Ernst Cassirer jako historyk myśli i filozof afirmacji nauki

• Authors: Anna Musioł

Title variants

EN

Ernst Cassirer as a historian of thought and a philosopher of the affirmation of science (in Polish)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia krytyczną filozofię Ernsta Cassirera oraz przyświecającą jej wielowymiarowość, która pozwala związać policzalną metodologię nauk ścisłych z niepoliczalną metodologią nauk humanistycznych. W tekście podejmuję zadanie przedstawienia myśliciela jako neokantysty postępującego zarówno matematyczno-przyrodoznawczą drogą Kanta, jak i antynaturalistyczną ścieżką Geistesgeschichte, co przystaje do wizerunku Cassirera filozofa a zarazem historyka filozofii, który buduje autorski projekt filozofii kultury. Wskazuję również na ważną dla Cassirera, kwestię historycznej świadomości Wilhelma Diltheya, która dopuszcza interpretację problemu człowieka w kontekście – jak pisze Paczkowska-Łagowska – "historycznej ciągłości tradycji".

EN

This paper presents Ernst Cassirer’s critical philosophy and its multidimensionality, which makes it possible link the quantitative methodology of the exact sciences with non-quantitative methodology of the humanities. In the text I undertake the task of presenting the thinker as a neo-Kantian who follows both the mathematical and physical path of Kant and the antinaturalistic path of Geistesgeschichte, as befits Cassirer’s as both a philosopher and a historian of philosophy who builds his own project of the philosophy of culture. I also point to an important issue for Cassirer, the matter of the historic consciousness of Wilhelm Dilthey who allows for the interpretation of the problem of man in the context – as Paczkowska-Łagowska puts it – of the "historical continuity of the tradition".

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2011
• Issue: 29
• Pages: 71-79

Contributors

author

Anna Musioł

• Uniwersytet Śląski

References

• Benjamin [2005] – W. Benjamin, Pasaże, tłum. Ireneusz Kania, Kraków 2005.
• Cassirer [2002] – E. Cassirer, Gesammelte Werke, Felix Meiner Verlag, Hamburg, Berlin 2002.
• Cassirer [2003] – E. Cassirer, »Geist« und »Leben« in der Philosophie der Gegenwart, [w:] E. Cassirer, Geist und Leben. Schriften zu den Lebensordnungen von Natur und Kunst, Geschichte und Sprache, Leipzig 2003, s. 32-60.
• Cassirer [2009] – E. Cassirer, Rousseau, Kant, Goethe, tłum. E. Paczkowska-Łagowska, Gdańsk 2009.
• Cohen [1925] – H. Cohen, Kants Theorie der Erfahrung, Berlin 1925.
• Cohen [1939] – H. Cohen, Briefe, Berlin 1939.
• Czarnawska [1988] – M. Czarnawska, Platońska teoria idei w interpretacji filozofii marburskiej, Białystok 1988.
• Dedekind [1911] – R. Dedekind, Was sind und was sollen die Zahlen, Braunschweig 1911.
• Dedekind [1912] – R. Dedekind, Stetigkeit und irrationale Zahlen, Braunschweig 1912.
• Einstein [1930] – A. Einstein, Eter a teorja względności, tłum. L. Freudenheim, Wiedeń 1930.
• Fischer [1860] – K. Fischer, Kants Leben und die Grundlagen seiner Lehre. Drei Vorträge, Mannheim 1860.
• Fichte [1996] – J.G. Fichte, Pierwsze wprowadzenie do Teorii Wiedzy, tłum. J. Garewicz [w:] J.G. Fichte, Teoria Wiedzy. Wybór Pism, t. 1, Warszawa 1996, s. 467-500.
• Goethe [1987-1919] – J.W. Goethe, Naturwissenschaftliche Schriften, Weimar 1987-1919.
• Hartmann [1994] – N. Hartmann, Myśl filozoficzna i jej historia. Systematyczna autoprezentacja, tłum. J. Garewicz, Toruń 1994.
• Helmholtz [1874] – H. Helmholtz, O stosunku nauk przyrodniczych do ogółu wiedzy, tłum. S. Kramsztyk, Warszawa 1874.
• Hilbert, Cohn-Vossen [1956] – D. Hilbert, S. Cohn-Vossen, Geometria poglądowa, tłum. A. Dawidowicz, Warszawa 1956.
• Hönigswald [1914] – R. Hönigswald, Die Skepsis in Philosophie und Wissenschaft, Göttingen 1914.
• Klatzkin [1919] – J. Klatzkin, Hermann Cohen, Berlin. 1919.
• Konersmann [2009] – R. Konersmann, Filozofia kultury. Wprowadzenie, Warszawa 2009.
• Kristeller, Randall [1956] – P.O. Kristeller, J.H. Randall, General Introduction, [w:] The Renaissance Philosophy of Man, E. Cassirer, P.O. Kristeller, J.H. Randall (ed.), Chicago 1956, s. 1-20.
• Lehmann [1931] – G. Lehmann, Geschichte der nachkantischen Philosophie. Kritizismus und kritisches Motiv in den philosophischen Systemen des 19. und 20. Jahrhunderts, Berlin 1931.
• Liebmann [1865] – O. Liebmann, Kant und die Epigonen, Stuttgart 1865.
• Lorentz [1904] – H.A. Lorentz, Poglądy i teorie fizyki współczesnej. Ruchy widoczne i niewidoczne, tłum. S. Tołłoczko, Warszawa 1904.
• Natorp [1975] – P. Natorp, Platos Ideenlehre. Eine Einführung in den Idealismus, Darmstadt 1975.
• Noack [1976] – H. Noack, Die Philosophie Westeuropas, Darmstadt 1976.
• Noras [2005] – A.J. Noras, Kant a neokantyzm badeński i marburski, Katowice 2005.
• Orth [2003] – E.W. Orth, Cassirers Philosophie der Lebensordnungen, [w:] E. Cassirer: Geist und Leben. Schriften zu den Lebensordnungen von Natur und Kunst, Geschichte und Sprache, Leipzig 2003, s. 9-30.
• Paczkowska-Łagowska [2009] – E. Paczkowska-Łagowska, Ernst Cassirer jako historyk idei, [w:] E. Cassirer, Rousseau, Kant, Goethe, tłum. Paczkowska-Łagowska, Gdańsk 2009, s. 113-130.
• Rzadkowska [1978] – E. Rzadkowska, Wstęp [w:] J.J. Rousseau, Wyznania, tłum. T. Żeleński, Warszawa 1978.
• Szyszkowska [1998] – M. Szyszkowska, Filozofia w Europie, Białystok 1998.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.29.2011.446