, „Europejski Przegląd Sądowy”, nr 8.
• WRÓBLEWSKI Mirosław (2015), Karta Praw Podstawowych UE w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego – stan obecny i perspektywy, „Europejski Przegląd Sądowy”, nr 10.
• WYJAŚNIENIA (2007) dotyczące Karty Praw Podstawowych, Dz. Urz. UE C 303 z 14.12.2007.
• WYROK Bundesverfassungsgericht (1986) z dnia 22 października 1986 r. w sprawie Solange II, 73 BverfGe 339.
• WYROK ETPC (1976) z dnia 7 grudnia 1976 r., Handyside przeciwko Zjednoczone Królestwo, skarga nr 5493/72.
• WYROK ETPC (1996) z dnia 18 grudnia 1996, Loizidou przeciwko Turcja, skarga nr 15318/89.
• WYROK ETPC (1999) z dnia 18 lutego 1999 r., Matthews przeciwko Zjednoczone Królestwo, skarga nr 24833/94.
• WYROK ETPC (2005) z dnia 30 czerwca 2005 r., Bosphorus Airways przeciwko Irlandii, Wielka Izba, skarga nr 45036/98.
• WYROK TK (2011) z dnia 16 listopada 2011 r., SK 45/09, OTK-A 2011/9, poz. 97.
• WYROK TRYBUNAŁU (1964) z dnia 15 lipca 1964 r, Flaminio Costa przeciwko ENEL w sprawie 6/64.
• WYROK TRYBUNAŁU (1969) z dnia 12 listopada 1969 r., Stauder przeciwko Miasto Ulm w sprawie 29/69.
• WYROK TRYBUNAŁU (1989) z dnia 13 lipca 1989 r., Hubert Wachauf przeciwko Bundesamt für Ernährung und Forstwirtschaft w sprawie C-5/88.
• WYROK TRYBUNAŁU (1991) z dnia 18 czerwca 1991 r., Elliniki Radiophonia Tiléorassi AE and Panellinia Omospondia Syllogon Prossopikou przeciwko Dimotiki Etairia Pliroforissis and Sotirios Kouvelas and Nicolaos Avdellas and others w sprawie C-260/89.
• WYROK TRYBUNAŁU (2013) z dnia 26 lutego 2013 r., Åklagaren przeciwko Hans Åkerberg Fransson w sprawie C-617/10.