Zagadnienie niepełnosprawności intelektualnej w percepcji Lwa Wygotskiego

• Authors: Marzenna Zaorska

Title variants

EN

The problem of intellectual disability as perceived by Lev Vygotsky

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule przestawiono poglądy jednego z najwybitniejszych psychologów XX w. Lwa S. Wygotskiego na temat zjawiska i stanu niepełnosprawności intelektualnej. Zasadniczo, zostały one naświetlone w kontekście dyskusji ich autora z koncepcją zaproponowaną przez innego znakomitego psychologa danego okresu Kurta Lewina. Istotą wizji niepełnosprawności intelektualnej reprezentowanej przez Wygotskiego jest jej dialektyczny oraz historyczno-kulturowy charakter. Niepełnosprawność intelektualna jest więc stanem zmiennym, rozwojowym, zależnym od uwarunkowań biologicznych, psychologicznych i społecznych. Stanowi odzwierciedlenie modyfikacji tego stanu oraz modyfikacji historyczno-cywilizacyjnego dorobku ludzkości tak ze strony samej osoby niepełnosprawnej intelektualnie, jak i otoczenia społecznego. W czasie relacji interpersonalnych, intrapersonalnych i przy uwzględnieniu podanych wyżej uwarunkowań można określić istotę analizowanej niepełnosprawności oraz istotę tej niepełnosprawności u konkretnej osoby niepełnosprawnej.

EN

The article presents the approach of Lev S. Vygotsky, one of the most outstanding psychologists of the twentieth century, to the phenomenon and the state of intellectual disability. Basically, it is presented in the context of Vygotsky debating the concept proposed by another outstanding psychologist – Kurt Lewin. The essence of Vygotsky’s vision of intellectual disability is its dialectical, historical, and cultural character. Intellectual disability is thus a variable, evolving state dependent on biological, psychological, and social determinants. It also reflects the modification of this state and the modification of the historical and civilization achievements of mankind both on the part of people with intellectual disabilities and their social environment. During interpersonal and intrapersonal interactions, and taking into account the above, it is possible to determine the nature of the disability and the nature of the disability in a particular person with disability.

Keywords

PL

pełnosprawność; niepełnosprawność; niepełnosprawność intelektualna; afekt; intelekt; funkcje psychiczne

EN

nondisability; disability; intellectual disability; affect; intellect; mental function

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2017
• Issue: 4(38)
• Pages: 23–45

Contributors

author

Marzenna Zaorska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Żołnierska 14, 10-561 Olsztyn; tel. [phone]

References

• Leontiew, A.N. (2003). Wprowadzenie. W: L.S. Wygotski, Psychologia rozwoju człowieka (s. 5–17). Moskwa: Wydawnictwo Smysł.
• Lifanowa, T.M. (2003). Życie i twórczość L.S. Wygotskiego. W: L. Wygotski, Podstawy defektologii (s. 3–21). Sankt-Petersburg – Moskwa – Krasnodar: Wydawnictwo „Łań”.
• Wygotski, L.S. (2003). Problem niepełnosprawności intelektualnej. W: L. Wygotski, Podstawy defektologii (s. 321–354). Sankt-Petersburg–Moskwa–Krasnodar: Wydawnictwo Łań.
• Wygotski, L.S., Daniłowski, I.I. (red.). (1935). Dziecko niepełnosprawne intelektualnie. Moskwa: Wydawnictwo Uczpiedgiz.
• Zaorska, M. (2008). Lew S. Wygotski o wychowaniu dzieci głuchoniewidomych. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 2(8), 7–16.
• Zaorska, M. (2012). Rozwój kulturowy dziecka w koncepcji L.S. Wygotskiego. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika XXVIII, 29–48.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0012.0326