Pedagogika międzykulturowa w rewitalizacji heterologii w warunkach zróżnicowania kulturowego

• Authors: Nikitorowicz Jerzy

Title variants

EN

Intercultural pedagogy in revitalization of heterology in conditions of cultural diversity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor wychodzi z założenia, że działalność edukacji międzykulturowej nie może być utożsamiana z ideologią wielokulturowości. Wskazuje, iż w obecnych warunkach zróżnicowania kulturowego szczególne wyzwania i zadania winne być podjęte przez pedagogikę międzykulturową. W tym kontekście przedstawia i uzasadnia tezę o potrzebie rewitalizacji heterologii, jako idei, zasady oraz postawy, i nabywania kompetencji międzykulturowych. Odwołuje się do działań i wskazań autorytetów w tym zakresie, m.in. Baumana, Miłosza, Schweitzera, Tischnera, Wojnar, Zamenhoffa. Zwraca uwagę, że rewitalizacja heterologii jako idei, zasady i postawy prowadziłaby do realizacji dialogowego paradygmatu współistnienia oraz skupiałaby się na tym, aby dostrzegać wielość kultur w jednym człowieku i uczyć o niej.

EN

The author assumes that the activity of intercultural education cannot be identified with the ideology of multiculturalism. Indicates that in the current conditions of cultural diversity, specific challenges and tasks should be undertaken by intercultural pedagogy. In this context, author presents and justifies the thesis about the need to revitalize heterology as an idea, principle, attitude and acquisition of intercultural competence. Refers to actions and indications of authorities in this matter, including Bauman, Miłosz, Schweitzer, Tischner, Wojnar, Zamenhoff. Author points out that revitalizing heterology as an idea, principle and attitude would lead to the realization of the dialogue paradigm of coexistence and to perceiving and teaching about the multiplicity of cultures in one man.

Keywords

PL

edukacja; kompetencje międzykulturowe; kultura; pedagogika międzykulturowa; heterologia; społeczeństwo; wielokulturowość

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Przegląd Pedagogiczny
• Year: 2019
• Issue: 1
• Pages: 9-20

Contributors

author

Nikitorowicz Jerzy

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Bauman Z. (2011). Kultura w płynnej nowoczesności. Warszawa: Agora SA.
• Bauman Z. (2004). O tarapatach tożsamości w ciasnym świecie. W: W. Kalaga (red.), Dylematy wielokulturowości. Kraków: Universitas.
• Brotto F., Huber J., Karwacka-Vogele K. i in. (2014). Kompetencje międzykulturowe dla wszystkich. Przygotowanie do życia w różnorodnym świecie. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Czyżewski K. (1993). Rozmowa z Czesławem Miłoszem – Poszukiwanie Ojczyzny, Krasnogruda, 1, 1-16.
• Delors J. (red.) (1998). Edukacja. Jest w niej ukryty skarb. Przeł. W. Rabczuk. Warszawa: Wydawnictwa UNESCO.
• Dyczewski L. (2011). Kultura w całościowym planie rozwoju. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
• Dyczewski L. (1996). Naród podmiotem kultury. W: tegoż (red.), Tożsamość polska i otwartość na inne społeczeństwa. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
• Giddens A. (2001). Nowoczesność i tożsamość „Ja” i społeczeństwo w epoce później nowoczesności. Przeł. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giddens A. (2006). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Przeł. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grabowska B. (2013). Poczucie tożsamości młodzieży uczącej się w szkołach z polskim językiem nauczania na Białorusi, Ukrainie i w Republice Czeskiej – studium porównawcze. Katowice–Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Grzybowski P.P. (2007). Edukacja europejska – od wielokulturowości ku międzykulturowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Gudykunst W.B., Kim Y.Y. (2002). Komunikowanie się z obcymi: spojrzenie na komunikację międzykulturową. Przeł. J. Rączaszek. W: J. Stewart (red.), Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hall E.T. (1984). Poza kulturą. Przeł. E. Goździak. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Hofstede G. (1986). Cultural Differences in Teaching and Learning. International Journal of Intercultural Relations, 10(3), 301-320.
• Misiejuk D. (2013). Dziedzictwo i dziedziczenie w kontekście procesów socjalizacji. Studium teoretyczno-empiryczne o procesach dziedziczenia kulturowego na historycznym pograniczu Podlasia. Białystok: Trans Humana.
• Muszyńska J. (2014). Miejsce i wspólnota. Poczucie wspólnotowości mieszkańców północno-wschodniego pogranicza Polski. Studium pedagogiczne. Warszawa: Żak.
• Narodowe Centrum Kultury (2008). Narodowa Strategia Polski dla Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Nikitorowicz J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Nikitorowicz J. (2010). Grupy etniczne w wielokulturowym świecie. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Nussbaum M.C. (2008). W trosce o człowieczeństwo. Klasyczna obrona reformy kształcenia ogólnego. Przeł. A. Męczykowska. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Ogrodzka-Mazur E. (2007). Kompetencja aksjologiczna dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studium porównawcze środowisk zróżnicowanych kulturowo. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Piejka A. (2015). Kultura pokoju podstawą humanistycznej alternatywy edukacyjnej. Przyszłość. Świat-Europa-Polska, 1 (31).
• Raciborski K. (2011). Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Schweitzer A. (1981). Moje życie. Przeł. K. Krzemieniowa. Warszawa: Daimonion.
• Schweitzer A. (1971). Życie. Przeł. J. Piechowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
• Sobecki M. (2016). Komunikacja międzykuturowa w perspektywie pedagogicznej. Studium z pogranicza polsko-litewsko-białorusko-ukraińskiego. Warszawa: Żak.
• Szczurek-Boruta A. (2007). Zadania rozwojowe młodzieży i edukacyjne warunki ich wypełniania w środowiskach zróżnicowanych kulturowo i gospodarczo. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Szerląg A. (2011). Wstęp. W: tejże (red.), Konflikt i dialog w wybranych społecznościach wielokulturowych. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
• Śliwerski B. (1998). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Weiss Sz. (2010). Moje miejsca, Rzeczpospolita 24-25 XII.
• Wojnar I. (2016). Edukacja humanistyczna i trzy kręgi tożsamości człowieka. W: tejże, Humanistyczne przesłanki niepokoju. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Żelazny W. (2006). Etniczność. Ład – konflikt – sprawiedliwość. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.