W oczach „późnej potomności”. Wiersze Franciszka Dionizego Kniaźnina. Rec.: Rolf Fieguth, „Sobie wielki”. O pięciu zbiorach lirycznych Franciszka Dionizego Kniaźnina. Warszawa 2018

• Authors: Chachulski Tomasz

Title variants

EN

In the Eyes of “Late Descendants”. Franciszek Dionizy Kniaźnin’s Poems. Review: Rolf Fieguth, „Sobie wielki”. O pięciu zbiorach lirycznych Franciszka Dionizego Kniaźnina. Warszawa 2018

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Książka Rolfa Fiegutha jest pierwszą tak obszerną monografią poezji Franciszka Dionizego Kniaźnina od czasu studium Teresy Kostkiewiczowej „Kniaźnin jako poeta liryczny” (1971), stanowi propozycję całościowego odczytania jego poezji. Autor monografii omawia kolejne zbiory poezji Kniaźnina w porządku chronologicznym: „Erotyki” (1779), „Carmina” (1781), „Wiersze” (1783), „Poezyje” (1787) i utwory z Rękopisu Puławskiego (1794–1796). Fieguth wskazuje liczne powiązania między poszczególnymi utworami, analizuje sposoby łączenia ich w cykle liryczne, omawia funkcje podmiotu, odniesień intertekstualnych, przywołań literatury antycznej, ale przede wszystkim – twórczości Jana Kochanowskiego (szczególnie „Trenów” i „Muzy”, które Kniaźnin przełożył na język łaciński). Do najważniejszych osiągnięć Fiegutha należy spojrzenie na polską i łacińską twórczość Kniaźnina jako na całość, niezależnie od języka (polski czy łacina) wykazującą podobne cechy, ale też powiązaną ze sobą na różne sposoby. Fieguth dowartościował zarówno łaciński tom Kniaźnina, jak i „Wiersze” z 1783 roku, zawierające m.in. pierwszą redakcję „Żalów Orfeusza nad Eurydyką” – cyklu, który stanie się odtąd jednym z najistotniejszych fragmentów kompozycyjnych wszystkich kolejnych zbiorów aż po ostatni, spisywany u schyłku świadomego życia poety. Ważne obserwacje pojawiają się także w odniesieniu do dwóch ostatnich zbiorów: „Poezyj” i wierszy z Rękopisu Puławskiego.

EN

Rolf Fieguth’s book about Franciszek Dionizy Kniaźnin’s poetry is the first so extensive monograph from the time of Teresa Kostnkiewiczowa’s study publication “Kniaźnin jako poeta liryczny” (“Kniaźnin as a Lyric Poet,” 1971), and it is viewed as an attempt at a comprehensive reading of his poetry. Fieguth analyses the collections of Kniaźnin’s poems in a chronological order: “Erotyki” (“Erotic Poems,” 1779), “Carmina” (1781), “Wiersze” (“Poems,” 1783), “Poezyje” (“Poetry,” 1787) and pieces from Rękopis Puławski (Manuscript of Puławy, 1794–1796). The researcher points at numerous connections between the individual pieces, examines the modes of grouping them into lyrical cycles, discusses the functions of lyrical subject, intertextual relations, references to ancient literature, and, first and foremost, to Jan Kochanowski (especially his “Treny” <”Laments>” and “Muza” <”The Muse>” both of which Kniaźnin translated into the Latin language). Fieguth’s most crucial achievement is viewing Kniaźnin’s Polish and Latin output as a whole independent of language (Polish and Latin) and having common features, but also intermingling in many ways. Fieguth appreciates both the Latin volume of Kniaźnin as well as “Poem”s from the year 1783 that include the first editing of “Żale Orfeusza nad Eurydyką” (“Laments of Orpheus for Eurydice)”, the cycle that from that moment became most vital part of composing subsequent editions of Kniaźnin’s poetry until the last one written down at the twilight of the poet’s conscious life. Important observations are also included in reference to the two last collections, namely “Poezyje” (“Poetry)” and poems from the Manuscript of Puławy.

Keywords

EN

Franciszek Dionizy Kniaźnin; Rolf Fieguth; Jan Kochanowski; Anacreon; Latin poetry; lyrical cycle; collection of poems; Enlightenment; 18th c. poetry; sentimentalism; rococo; ancient tradition

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2020
• Volume: 111
• Issue: 1
• Pages: 229-240

Dates

printed

2020-03-31

Contributors

author

Chachulski Tomasz

• Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa

Identifiers

ISSN

0031-0514

DOI

10.18318/pl.2020.1.14